NSA. Podatek od mieszkań przy firmowym najmie

Za zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej nie będą mogły być uznane te części budynku mieszkalnego, które są wykorzystywane (zajęte) na cele mieszkalne, przez co należy rozumieć trwałe zaspokajanie podstawowych potrzeb mieszkaniowych posiadacza lokalu, nawet wówczas, gdy ich oddanie przez podatnika (np. dewelopera, spółdzielnię mieszkaniową, spółkę komunalną, podmiot działający w formule społecznej agencji najmu albo społecznej inicjatywy mieszkaniowej lub innego właściciela będącego przedsiębiorcą) do korzystania osobom trzecim dla realizacji tej funkcji (zajęcie na cele mieszkalne) nastąpiło w ramach gospodarczej działalności podatnika (np. komercyjnego najmu). Istotne jest, by w budynku (lokalu) mieszkalnym realizowany był cel polegający na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych.

Sedno sporu dotyczyło opodatkowania podatkiem od nieruchomości części budynku, tj. lokali przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych innych osób niż podatnik, na podstawie umów komercyjnych zawieranych z właścicielką nieruchomości w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. Przedsiębiorczyni była zdania, że powierzchnia takich lokali powinna zostać opodatkowana według stawek przewidzianych w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.), tj. dla budynków (ich części) mieszkalnych. Przeciwne stanowisko prezentował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, który uznał, że w analizowanym przypadku zastosowanie znajdzie art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b) u.p.o.l., a w konsekwencji stawki opodatkowania przewidziane dla budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. W opinii WSA, istotą zastosowania niższej stawki podatku w odniesieniu do budynku mieszkalnego stanowiącego składnik majątku podatnika-przedsiębiorcy jest to, że mając taką cechę, budynek nie pozostaje związany z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, a zatem służy zaspakajaniu potrzeb mieszkaniowych jego i ewentualnie jego rodziny. Każda zaś nieruchomość stanowiąca składnik majątku wykorzystywany w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej opodatkowana jest wyższą stawką podatku od nieruchomości.

Mimo okoliczności, że sporna nieruchomość stanowi składnik majątkowy prowadzonego przez Skarżącą przedsiębiorstwa, Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił stanowiska WSA. Zdaniem NSA, rację należało przyznać przedsiębiorczyni, podzielając jednocześnie w całości stanowisko i argumentację przytoczoną w wyroku z 12 lipca 2023 r., sygn. akt III FSK 250/23.

Naczelny Sąd Administracyjny zaznaczył, że do sprawy podatniczki nie znajdzie zastosowania przepis art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l., zgodnie z którym za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej należy uznać grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z zastrzeżeniem ust. 2a. Z uwagi bowiem na szczególne (preferowane) przeznaczenie przedmiotu opodatkowania ustawodawca w art. 1a ust. 2a tej ustawy wyłączył z definicji "związane z prowadzeniem działalności gospodarczej" określone kategorie nieruchomości. Tytułem przykładu, w myśl art. 1a ust. 2a pkt 1 u.p.o.l. (przepis dodany do ustawy z dniem 1 stycznia 2016 r.) do gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej nie zalicza się budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami. Przed datą 1 stycznia 2016 r. wyłączenie z definicji "gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej" uregulowane było wprost w art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. Przepis ten, w istotnej dla analizowanego problemu części, miał wówczas następującą treść:

"grunty, budynki i bud...