Podstawa stwierdzenia nieważności decyzji

Tezy: Jakkolwiek podstawą stwierdzenia nieważności decyzji może być rażące naruszenie każdego przepisu prawa, w tym również przepisu postępowania, to wada wskazująca na nieważność musi jednak tkwić w samej decyzji, czyli być następstwem rażącego naruszenia prawa materialnego; w konsekwencji nie będzie zatem uzasadniać stwierdzenia nieważności naruszenie przepisów postępowania, nawet o charakterze rażącym, jeżeli sama treść decyzji odpowiada prawu (przepisom prawa materialnego).

SENTENCJA
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Stanisław Bogucki (sprawozdawca), Sędzia NSA Anna Dumas, Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Protokolant Piotr Stępień, po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 13 lutego 2013 r., sygn. akt I SA/Gd 1345/12 w sprawie ze skargi R. T.. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z dnia 4 października 2012 r., sygn. akt [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie określenia zobowiązania w podatku od środków transportowych 1. uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gdańsku, 2. zasądza od R. T. na rzecz Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku kwotę 220 (słownie: dwieście dwadzieścia ) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE
1. Wyrokiem z dnia 13 lutego 2013 r. o sygn. I SA/Gd 1345/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku – po rozpoznaniu sprawy ze skargi R. T. (dalej: skarżący) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku (dalej: Kolegium lub SKO) z dnia 4 października 2012 r. o sygn. [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie określenia zobowiązania w podatku od środków transportowych – (1) uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kolegium z dnia 21 lutego 2012 r., sygn. [...]; (2) określił, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana; (3) zasądził od Kolegium na rzecz skarżącego kwotę 457 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Jako podstawę prawną powołano art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/, art. 152 oraz art. 200 i art. 205 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; w skrócie: p.p.s.a.). Wyrok jest dostępny na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.

2. Przebieg postępowania przed organami podatkowymi (przedstawiony przez WSA w Gdańsku:

2.1. Decyzją z dnia 27 grudnia 2010 r. Wójt Gminy Z. (dalej: Wójt Gminy), po uprzednich wezwaniach w trybie czynności sprawdzających, do skorygowania przez podatnika deklaracji na podatek od środków transportowych, określił skarżącemu zobowiązanie w podatku od środków transportowych za lata 2008-2010 w kwocie 21.367 zł plus odsetki liczone na dzień zapłaty. W uzasadnieniu decyzji organ ten wskazał, że skarżący błędnie wypełnił i określił dopuszczalne masy całkowite zespołu pojazdów dotyczące naczep w deklaracjach za lata 2008-2010 i w sposób błędny zadeklarował podatek od środków transportu za te lata. Od decyzji tej nie wniesiono odwołania, wobec czego stała się ona ostateczna.

2.2. Wnioskiem z dnia 24 kwietnia 2011 r. skarżący wystąpił do Kolegium o stwierdzenie nieważności ww. decyzji Wójta Gminy, wskazując, że została ona wydana bez podstawy prawnej (art. 247 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.; dalej: o.p.). Podnosząc zarzuty naruszenia art. 8, art. 9 i art. 11 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.; dalej: u.p.o.l.) oraz art. 187 § 1 o.p., skarżący argumentował, że przyjęte przez Wójta Gminy stanowisko nie znajduje odzwierciedlenia w stanie prawnym, zaś w kwestionowanej decyzji dokonano interpretacji w sposób prowadzący do rozszerzonego stosowania przepisów prawa podatkowego, na podstawie praktyki, a nie wyraźnego brzmienia przepisu. Do opodatkowania powinno przyjmować się dane zawarte w dowodzie rejestracyjnym, z którego wynika jedynie dopuszczalna masa całkowita pojazdu (naczepy), a nie dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów, jako że przepisy prawa tego nie przewidują. Brak jest zatem korelacji pomiędzy przepisami dotyczącymi rejestracji pojazdów, a przepisami podatkowymi, co w sprawie organy wykorzystały, dokonując interpretacji rozszerzającej na niekorzyść podatnika. Wskazuje to na istnienie luki prawno-podatkowej, której nie powinno się wypełniać w sposób prowadzący do obciążenia podatnika obowiązkiem bez wyraźnej podstawy prawnej. Gdyby bowiem ustawodawca zamierzał ustanowić taki obowiązek podatkowy, aby po stronie podatnika powstało zobowiązanie podatkowe w wysokości uzależnionej od wielkości masy zespołów pojazdów, to sformułowano by przepisy w sposób pozwalający na wprowadzenie tej odpowiedzialności. Skarżący zarzucił ponadto, że Wójt Gminy nie przeprowadził żadnego postępowania dowodowego przed wydaniem decyzji w celu sprawdzenia okoliczności mających wpływ na treść obowiązków skarżącego.

2.3. Decyzją z dnia 21 lutego 2012 r. Kolegium orzekło o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji Wójta Gminy z dnia 27 grudnia 2010 r. w sprawie określenia skarżącemu zobowiązania w podatku od środków transportowych, wskazując m.in., że o braku podstawy prawnej w rozumieniu art. 247 § 1 pkt 2 o.p. można mówić wówczas, gdy nie istnieje przepis prawa powszechnie obowiązującego pozwalający regulować daną materię w drodze decyzji podatkowej. Tymczasem w sprawie taką podstawę prawną stanowi przepis art. 8 u.p.o.l. Kolegium nie dopatrzyło się także innych naruszeń, o których mowa w art. 247 § 1 pkt 1, 3-8 o.p., skutkujących stwierdzeniem nieważności decyzji ostatecznej Wójta Gminy.

2.4. Decyzją z dnia 4 października 2012 r. Kolegium - po rozpatrzeniu odwołania skarżącego od decyzji Kolegium z dnia 21 lutego 2012 r. o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji Wójta Gminy z dnia 27 grudnia 2010 r. w sprawie określenia zobowiązania w podatku od środków transportowych za lata 2008-2010 - utrzymało w mocy ww. decyzję Kolegium z dnia 21 lutego 2012 r.

Uzasadniając utrzymanie w mocy ww. decyzji, Kolegium wskazało, że wśród przeważających poglądów wyrażanych w doktrynie i orzecznictwie, wydanie decyzji bez podstawy prawnej ma miejsce w sytuacji, gdy w systemie obowiązującego prawa brak jest przepisu upoważniającego organ administracji publicznej do rozstrzygnięcia sprawy indywidualnej w drodze decyzji, albo też przepis jest, ale nie spełnia wymagań podstawy prawnej działania organów tej administracji, polegających na wydawaniu decyzji administracyjnych i postanowień, rozumianych jako indywidualne akty administracyjne zewnętrzne. W ocenie Kolegium, decyzja Wójta z dnia 27 grudnia 2010 r. nie została wydana bez podstawy prawnej - jako że wójt gminy wydaje decyzje określające wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od środków transportowych na podstawie art. 21 § 3 o.p. i art. 9 ust. 7 u.p.o.l.

Kolegium stwierdziło, że skarżący w odniesieniu do posiadanych w latach 2008-2010 środków transportowych - naczep i przyczep ciężarowych (o numerach rejestracyjnych wymienionych w załącznikach do decyzji Wójta) błędnie wypełnił załączniki do deklaracji DT-1 (deklaracji na podatek od środków transportowych) wskazując w rubryce 15 (dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów) wartość wymienioną w pkt F.1 i F.2 dowodu rejestracyjnego, stanowiące odpowiednio maksymalną masę całkowitą pojazdu i dopuszczalną masę całkowitą pojazdu. Dane te winny znaleźć się natomiast w rubryce 13 załączników do deklaracji DT-1 – "dopuszczalna masa całkowita pojazdu". Z załączonych kopii dowodów rejestracyjnych tych pojazdów wynika, że punkt F.1. dotyczy masy całkowitej pojazdu, punkt F.2. dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu, a nie dopuszczalnej masy całkowitej zespołu pojazdów (do której odnosi się rubryka 15 załącznika do deklaracji DT-1).

Dane zawarte w dokumentach urzędowych, jakimi są dowody rejestracyjne wskazanych pojazdów nie zawierają danych dotyczących dopuszczalnej masy całkowitej zespołu pojazdów. Z tego względu skarżący nie miał podstaw do wypełnienia rubryki 15 załącznika do deklaracji, w sposób w jaki to uczynił.

W ocenie SKO, organ pierwszej instancji właściwie przyjął, że masa naczep została wpisana w załącznikach do deklaracji nieprawidłowo, a co za tym idzie mógł wydać w oparciu o art. 21 § 3 o.p., decyzję określającą wysokość zobow...