Podatki lokalne: Las jako nieruchomość

Z uzasadnienia: Grunty pod liniami energetycznymi sklasyfikowane jako lasy, podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości tylko wówczas, gdy organ podatkowy wykaże w sposób niebudzący wątpliwości, że grunty te zostały zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej - co należy rozumieć - w sposób wyłączający możliwość prowadzenia działalności leśnej. Nadto wskazać należy, że nie wystarczy stwierdzenie, że grunty te "związane są" z prowadzoną działalnością gospodarczą. Dla ich opodatkowania podatkiem od nieruchomości niezbędne jest bowiem wykazanie, że zostały one faktycznie zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dariusz Skupień (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Anna Juszczyk-Wiśniewska Sędzia WSA Stefan Kowalczyk Protokolant asystent sędziego Katarzyna Kołodziej-Kobierowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 sierpnia 2013 r. sprawy ze skargi Nadleśnictwa na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2011 rok:

1. Uchyla zaskarżoną decyzję.
2. Określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.
3. Zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz strony skarżącej kwotę 2.000 (dwa tysiące) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] lutego 2013 r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze (zw. dalej "Kolegium Odwoławcze", "organ odwoławczy", "organ II instancji") utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy (zw. dalej: "Wójt", "organ I instancji") z dnia [...] maja 2012 r., nr [...] w przedmiocie określenia Nadleśnictwu (zw. dalej: "Skarżący", "Nadleśnictwo") wysokości zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości za rok 2011 na kwotę 135.923,00 zł.

Rozstrzygnięcia organów podatkowych zapadły w następującym stanie faktycznym sprawy.

Wójt Gminy decyzją z dnia [...] listopada 2011 r. określił Nadleśnictwu wysokość zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości za 2011 r. na kwotę 135.923,00 zł. Kolegium Odwoławcze orzeczenie to w wyniku wniesionego przez Nadleśnictwo odwołania decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r. uchyliło w całości i przekazało organowi I instancji sprawę do ponownego rozpatrzenia.

W wyniku ponownie przeprowadzonego postępowania Wójt decyzją z dnia [...] maja 2012 r. określił skarżącemu Nadleśnictwu wysokość zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości za 2011 r. na kwotę 135.923,00 zł.

W uzasadnieniu wskazał, że w przedłożonej deklaracji na podatek od nieruchomości na rok 2011 strona nie wykazała gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej a znajdujących się pod liniami elektroenergetycznymi.

Przedmiotowe grunty o powierzchni 181830 m2 wykazała natomiast w deklaracjach na podatek od nieruchomości, rolny i leśny (tak za lata 2007-2011).

Organ I instancji ustalił, że na podstawie czasowej umowy udostępnienia gruntów z dnia [...] listopada 2005 r. Nadleśnictwo udostępniło przedmiotowe działki P S.A. (po zmianie nazwy PO S.A) w celu utrzymania i umożliwienia eksploatacji linii elektroenergetycznej. Umowa zawarta została na czas określony do [...] grudnia 2006 r., a od 2007 roku PO S.A. (zw. dalej: "PO", "Spółka", "operator sieci") korzystała z gruntów pod liniami elektroenergetycznymi bezumownie. Wójt ustalił również, że grunty z których bezumownie korzysta operator sieci zostały sklasyfikowane w ewidencji gruntów jako lasy oznaczone symbolem "Ls", nieużytki oznaczone symbolem "N" oraz grunty rolne oznaczone symbolem "RV".

Organ I instancji wyjaśnił również, że zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U. z 2002 r. nr 200, poz. 1682 ze zm.; zw. dalej "u.p.l.") opodatkowaniu podatkiem leśnym podlegają określone w ustawie lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna, zaś na mocy art. 2 ust. 2. ustawy z 12 stycznia 199 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.; zw. dalej "u.p.o.l.") podatkiem od nieruchomości nie podlegają lasy z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. W ocenie organu I instancji, przedmiotowe grunty były i są nadal wykorzystywane przez Spółkę w celu utrzymania i umożliwienia eksploatacji linii energetycznych, a zatem są przez nią zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej związanej z przesyłaniem energii elektrycznej, a więc innej niż działalność leśna i wykluczającej jej prowadzenie.

Wójt ustalił ponadto, że w związku z bezumownym korzystaniem z gruntu przez Spółkę, obowiązek płacenia podatku od nieruchomości za grunty pozostające w zarządzie Nadleśnictwa, oznaczone w ewidencji gruntów symbolami "Ls" i "R", spoczywa na tym Nadleśnictwie, co wynika z treści art.3 ust. 2 u.p.o.l.

W odwołaniu na powyższe orzeczenie Skarżący wskazał, że bezumowne korzystanie przez Spółkę z przedmiotowych gruntów wynika z obowiązku ustawowego wyrażonego w art.4 ust. 1 i art.9c ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. nr 89, poz. 625 ze zm.), a polegającego na obowiązku eksploatacji, konserwacji i remontowania sieci przesyłowej w sposób gwarantujący niezawodność funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, czego nie można utożsamiać z zajęciem gruntu na prowadzenie działalności gospodarczej.

W ocenie Nadleśnictwa, organ I instancji nie wykazał, że przedmiotowe grunty są zajęte, i to w sposób trwały, w całości na prowadzenie działalności gospodarczej przez Spółkę. Ponadto Skarżący wskazał, że mimo że na przedmiotowych gruntach nie może być prowadzona hodowla lasu, nie wyklucza to możliwości prowadzenia gospodarki leśnej polegającej np. na gospodarowaniu zwierzyną. Skarżący stwierdził również, że operator sieci korzysta z gruntów leśnych w sposób analogiczny do służebności przesyłu.

Kolegium Odwoławcze zaskarżoną decyzją z dnia [...] lutego 2013 r. utrzymało w mocy orzeczenie organu I instancji.

W uzasadnieniu wskazało, że dnia [...] września 2012 r. przeprowadzono oględziny na przedmiotowych gruntach, wskazano brak na nich upraw leśnych i stwierdzono, że Nadleśnictwo nie prowadzi tam żadnego rodzaju działalności.

Ponadto organ odwoławczy podkreślił, że zawarcie między Spółką a Nadleśnictwem umowy "czasowego udostępnienia gruntów" spowodowało przeniesienie posiadania gruntów na Spółkę. Udostępnienie gruntów wiąże się bowiem z ich wydaniem, a co za tym idzie spełniona jest przesłanka przeniesienia posiadania, jaką jest wydanie rzeczy. Dalej SKO przywołuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku (I SA/Gd 31/12) stwierdzający, że okoliczność, że grunt został udostępniony spółce w celu utrzymania i umożliwienia eksploatacji linii elektroenergetycznej, wskazuje na zajęcie gruntu dla potrzeb prowadzenia działalności gospodarczej związanej z przesyłem energii elektrycznej, tj. działalności innej niż działalność leśna i wykluczającej jej prowadzenie.

Organ II instancji powołał się również na wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego (II FSK 1821/09, II FSK 548/10) potwierdzające jego zdaniem to, że:

1) podmioty, które zajęły grunty znajdujące się w zarządzie Nadleśnictw pod budowę na nich słupów przesyłowych i rozciągnięcie pomiędzy nimi sieci energetycznej w celu ich utrzymania i umożliwienia eksploatacji linii elektroenergetycznej, i które nadal w sposób nieprzerwany korzystają z tych gruntów, powinny być uznane za ich posiadaczy;

2) wyznacznikiem "związania" gruntów z prowadzeniem działalności gospodarczej jest okoliczność posiadania tych gruntów przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą.

Zdaniem organu odwoławczego lasy "zajęte" to grunty, na których w rzeczywistości wykonywane są czynności składające się na prowadzenie działalności gospodarczej, zaś w świetle utrwalonego orzecznictwa oraz ustalonego w sprawie stanu faktycznego należy przyjąć, że grunty znajdujące się pod liniami elektroenergetycznymi są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność leśna i jako takie podlegają wyłączeniu z zakresu gruntów opodatkowanych podatkiem leśnym.

W skardze na powyższe orzeczenie Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Zarzucił naruszenie:

1) art. 1 ust. 1 i 2 u.p.l. przez przyjęcie, że od objętych decyzją lasów, za wyjątkiem zajętych pod słupy elektroenergetyczne, Nadleśnictwo jest zobowiązane zapłacić podatek od nieruchomości a nie podatek leśny;

2) art. 2 ust. 2 u.p.o.l., przez przyjęcie, że lasy, których dotyczy decyzja, za wyjątkiem zajętych pod słupy elektroenergetyczne, są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność leśna.

W uzasadnieniu wskazał, że na prowadzenie działalności gospodarczej zajęte są jedynie grunty pod słupami, między którymi rozciągnięte są przewody elektroenergetyczne. Na spornych gruntach, tj. pod liniami elektroenergetycznymi prowadzi bowiem gospodarkę leśną w rozumieniu art. 1 ust. 3 u.p.l. poprzez gospodarowanie zwierzyną, jej pozyskiwanie i sprzedaż.

Zdaniem Nadleśnictwa przytaczanie wyroku WSA w Gdańsku (I SA/Gd 31/12) jest bezprzedmiotowe w niniejszej sprawie, jako że Nadleśnictwo nie jest związane ze Spółką żadną umową, której przedmiotem byłyby grunty pod liniami elektroenergetycznymi, zaś istotę wspomnianego wyroku stanowiła okoliczność istnienia takiej umowy.

Skarżący zarzucił również Kolegium Odwoławczemu brak należytej analizy znajdujących się w aktach pism dotyczących uzgodnień odnośnie prac eksploatacyjnych na przedmiotowych nieruchomościach i protokołów powykonawczych, których treść jest w jego ocenie istotna. Wynika z nich bowiem, że działający na zlecenie operatora sieci wykonawcy zwracali się pisemnie do Nadleśnictwa o zgodę na sporadyczne wejście na grunt pod liniami, Nadleśnictwo zaś, wyrażając zgodę, zastrzegało sobie prawo do dysponowania pozyskanym w czasie prac drewnem, przy czym samo pozyskiwanie drewna odbywało się pod nadzorem miejscowych leśniczych. Zdaniem Nadleśnictwa, świadczy to o jego faktycznym władztwie nad gruntami pod liniami elektroenergetycznymi i ich posiadaniu.

Według strony, bezzasadnie Kolegium Odwoławcze powołując się na protokół oględzin uznało, że nie prowadzi na przedmiotowych gruntach żadnego rodzaju działalności. Podkreśliła, że zwierzyna jest z natury płochliwa i nie dała się w tym miejscu zauważyć. Zaznaczyła, że prowadzi na przedmiotowych gruntach samodzielnie gospodarkę zwierzyną żyjącą wolno w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. nr 127, poz. 1066 ze zm.), o czym był poinformowany organ podatkowy. Nadto, według niej, dowodem na prowadzenie przez nią gospodarki leśnej na gruntach pod liniami elektroenergetycznymi jest fakt, że stanowią one dodatkowe zabezpieczenie przeciwpożarowe oraz służą jako drogi transportowe do przewozu drewna i sadzonek.

Odnosząc się do przywoływanych przez organ odwoławczy wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego (II FSK 1821/09, II FSK 548/10) Skarżący zauważył,że mowa w nich o gruntach pod liniami elektroenergetycznymi "związanych" z prowadzeniem działalności gospodarczej a nie "zajętych" dla jej prowadzenia. Tym samym, wyroków tych nie można odnosić do niniejszej sprawy, ponieważ samo bezumowne posiadanie gruntów będących lasem nie wystarcza do opodatkowania ich podatkiem od nieruchomości. Grunty takie muszą być dodatkowo zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej.

Nadleśnictwo wskazało także, że nigdy nie zawierało z operatorami sieci umów przenoszących posiadanie gruntów, a miały miejsce co najwyżej sporadyczne przypadki bezumownego posiadania przez operatów prawa odpowiadającego treści służebności pr...