NSA. Zmiana stosunków majątkowych między małżonkami bez wpływu na VAT

W sytuacji gdy daną nieruchomość nabyto do majątku wspólnego, ale jest ona wykorzystywana przez przedsiębiorcę, to jej sprzedaż podlega opodatkowaniu według zasad właściwych dla działalności gospodarczej. To przedsiębiorca w sensie ekonomicznym kontroluje nieruchomość, którą nabył z zamiarem dalszej odsprzedaży. Ważne na gruncie podatku od towarów i usług są zatem skutki ekonomiczne, czynności faktyczne, nie zaś relacje majątkowe funkcjonujące na gruncie prawa cywilnego.

We wniosku o interpretację podatniczka podała, że w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą zakupiła w grudniu 2012 r. lokal mieszkalny oraz związany z własnością lokalu udział w nieruchomości wspólnej, to jest w gruncie oraz częściach budynku, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali. Zakup dokonany został w celu dalszej odsprzedaży lokalu i praw z nim związanych i nie był sfinansowany z majątku odrębnego podatnika.

Podatniczka w latach 2010-2015 prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą, której przedmiotem było kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek. W tym okresie, aż do dnia maja 2014 r. obowiązującym ustrojem majątkowym pomiędzy podatnikiem i jego małżonkiem był ustrój wspólności majątkowej, który następnie umową majątkową małżeńską (notarialną) został zmieniony poprzez ustanowienie rozdzielności majątkowej bez podziału majątku. W czasie obowiązywania ustroju wspólności majątkowej wszelkie nabywane nieruchomości wchodziły w skład majątku wspólnego.

W związku z nabyciem nieruchomości podatniczka poniosła szereg nakładów, od których dokonała odliczenia podatku naliczonego, jak np. z tytułu samego zakupu nieruchomości, jej wykończenia oraz podniesienia wartości (położenie podłóg, malowanie ścian, wykończenie). Również inne okoliczności świadczyły o przeznaczeniu nabytego lokalu do sprzedaży w ramach działalności gospodarczej, a m.i. ujmowany był jako towar handlowy w remanentach sporządzanych na koniec poszczególnych okresów podatkowych (lat 2012 i 2013).

Przedmiotowa nieruchomość została zbyta (w formie aktu notarialnego) pod koniec maja 2014 r., to jest po ustanowieniu rozdzielności majątkowej. Formalnie każdy ze współwłaścicieli zbył swój udział na rzecz nabywcy i stosownie do tego podatnik otrzymał jedynie stosowny udział w cenie sprzedaży. Strona dodała, że w całym okresie prowadzenia działalności, obowiązującą formą księgowości była podatkowa księga przychodów i rozchodów.

Podatniczka zadała pytanie, czy dokonując sprzedaży udziału w nieruchomości postąpiła prawidłowo rozpoznając jako podstawę opodatkowania VAT wartość stanowiącą jej wynagrodzenie (jej należne) z tytułu sprzedaży jego udziału we współwłasności nieruchomości. Zdaniem podatniczki, w przedstawionej sytuacji podstawę opodatkowania stanowi kwota będąca wynagrodzeniem za sprzedaż jej udziału w prawie do nieruchomości. Przesądza o tym przepis art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: u.p.t.u.), z treści którego należy wyprowadzić wniosek, że podstawę opodatkowania stanowi to, co należne jest sprzedającemu (pomniejszone o podatek od towarów i usług). Skoro zatem podatnikowi należna była jedynie ta część zapłaty która odpowiadała jego udziałowi w zbywanym prawie, przeto do podstawy opodatkowania nie można zaliczyć tego, co otrzyma małżonek podatnika z tytułu zbycia swojego udziału.

Dyrektor Krajowej ...