NSA. Podatek od nieruchomości od tablic reklamowych

Z uzasadnienia: Okoliczność, iż nośnik reklamowy jest montowany z elementów gotowych, które mogą być rozmontowane i przeniesione w inne miejsce, nie ma istotnego znaczenia dla uznania go za trwale związany z gruntem. O tym, czy obiekt jest trwale związany z gruntem, czy też nie, nie świadczy sposób, w jaki zagłębiono go w gruncie ani technika, w jakiej to wykonano, ale masa całkowita obiektu i jego rozmiary, które wymagają trwałego związania z gruntem ze względów bezpieczeństwa.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Stefan Babiarz, Sędzia NSA Maciej Jaśniewicz, Sędzia WSA (del.) Małgorzata Bejgerowska (sprawozdawca), Protokolant Dorota Rembiejewska, po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej A. S.A. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 16 marca 2016 r. sygn. akt I SA/Gl 1203/15 w sprawie ze skargi A. S.A. z siedzibą w W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 14 sierpnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2011 r. oddala skargę kasacyjną.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 16 marca 2016 r., o sygn. akt I SA/Gl 1203/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę A. S.A. z siedzibą w W. (dalej jako: "spółka", "strona" lub "skarżąca") na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 14 sierpnia 2015 r., nr [...], w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2011 r.

Sąd pierwszej instancji przedstawił w wyroku następujący stan sprawy.

Burmistrz Miasta T.decyzją z dnia 20 marca 2015 r. określił spółce wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 2011 r. w kwocie 5.459 zł. W motywach rozstrzygnięcia stwierdzono, że spółka winna opodatkować grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej o pow. 233 m2 oraz budowle o wartości 264.072 zł. Zdaniem organu, użytkowane przez spółkę nośniki reklamowe stanowią budowlę w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 1785 ze zm. – dalej w skrócie: "u.p.o.l.") w zw. z art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 1332 ze zm. – dalej w skrócie: "P.b."). Wobec tego podlegają one opodatkowaniu na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 oraz art. 3 ust. 1 u.p.o.l. Podkreślono przy tym, że wbrew twierdzeniom spółki nie są to tymczasowe obiekty budowlane, w rozumieniu art. 3 pkt 5 P.b., które nie mogą stanowić przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Powyższe rozstrzygnięcie, po rozpoznaniu odwołania strony, zostało utrzymane w mocy decyzją SKO w Katowicach z dnia 14 sierpnia 2015 r. Zdaniem organu II instancji, nie ma żadnych podstaw prawnych, aby stanowiące własność spółki tablice reklamowe dla celów podatkowych dzielić na poszczególne elementy składowe. Przedmiotem oceny musi być całość obejmująca tablicę reklamową, słup nośny oraz fundament. Konstrukcja nośnika reklamowego, która ma uniemożliwić łatwe jej przesunięcie, przeniesienie w inne miejsce, czy zniszczenie przy silnych podmuchach wiatru musi być w odpowiedni techniczny sposób powiązana trwale z gruntem, co nadaje jej cechy budowli podlegającej opodatkowaniu. Fakt, że słupy do których mocuje się zasadnicze tablice, są przytwierdzane do podstawy za pomocą śrub jest wynikiem przyjętego przy wznoszeniu tych urządzeń reklamowych procesu technologicznego (składanie z prefabrykatów, gotowych elementów). Obiekty takie, w odróżnieniu od lekkich nośników reklamowych w rodzaju banerów, transparentów, płacht, flag z masztami nie są przemieszczane swobodnie i bez odpowiedniego przygotowania.

SKO w Katowicach wskazało, że posiadane przez spółkę tablice reklamowe posadowione są na działkach nr [...] i [...]. Grunty o pow. 233 m2 stanowiące część działki [...] spółka dzierżawi od Skarbu Państwa i w tym przypadku ciąży na niej obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości zarówno od gruntu, jak i od usytuowanego na tym gruncie nośnika reklamowego. Ponadto spółka posiada dwie tablice reklamowe usytuowane na działce nr [...], stanowiącej własność osoby fizycznej. W tym przypadku spółka jest podatnikiem podatku od nieruchomości tylko od budowli - tablic reklamowych. Przedmiotowe tablice połączone są z gruntem dla przemijającego użytku, to jest na czas trwania umowy pomiędzy właścicielem tablicy a właścicielem gruntu, na którym tablica jest posadowiona. Brak jest zatem wymaganego przez art. 48 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1025 ze zm. – dalej w skrócie: "K.c.") "trwałego związku z gruntem" w znaczeniu nadanym przez ten przepis. Tablica reklamowa nie stanowi zatem części składowej gruntu i nie rozciąga się na nią prawo własności właściciela gruntu. Podatnikiem podatku od nieruchomości od wspomnianych tablic jest zatem spółka będąca ich właścicielem.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach spółka wniosła o uchylenie powyższej decyzji SKO w Katowicach oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji w części dotyczącej opodatkowania nośników reklamowych, a także o zasądzenie kosztów postępowania. Kwestionowanej decyzji strona zarzuciła naruszenie m.in. przepisu art. 3 pkt 3 P.b. W przekonaniu skarżącej, posiadane przez nią tablice reklamowe nie są trwale związane z gruntem w sensie fizycznym, wobec czego nie mogą one być uznane za budowle w rozumieniu P.b. i u.p.o.l., a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Sąd pierwszej instancji uznał, że skarga nie zasługiwała na uwzględnienie i w powołanym na wstępie wyroku, o sygn. akt I SA/Gl 1203/15, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 – dalej w skrócie: "P.p.s.a.") oddalił skargę. W motywach orzeczenia WSA, powołując się na stanowisko judykatury i doktryny, stwierdził, że będące przedmiotem sporu tablice reklamowe stanowią budowle trwale związane z gruntem i jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Podkreślono, że tablice te są przymocowane do podłoża za pomocą fundamentów - co wymagało ziemnych robót budowlanych z użyciem specjalistycznego sprzętu. Ponadto, są związane z gruntem w taki sposób, aby z uwagi na ich masę i rozmiary zapewnić im stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym. W tym kontekście WSA w Gliwicach za trafne uznał przyjęcie przez organy, że to wielkość obiektu, jego masa i względy bezpieczeństwa są wyznacznikami tego, czy obiekt wolnostojący jest trwale związany z gruntem. Sąd pierwszej instancji nie miał wątpliwości, że sporne nośniki są trwale związane z gruntem, albowiem są one oparte na fundamencie, a dodatkowo w specjalnych betonowych dociążnikach-stabilizatorach. Wyznacznikiem trwałego związania z gruntem nie może być natomiast techniczna możliwość demontażu urządzenia i przeniesienia go w inne miejsce. Przyjęcie rozumowania spółki za słuszne spowodowałoby, że w zasadzie żadne urządzenia reklamowe nie mogłyby być uznane za trwale związane z gruntem i co za tym idzie stanowić budowli w rozumieniu P.b. Podkreślono, że z istoty rzeczy wolnostojące tablice reklamowe nie są przecież przewidziane do nieprzemijającego użytku. Dla tego typu urządzeń przewiduje się zmianę lokalizacji czy też demontaż, choćby po upływie kilku - kilkunastu lat. Taka koncepcja "trwałości" świadczyłaby o braku racjonalności ustawodawcy, który w art. 3 pkt 3 P.b. uzależnił uznanie wolnostojących urządzeń reklamowych za budowle od ich trwałego związania gruntem. Inaczej rzecz ujmując, gdyby słowo "trwały" rozumieć jako "wieczny, nieprzemijający" to analizowane uregulowanie byłoby martwe i tym samym zbędne.

W skardze kasacyjnej wywiedzionej od powyższego orzeczenia do Naczelnego Sądu Administracyjnego spółka, reprezentowana przez doradcę podatkowego, wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości, rozpoznanie skargi na podstawie art. 188 P.p.s.a. i uchylenie decyzji organu I i II instancji w części dotyczącej opodatkowania nośników reklamowych oraz umorzenie postępowania we wskazanym zakresie, a także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono, na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 P.p.s.a., naruszenie prawa materialnego i prawa procesowego, tj.:

1. art. 3 § 1 i art. 151 P.p.s.a. w zw. z art. 180 § 1 i art. 191 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 800 ze zm. – dalej w skrócie: "O.p.") przejawiającą się w tym, że WSA dokonał ustaleń, które nie wynikały ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i w wyniku niewłaściwej kontroli legalności działalności administracji publicznej bezpodstawnie przyjął ustalenia faktyczne poczynione przez organy podatkowe obu instancji, iż nośniki reklamowe wykorzystywane przez skarżącą są trwale związane z gruntem, a ich usunięcie wymagałoby uszkodzenia gruntu oraz samego nośnika, w sytuacji gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie zawierał materiałów pozwalających na przyjęcie takich ustaleń, w tym niezbędnych dowodów w postaci projektów technicznych nośników reklamowych, od których powinny zależeć przyjęte przez organy podat...