NSA. O statusie podatnika VAT nie decydują kryteria formalne związane z rejestracją

Wiodące znaczenie należy przypisać działaniom, które wypełniają materialną stronę zarówno bycia podatnikiem VAT, jak też korzystania - zgodnie z przysługującym prawem - ze zwolnienia podmiotowego. Charakter czynności rejestracyjnych jest wtórny wobec posiadania statusu podatnika VAT, stąd egzekwowanie praw ze składanych w tym zakresie przez podatników dokumentów nie może być realizowane w sposób nieproporcjonalny do celu, któremu procedura rejestracyjna służy - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Naczelnik Urzędu Skarbowego ustalił, że przedsiębiorca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego od 1 kwietnia 2010 r. 25 marca 2010 r. złożył w urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne VAT-R dotyczące podatku od towarów i usług (VAT), zgodnie z którym począwszy od 1 kwietnia 2010 r. zrezygnował ze zwolnienia przewidzianego w treści art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym został on zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Przedsiębiorca składał tzw. zerowe deklaracje VAT-7 pomimo tego, że w każdym okresie rozliczeniowym (miesiącu) osiągał obrót podlegający opodatkowaniu VAT. Dopiero 4 stycznia 2017 r. przedsiębiorca złożył zgłoszenie aktualizacyjne (VAT-R), w którym zadeklarował, że od 1 stycznia 2017 r. będzie korzystał ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT. Organ podatkowy przyjął zatem, że w okresie od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2016 r. przedsiębiorca był zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, czyli był zobligowany do wypełniania obowiązków określonych m.in. w treści art. 103 ust. 1, art. 106 ust. 1, art. 109 ust. 3 ustawy o VAT. Przedsiębiorca nie wystawiał jednak faktur VAT, lecz rachunki, tj. dokumenty przewidziane dla podmiotu zwolnionego z VAT. Podatnik nie prowadził także ewidencji zakupów oraz sprzedaży, naruszając art. 109 ust. 3 ustawy. Naczelnik US określił więc przedsiębiorcy zobowiązanie z tytułu podatku od towarów i usług za okres od stycznia 2014 r. do grudnia 2013 r. w związku ze świadczonymi przez niego usługami transportowymi w ramach prowadzonej od 1 kwietnia 2010 r. działalności gospodarczej (tzw. samozatrudnienie).

W odwołaniu od ww. decyzji Naczelnika US, wnosząc o jej uchylenie, pełnomocnik przedsiębiorcy wyjaśnił, że jego działanie (zaniechanie) dotyczące obowiązków dotyczących VAT (niepobieranie faktur VAT i składanie tzw. zerowych deklaracji VAT), związanych z usługami transportowymi świadczonymi w przedmiotowym okresie wynikało wyłącznie z przekonania przedsiębiorcy, że jest zwolniony od VAT. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej utrzymał jednak w mocy decyzję Naczelnika US.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a następnie do Naczelnego Sądu Administracyjnego, które nie zgodziły się z decyzjami organów podatkowych:

Jak stwierdził WSA, skoro Naczelnik US...