NSA: Mieszkanie z licytacji trzeba opodatkować

Określone w art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych sprzedaży w postępowaniu egzekucyjnym i upadłościowym dotyczy tylko sprzedaży rzeczy i nie dotyczy sprzedaży praw majątkowych - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jerzy Rypina, Sędzia NSA Tomasz Zborzyński (sprawozdawca), Sędzia NSA del. Zbigniew Romała, Protokolant Joanna Bańbura, po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2014 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 18 stycznia 2012 r. sygn. akt I SA/Lu 691/11 w sprawie ze skargi M. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie z dnia 16 września 2011 r. nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych oddala skargę kasacyjną.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę M.B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stan sprawy Sąd przedstawił w sposób następujący:

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w L. decyzją z dnia 8 lipca 2011 r. określił zobowiązanie skarżącej w podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 3.370 zł, stwierdzając, że przysądzono na jej rzecz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o wartości 168.500 zł, udzielając przybicia w toku postępowania egzekucyjnego. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a i art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm., dalej: u.p.c.c.) spowodowało to powstanie obowiązku podatkowego w tym podatku. Ponieważ w świetle art. 45, art. 46 i art. 244 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej: K.c.) własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego jest ograniczonym prawem rzeczowym, a nie rzeczą, jego sprzedaż w postępowaniu egzekucyjnym nie jest objęta zwolnieniem przewidzianym w art. 2 pkt 3 u.p.c.c. Art. 1713 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 11, poz. 1116 ze zm., dalej: u.s.m.), stanowiąc, że do egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości, dotyczy procedury egzekucyjnej i nie ma wpływu na zmianę charakteru prawa do lokalu.

W odwołaniu od tej decyzji skarżąca zarzuciła naruszenie art. 2 pkt 3 u.p.c.c. w związku z art. 1713 u.s.m., wywodząc, że spółdzielcze prawo do lokalu związane jest z konkretnym lokalem i nabycie takiego prawa w drodze egzekucji zwolnione jest z podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dyrektor Izby Skarbowej w L. decyzją z dnia 16 września 2011 r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Wskazał, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego jest ograniczonym prawem rzeczowym, a więc prawem wprawdzie związanym z rzeczą, ale nie rzeczą. Dlatego też nabycie takiego prawa do lokalu w drodze licytacji sądowej w postępowaniu egzekucyjnym na gruncie przepisów u.p.c.c. kwalifikowane jest jako sprzedaż prawa majątkowego, a nie jako sprzedaż rzeczy, w związku z czym przewidziane w art. 2 pkt 3 u.p.c.c. wyłączenie od opodatkowania sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym nie ma tu zastosowania.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skarżąca podniosła, że skoro z art. 244 K.c. oraz art. 1713 u.s.m. wynika, że do egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości, pogląd, że odnosi się to tylko do procedury, jest chybiony. Dlatego też, jeżeli sprzedaż nieruchomości jako rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym korzysta z ulgi podatkowej, ustanowionej w art. 2 pkt 3 u.p.c.c., to taka sama ulga dotyczy sprzedaży w postępowaniu egzekucyjnym spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, gdyż niezrozumiałym byłoby, gdyby ustawodawca objął zwolnieniem sprzedaż lokalu stanowiącego odrębną własność, a nie objął sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, skoro do egzekucji obu tych praw stosuje się te same przepisy o egzekucji z nieruchomości.

Uzasadniając oddalenie skargi na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: P.p.s.a.) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wskazał, że zawarte w art. 2 u.p.c.c. wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych mają charakter katalogu zamkniętego i są wyliczone wyczerpująco; skoro zatem ustawodawca z jakichkolwiek przyczyn nie uznał zasadności wyłączenia spod opodatkowania praw nabywanych w postępowaniu egzekucyjnym, to było to działanie zamierzone. Art. 1713 u.s.m. nie zmienia charakteru prawnego własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, określając jedynie tryb prowadzenia egzekucji z tego prawa.

W wywiedzionej od powyższego wyroku skardze kasacyjnej skarżąca wniosła o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

Zarzuciła naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 2 pkt 3 u.p.c.c. w związku z art. 1713 u.s.m. polegającą na przyjęciu, iż podatkiem od czynności cywilnoprawnych objęte jest nabycie w drodze egzekucji spółdzielczego...