NSA: Małżonek ma prawo jednostronnie zrezygnować ze wspólnego PIT

Prawo publiczne może ograniczyć oświadczenie woli lecz musi to czynić w sposób wyjątkowy i uzasadniony wyższymi celami. Swoboda oświadczenia woli co do wyjątkowego opodatkowania może być realizowana w różny sposób pod warunkiem nie przekroczenia terminu o którym jest mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o PIT, tj. 30 kwietnia. W świetle tego przepisu dopuszczalna jest zmiana oświadczenia woli o wyborze łącznego bądź rozdzielnego opodatkowania małżonków w drodze skorygowania złożonego wcześniej zeznania podatkowego - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), Sędzia NSA Maciej Jaśniewicz, Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Protokolant Justyna Bluszko-Biernacka, po rozpoznaniu w dniu 1 sierpnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 27 marca 2012 r. sygn. akt I SA/Bd 105/12 w sprawie ze skargi M. P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 7 grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2010 r.:

1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od M. P. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy kwotę 1800 (słownie: jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z dnia 27 marca 2012 r., sygn. akt I SA/Bd 105/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę M. P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej Bydgoszczy z dnia 7 grudnia 2011 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych. Z uzasadnienia wyroku wynika, że w dniu 28 lutego 2011 r. skarżący wraz z żoną złożył w Urzędzie Skarbowym w R. zeznanie podatkowe PIT-37 o wysokości osiągniętego dochodu za rok podatkowy 2010 wraz z wnioskiem o łączne opodatkowanie dochodów. W dniu 26 kwietnia 2011 r. żona skarżącego złożyła zeznanie PIT-37 za 2010 r. zawierając w nim oświadczenie o rezygnacji ze wspólnego opodatkowania. Wobec powyższego, organ podatkowy kilkakrotnie w okresie od maja do lipca 2011 r. wzywał podatnika do złożenia korekty zeznania podatkowego. Decyzją z dnia 13 września 2011 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego określił skarżącemu zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2010 r. w wysokości 27.414,00 zł.

Rozpatrując sprawę w postępowaniu odwoławczym Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Organ wskazał, że przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm., dalej "u.p.d.o.f.") nie przewidują wycofania złożonej deklaracji podatkowej i dokonywania wyboru innego sposobu opodatkowania po upływie terminu do składania zeznania podatkowego, określonego w art. 45 ust. 1 przywołanej ustawy. Tym samym zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej dopuszczalne jest skorygowanie złożonego zeznania podatkowego poprzez złożenie nowego zeznania ze zmienionym oświadczeniem o wyborze łącznego bądź rozdzielnego opodatkowania małżonków w terminie do złożenia zeznania. W konsekwencji złożenie przez żonę skarżącego w dniu 26 kwietnia 2011 r. oświadczenia o rezygnacji ze wspólnego opodatkowania z mężem za 2010 r., a tym samym cofnięcie wcześniejszego oświadczenia, uznać należało za skuteczne. W tej sytuacji skarżący winien był dokonać rozliczenia dochodów uzyskanych w 2010 r. w sposób indywidualny.

2. W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji, argumentując, iż w sprawie organ naruszył art. 6 ust. 2 u.p.d.o.f. poprzez zakwestionowanie i pominięcie w dokonanym rozliczeniu podatku prawidłowo i terminowo złożonego wniosku o wspólne opodatkowanie małżonków. Ponadto skarżący zarzucił organowi naruszenie art. 81 § 1 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) w zw. z art. 6 ust. 2 u.p.d.o.f. poprzez przyjęcie, że oświadczenie o wyborze wspólnego opodatkowania małżonków, które jest oświadczeniem woli, może zostać skutecznie odwołane lub cofnięte w trybie korekty zeznania, które zawiera wszak oświadczenia wiedzy, oraz że oświadczenie o wyborze wspólnego opodatkowania małżonków może zostać skutecznie odwołane lub cofnięte w trybie korekty zeznania dokonanej tylko przez jednego z małżonków wobec organu skarbowego.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

3. Oddalając skargę Sąd pierwszej instancji wskazał, że istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do oceny dopuszczalności i skutków złożenia przez żonę skarżącego w dniu 26 kwietnia 2011 r. korekty zeznania podatkowego PIT-37 za 2010 r., w której zrezygnowała ze wspólnego opodatkowania, a w konsekwencji czy organy podatkowe zasadnie uznały, że czynność ta wywołała skutki prawne w postaci odrębnego rozliczenia małżonków. Dalej Sąd powołał się na treść art. 6 ust. 1 u.p.d.o.f. w odniesieniu do odrębnego opodatkowania małżonków oraz ust. 2 tego artykułu, który przewiduje taki sposób rozliczania małżonków. Zdaniem Sądu pogląd skarżącego nie zasługiwał na uwzględnienie. Nie ma żadnego przepisu prawnego, który zabraniałby do dnia 30 kwietnia roku następnego składać oświadczenia woli o wspólnym rozliczeniu lub je odwoływać, powodując powrót do zasady odrębnego rozliczania się podatników, w tym małżonków. Wbrew twierdzeniom strony Sąd stwierdził, że żona skarżącego, będąca z nim przez cały 2010 r. we wspólności majątkowej i w związku małżeńskim podlegała obowiązkowi podatkowemu, a po złożeniu pierwotnego wniosku o wspólnym rozliczeniu się stała się uczestnikiem procesu rozliczania i poboru podatku dochodowego za 2010 r., posiadając te same prawa i obowiązki, co skarżący. Wśród nich znajdowało się również prawo do korekty zeznania podatkowego, o której mowa w art. 81 Ordynacji podatkowej.

Zdaniem Sądu małżonka skarżącego miała prawo złożyć wniosek o rezygnacji ze wspólnego rozliczenia sama, decydując o sposobie rozliczenia z budżetem. Również skarżący do dnia 30 kwietnia 2011 r. miał prawo złożyć podobny wniosek jak również złożyć ponownie wniosek o wspólnym rozliczaniu się z małżonką. Skoro takiego wniosku nie było to w ocenie Sądu organy zasadnie uznały, iż skarżący winien się rozliczyć na zasadach ogólnych. O wycofaniu się małżonki skarżącego ze wspólnego rozliczenia się z nim organ zawiadamiał wielokrotnie skarżącego, doręczając korespondencję dorosłemu domownikowi.

4. W skardze kasacyjnej wniesionej od powyższego wyroku skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy to jest art. 141 § 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm., dalej "p.p.s.a.") poprzez jego niezastosowanie, brak należytego oraz kompletnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. W szczególności zwrócono uwagę na brak odniesienia się do wszystkich argumentów i zarzutów podni...