Nieoprocentowana pożyczka od wspólnika a przychód w PIT

Wartość nieodpłatnego świadczenia, wynikającego z udzielenia spółce komandytowej nieoprocentowanej pożyczki przez jej wspólnika, na mocy art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi także przychód tego wspólnika z udziału w spółce, proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku spółki - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędzia NSA Jacek Brolik, Sędzia NSA Tomasz Zborzyński (sprawozdawca), Protokolant Justyna Bluszko-Biernacka, po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w W. działającego z upoważnienia Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 1 sierpnia 2012 r. sygn. akt III SA/Wa 2442/11 w sprawie ze skargi J. G. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w W. działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 18 maja 2011 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie,
2) zasądza od J. G. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w W. działającego z upoważnienia Ministra Finansów kwotę 340 (słownie: trzysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił skargę J.G. i uchylił indywidualną interpretację Ministra Finansów z dnia 18.05.2011 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stan sprawy Sąd przedstawił w sposób następujący:

Dnia 22.02.2011 r. skarżący złożył wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, podając, że jako udziałowiec spółek komandytowych i jednocześnie osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą planuje udzielić tym spółkom nieoprocentowanych pożyczek. Zadał pytanie, czy w części, w jakiej partycypuje w zyskach i stratach tych spółek, uzyska przychód tytułem nieodpłatnego świadczenia, zajmując stanowisko, że przychodu takiego nie uzyska, ponieważ w części przypadającej na jego udział w zysku spółki będzie pożyczał sam sobie i w tym zakresie nieodpłatne świadczenie nie wystąpi; powołał się na potwierdzające jego stanowisko wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10.09.2009 r. (III SA/Wa 405/09) i Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12.11.1998 r. (SA/Sz 2440/97) a także interpretacje wydane w innych sprawach.

Minister Finansów w indywidualnej interpretacji z dnia 22.08.2011 r. uznał stanowisko skarżącego za nieprawidłowe, stwierdzając, że umowa pożyczki zostanie zawarta pomiędzy odrębnymi podmiotami, to jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek oraz spółką, która uzyska możliwość nieodpłatnego korzystania z cudzego kapitału, co stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm., dalej: u.p.d.o.f.) stanowi przychód z działalności gospodarczej. Nienaliczone odsetki będą więc przychodem skarżącego proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżący podniósł, że organ interpretacyjny naruszył art. 14 ust. 1 i ust. 2 pkt 8 oraz art. 21 ust. 1 pkt 125 u.p.d.o.f. przez błędne ich zastosowanie (niezastosowanie) i nie odniósł się do argumentu, że w zakresie, w jakim skarżący uczestniczy w zyskach i stratach spółki, pożycza sam sobie.

Uwzględniając skargę na podstawie art. 146 § 1 ustawy z dnia 30.08.2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej: P.p.s.a.) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że zdolność spółki osobowej do uczestniczenia w obrocie prawnym nie ma znaczenia dla oceny podatkowych skutków udzielenia jej pożyczki, skoro podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych na mocy art. 8 ust. 1 u.p.d.o.f. są jej wspólnicy, których przychody z udziału w spółce opodatkowuje się osobno. Oznacza to konieczność uwzględnienia przy określaniu przychodu indywidualnych okoliczności dotyczących każdego wspólnika. Powołując się na wskazane przez skarżącego wyroki sądów administracyjnych, a także na uchwałę NSA z dnia 27.11.1998 r. (FPS 15/98) i wyrok NSA z dnia 8.04.2011 r. (II FSK 2115/09) oddalający skargę kasacyjną od wyroku WSA w Warszawie z dnia 10.09.2010 r. (III SA/Wa 405/09), a ponadto na wyroki WSA: w Krakowie z dnia 8.03.2007 r. (I SA/Kr 1146/04) i w Bydgoszczy (I SA/Bd 2920/03) Sąd przyjął, że umowa zawarta pomiędzy wspólnikiem spółki osobowej a tą spółką sprowadza się do tego, że wspólnik w części, w jakiej posiada udziały w spółce, pożycza pieniądze sam sobie, a w związku z tym nie uzyskuje przychodu z nieodpłatnego świadczenia. Ponadto Sąd uznał, że organ interpretacyjny naruszył także wynikającą z art. 121 § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm., dalej: O.p.) zasadę prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych przez nieodniesienie się do innych interpretacji, zawierających stanowisko odmienne, niż wyrażono w interpretacji obecnie zaskarżonej i niewyjaśnienie przesłanek odstąpienia od wcześniej prezentowanego stanowiska. Jednocześnie Sąd uznał za całkowicie chybiony zarzut naruszenia art. 21 ust. 1 pkt 125 u.p.d.o.f., jako odnoszącego się do świadczeń otrzymanych przez osoby należące do I i II grupy podatkowej w rozumieniu podatku od spadków i darowizn i nie mającego zastoso...