Moment powstania obowiązku podatkowego przy sprzedaży akcji

Z uzasadnienia: "Przychodem należnym", o jakim mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest wymagalna kwota należności przysługująca podatnikowi z tytułu zbycia akcji, przy czym - co wynika wprost z treści tego przepisu - bez znaczenia jest okoliczność, czy podatnik przychód ten faktycznie otrzymał. Innymi słowy przychód powstaje, kiedy podatnik może się domagać, aby stanowiąca go kwota została mu wypłacona. W celu ustalenia, kiedy podatnik uzyskał przychód istotna jest więc data, w której wynikający z umowy obowiązek spełnienia świadczenia (dokonania zapłaty) powinien nastąpić.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S. NSA Maria Serafin-Kosowska Sędziowie WSA Małgorzata Niedobylska /spr./ WSA Tomasz Smoleń Protokolant ref. st. Eliza Kaplita-Wójcik po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 19 marca 2013 r. sprawy ze skargi B. D. na indywidualną interpretację Ministra Finansów z dnia [...] października 2012 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych:

1) uchyla zaskarżoną interpretację,
2) określa, że interpretacja wymieniona w pkt. 1) nie podlega wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku,
3) zasądza od Ministra Finansów na rzecz skarżącego B. D. kwotę 457 (słownie: czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

W dniu [...] lipca 2012 r. B.D. (dalej: wnioskodawca, skarżący) zwrócił się do Ministra Finansów, reprezentowanego przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca był właścicielem akcji imiennych spółki akcyjnej, które nie były przedmiotem publicznego obrotu. Na podstawie umowy z dnia [...] czerwca 2012 r. sprzedał 2.112.500 akcji. W umowie określono, że cena płatna będzie w 12 równych kwartalnych ratach zgodnie z dołączonym do umowy harmonogramem do dnia: [...] lipca 2012 r., [...] grudnia 2012 r., [...] marca 2013 r., [...] czerwca 2013 r., [...] września 2013 r., [...] grudnia 2013 r., [...] marca 2014 r., [...] czerwca 2014 r., [...] września 2014 r., [...] grudnia 2014 r. [...] marca 2015 r. oraz [...] czerwca 2015 r. W umowie zastrzeżono również, że kupujący uprawniony jest w każdym czasie do wcześniejszej zapłaty całości lub części ceny sprzedaży.

Na podstawie tak przedstawionego stanu faktycznego skarżący sformułował następujące pytania:

W jakim momencie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu dokonanej transakcji sprzedaży akcji?

W jakim terminie wnioskodawca zobowiązany będzie zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych (dalej: podatek dochodowy) od dochodu uzyskanego ze sprzedaży akcji?

W ocenie skarżącego przychód z tytułu sprzedaży akcji powstanie, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2012 r. poz. 361, dalej: u.p.d.o.f.), w momencie wymagalności poszczególnej raty ceny sprzedaży akcji czyli z upływem każdego z umownie ustalonych terminów płatności raty. W przypadku gdy kupujący dokona wcześniejszej płatności całości lub części ceny sprzedaży wówczas przychód powstanie w momencie otrzymania płatności. Datę powstania przychodu należnego powinno się, w ocenie skarżącego, wiązać z terminem wymagalności poszczególnych rat. Dopiero bowiem w momencie wymagalności poszczególnych rat wnioskodawca może się domagać zapłaty danej raty, przychód powstanie zatem w momencie, gdy wnioskodawca uzyska roszczenie o zapłatę danej raty i tym samym uprawniony będzie dochodzić zapłaty przed sądem powszechnym. Na poparcie swojego stanowiska skarżący przytoczył fragment uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 czerwca 2010 r., sygn. akt IIFSK 282/09 (LEX nr 585074), w którym Sąd stwierdził, że "kwoty należne trzeba utożsamiać z wymagalnymi świadczeniami", a także że: "nieracjonalna jest wykładnia przepisu art. 17 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.f., która prowadzi do uznania, że opodatkowaniu w danym roku podatkowym podlega przychód, który podatnikowi nie przysługuje w tym sensie, iż nie może się on go nawet domagać. Przed nadejściem terminu wymagalności wierzytelności trudno mówić, by podatnikowi "należał" się przychód, skoro nie ma on możliwości realizacji prawa do niego".

W świetle powyższego na podstawie art. 45 ust. 4 pkt 2 w zw. z art. 45 ust. 1a pkt 1 u.p.d.o.f. obowiązany będzie zapłacić należny podatek z tytułu dochodu uzyskanego ze sprzedaży akcji obejmującego: pierwszą i drugą ratę w terminie do 30 kwietnia 2013 r., trzecią, czwartą, piątą i szóstą do 30 kwietnia 2014 r., siódmą, ósmą, dziewiątą i dziesiątą do 30 kwietnia 2015 r., jedenastą i dwunastą do 2 maja 2016 r.

W przypadku natomiast gdy otrzyma zapłatę całości lub części ceny sprzedaży akcji w terminie wcześniejszym niż wynikający z ww. rat, wówczas zobowiązany będzie zapłacić podatek dochodowy w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym otrzymał zapłatę.

W interpretacji indywidualnej z dnia [...] października 2012 r. nr [...] Minister Finansów nie zgodził się z zaprezentowanym stanowiskiem, uznając je za nieprawidłowe. Jego zdaniem dla momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu sprzedaży akcji w spółce akcyjnej, obojętne jest czy cena płatna jest jednorazowo czy też w ratach. Obowiązek podatkowy w takim przypadku powstaje w dniu zawarcia umowy sprzedaży.

Organ powołał się na literalne brzmienie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a u.p.d.o.f., który wyraźnie odróżnia...