Jaki kurs walut przyjmować do rozliczenia VAT

Zagadnienie to zostało uregulowane w art. 31a ust. 1 i 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Bardzo ważną cezurę czasową stanowi w tej kwestii 1 stycznia 2021 r., od kiedy to podatnik VAT uzyskał możliwość stosowania do rozliczeń VAT takiego samego kursu jak do określenia przychodu w podatkach dochodowych.

Do końca 2020 roku przeliczenie miało miejsce według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik uprawniony był do wyboru sposobu przeliczenia tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający powstanie obowiązku podatkowego. Wówczas waluty inne niż euro przeliczało się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

Przed wejściem w życie zmiany podatnik stosować musiał dwa odrębne kursy waluty. Dla VAT był to średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego, gdy zaś faktura została wystawiona - kurs średni NBP z ostatniego dnia poprzedzającego dzień jej wystawienia.

W przypadku podatków dochodowych był to natomiast średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi. Dzień ów nie mógł być jednak późniejszy od dnia wystawienia faktury albo otrzymania należności.

W związku z tym kluczowym momentem było powstanie obowiązku podatkowego. Na doniosłość wyboru momentu powstania obowiązku podatkowego zwrócił uwagę NSA w wyroku z 1 marca 2017 r., sygn. akt I FSK 1358/15. Sąd podkreślił w nim – w przypadku importu – że przedsiębiorca winien przyjąć kurs z dnia poprzedzającego wykonanie usługi lub z dnia poprzedzającego wpłatę zaliczki.

Zatem przedsiębiorca dla zastosowania prawidłowego kursu waluty zacząć musiał od dokładnego określenia momentu powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli natomiast wystawienie faktury następowało przed powstaniem obowiązku podatkowego, zaś kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania określone są na tym dokumencie w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonywało się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury.

Przykład
Polski podatnik świadczy wewnątrzwspólnotowo usługę najmu przedsiębiorcy słowackiemu. Faktura została wystawiona w euro. Została przez przedsiębiorcę wystawiona przez przedsiębiorcę 30 listopada 2020 r. Był to poniedziałek. Zatem ostatnim dniem roboczym poprzedzającym 30 listopada jako dzień powstania obowiązku podatkowego był 27 listopada – piątek. Na ten dzień podatnik powinien przyjąć kurs euro.

Od 1 stycznia 2021 r....