Działalność za granicą. "Samodelegowanie" przedsiębiorcy

Przedsiębiorcy, podobnie jak pracownicy, mogą świadczyć usługi za granicą przejściowo (mówimy wówczas „samodelegowaniu” przedsiębiorcy).

Zgodnie z art. 12 ust. 2 rozporządzenia 883/2004 osoba, która normalnie wykonuje działalność jako osoba pracująca na własny rachunek w państwie członkowskim, a która udaje się, by wykonywać podobną działalność w innym państwie członkowskim, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego, pod warunkiem że przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy.

Zasada jest więc taka sama jak w przypadku delegowanych pracowników – przedsiębiorca, który zamierza przejściowo wykonywać działalność w drugim państwie, może nadal podlegać ubezpieczeniom w państwie dotychczasowym, o ile okres ten nie przekroczy 24 miesięcy. W celu potwierdzenia faktu pozostawania w dotychczasowym systemie przedsiębiorca przed wyjazdem powinien uzyskać zaświadczenie A1.

Rozporządzenie wykonawcze 987/2009 precyzuje zasady podlegania ubezpieczeniom w dotychczasowym państwie przedsiębiorców, którzy przejściowo zamierzają wykonywać działalność w drugim państwie.

W myśl art. 14 ust. 4 rozporządzenia wykonawczego określenie „która normalnie wykonuje działalność jako osoba pracująca na własny rachunek” odnosi się do osoby, która zwykle prowadzi znaczną część działalności na terytorium państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę. W szczególności osoba taka musi już prowadzić działalność od pewnego czasu przed dniem, od którego zamierza skorzystać z przepisów tego artykułu, oraz w każdym okresie prowadzenia tymczasowej działalności w innym państwie członkowskim musi nadal spełniać w państwie członkowskim, w którym ma siedzibę, wymogi konieczne do prowadzenia działalności pozwalające na jej ponowne podjęcie po powrocie.

Do celów stosowania art. 12 ust. 2 rozporządzenia kryterium do określenia, czy działalność, którą osoba pracująca na własny rachunek wyjeżdża prowadzić do innego państwa członkowskiego, jest „podobna” do normalnie prowadzonej działalności na własny rachunek, jest rzeczywisty charakter działalności, a nie zakwalifikowanie jej przez to inne państwo członkowskie jako praca najemna lub praca na własny rachunek.

Powyższe przepisy dopuszczają więc sytuację, że przedsiębiorca, który ma zarejestrowaną działalność w Polsce, może wykonywać tę działalność w innym państwie UE i przez 24 miesiące może podlegać ubezpieczeniom w Polsce.

Należy przy tym spełnić dwa warunki podstawowe:

1. przedsiębiorca musi prowadzić znaczną część działalności w Polsce; w szczególności osoba taka musi już prowadzić działalność od pewnego czasu przed dniem, od którego zamierza skorzystać z przepisów tego artykułu, oraz w każdym okresie prowadzenia tymczasowej działalności w innym państwie członkowskim musi nadal spełniać warunki ko...