Czynny żal za nieprawidłowości rozliczenia VAT

Od października ubiegłego roku czynni podatnicy VAT mają obowiązek składania JPK_VAT wraz z deklaracją. Pierwszy JPK_VAT w nowej postaci sporządzić należało za październik 2020 r. a przekazany powinien zostać do 25 listopada ub.r. Składa się on ewidencji VAT, elementów które stanowią części składowe deklaracji VAT-7 bądź VAT-7K. Są w nim również dodatkowe dane niezbędne do kontroli prawidłowości rozliczenia.

Podatnicy rozliczający VAT w cyklu miesięcznym, każdego miesiąca składają JPK_V7M złożony z części ewidencyjnej i deklaracyjnej. Z kolei rozliczający się kwartalnie każdego miesiąca przesyłają JPK_V7K. Za dwa pierwsze miesiące każdego kwartału złożone są one jedynie z części ewidencyjnej, natomiast plik za ostatni miesiąc kwartału jest dwuczęściowy złożony z części ewidencyjnej i deklaracyjnej.

Informacje zawarte w danych JPK_VAT służyć mają dokonaniu analizy transakcji handlowych oraz kontroli celem wykrycia nadużyć. W szczególności chodzi tu o wyłudzenie zwrotu VAT czy też wystawianie pustych – a więc nie potwierdzających żadnych transakcji – faktur. Forma kontroli jest oczywiście zautomatyzowana poprzez zastosowanie odpowiednich algorytmów działających w przystosowanym oprogramowaniu. Stąd wymóg bezwzględnej rzetelności sporządzonych plików.

1 października 2020 r. datą przełomową

Do ostatniego dnia września ub.r. gdy podatnik składał plik JPK_VAT nie miał możliwości jak również potrzeby wykazania czynnego żalu. Nie miał ponieważ do tego dnia JPK_VAT uznawany był jedynie za informację podatkową. Zgodnie z art. 61a § 1 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy naruszenie obowiązku przesłania właściwemu organowi księgi albo przesłanie jej nierzetelnej podlega karze grzywny, do 240 stawek dziennych. Zatem konieczne jest ustalenie zakresu pojęcia „księga”. W myśl art. 21 powołanej ustawy księgami są:

• księgi rachunkowe,
• podatkowa księga przychodów i rozchodów,
• ewidencja,
• rejestr,
• inne podobne urządzenia ewidencyjne, do których prowadzenia zobowiązuje ustawa, a w szczególności zapisy kasy rejestrującej.

Część ewidencyjna pliku JPK_VAT stała się więc księgą a wspomniany art. 61a k.k.s. za złożenie nierzetelnej (niezgodnej ze stanem faktycznym księgi) przewiduje sankcję karną. Jednocześnie art. 16 k.k.s. daje możliwość uwolnienia się od niej poprzez zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego i wskazanie istotnych okoliczności sprawy (czynny żal).

Co istotne jeżeli błąd dotyczyć będzie wyłącznie części deklaracyjnej pliku czynny żal określony w art. 16a k.k.s. nie znajdzie zastosowania. Uznaje on za czyn karalny wyłącznie taki, który polega na złożeniu korekty deklaracji i nieuiszczeniu w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ nale...