Brak NIP na fakturze a prawo do odliczenia VAT

Faktura stanowi podstawowy dokument w obrocie, którym posługuje się podatnik VAT. Ponieważ w przypadku otrzymanej faktury VAT wiążą się z tym określone profity finansowe dla jej posiadacza (możliwość odliczenia podatku w niej naliczonego) trudno się dziwić, iż ustawodawca wskazał cały szereg elementów, które dokument taki powinien zawierać.

Faktura powinna zawierać numery NIP

Zostały one wymienione w art. 106e ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i są to:

• data wystawienia,
• kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który jednoznacznie identyfikuje fakturę,
• imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,
• numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku,
• numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi,
• data dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub data otrzymania zapłaty, o ile taka data jest określona i jest inna od daty wystawienia faktury,
• nazwa (rodzaj) towaru lub usługi,
• miara i ilość (liczba) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
• cena jednostkowa netto,
• kwoty opustów i obniżek cen,
• wartość netto dostarczonych towarów lub wykonanych usług,
• stawka VAT,
• suma wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż według stawek i zwolnioną z VAT,
• kwota podatku od sumy sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek VAT,
• kwota należności ogółem.

Zatem faktura zakupu zawierać powinna również informację o numerze NIP nabywcy. W praktyce trudno sobie wyobrazić, iż sprzedawca nie umieszcza na fakturze własnego numeru NIP.

Jeżeli więc dokument sprzedaży pozbawiony będzie numeru NIP nie będzie można go, w świetle art. 2 pkt 31 ustawy o VAT, określić mianem faktury. Brak taki stanowi niewątpliwie uchybienie popełnione przez wystawcę faktury. Czy jest ono jednak przeszkodą w dokonaniu rozliczenia transakcji potwierdzonej tego rodzaju dokumentem? Aby pozbawienie podatnika prawa do odliczenia było możliwe wady faktury muszą być na tyle istotne, aby uniemożliwiały one uznanie dokumentu za fakturę VAT.

Prawo do odliczenia VAT

Dla nabywcy kwotę podatku naliczonego stanowi, zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, suma kwot podatku w otrzymanych fakturach. Ustawodawca nie wskazał jednakże podstawy prawnej, na podstawie której każdy błąd na fakturze pozbawiałby nabywcy prawa do odliczenia VAT. Nie oznacza to oczywiście, że nie ma błędów które pozbawiają podatnika prawa do jego odliczenia. Ich katalog został enumeratywnie wyszczególniony w art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnik nie ma prawa skorzystać z odliczenia w przypadku następujących błędów:

• sprzedaż została udokumentowana fakturami wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
• transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku,
• wystawione faktury:
  • stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
  • podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
  • potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego (tj. czynności nieważne i czynności dokonane na podstawie pozornego oświadczenia) - w części dotyczącej tych czynności,
• faktury wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie ...