Sponsoring a podatek od towarów i usług

W praktyce obrotu gospodarczego coraz bardziej popularne jest finansowanie działalności organizacji non profit (nie tylko, ale głównie takich organizacji) w ramach tzw. sponsoringu. Od razu należy wyjaśnić, że w żadnej regulacji polskiego prawa cywilnego nie odnajdziemy przepisu, który normowałby zasady kształtowania, zawierania i wykonywania umowy sponsoringu. Nie oznacza to jednak, że umowa taka nie może funkcjonować w polskiej rzeczywistości gospodarczej.

Należy bowiem przypomnieć, że w polskim systemie prawa cywilnego oprócz umów unormowanych w prawie cywilnym funkcjonują tzw. umowy nienazwane. Są to umowy, które funkcjonują w oparciu o zasadę swobody kontraktowej, zgodnie z którą uczestnicy stosunków cywilnoprawnych mogą ułożyć je według swego uznania, byleby ich treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Rzecz jasna, czynności realizowane na podstawie umów nienazwanych muszą implikować konkretne skutki podatkowe.

W praktyce sponsoring najczęściej definiowany jest jako odpłatne świadczenie wykonywane przez sponsora, najczęściej będącego podmiotem gospodarczym, na rzecz innego podmiotu (sponsorowanego), w zamian za co sponsorowany zobowiązany jest do reklamowania, promowania sponsora lub jego produktów (odpowiednio towarów bądź usług), informowania o samym sponsoringu i sponsorze.

W praktyce w większości przypadków w umowie sponsoringu sponsor zobowiązuje się do przekazania na rzecz sponsorowanego:

1) określonej kwoty pieniędzy na organizację imprezy lub realizowanie celów statutowych przez sponsorowanego,
2) towarów na nagrody w konkursie,
3) określonego sprzętu mającego służyć realizacji zadań przez sponsorowanego (np. sprzętu medycznego dla szpitala, sprzętu sportowego dla klubu sportowego),
4) usług mających służyć organizacji imprezy lub realizacji celów statutowych, jak również codziennemu funkcjonowaniu sponsorowanego (np. pomalowanie ścian w domu dziecka).

W zamian za świadczenie wykonywane przez sponsora – wskazane powyżej lub inne o podobnym charakterze (katalog ma charakter otwarty) – sponsorowany najczęściej:

1) zamieszcza nazwę sponsora na publikowanej liście sponsorów, ulotkach, plakatach, bilbordach etc.,
2) publicznie dziękuje sponsorowi,
3) informuje o towarach sprzedawanych lub usługach świadczonych przez sponsora,
4) używa sprzętu, ubrań z logo sponsora (np. koszulki sportowców z logo sponsora) itp.

Należy podkreślić, że katalog ma charakter otwarty – jest to tylko przykładowe wyszczególnienie.

Oznacza to, że faktycznie umowa sponsoringu to nic innego jak kontrakt na świadczenie przez sponsorowanego na rzecz sponsora – mniej lub bardziej wyraźnej – usługi reklamowej.

Warto w tym miejscu odwołać się do wyroku NSA z 20 lutego 2002 r., I SA/Ka 1713/00 (Biuletyn Skarbowy 2003, nr 2, s. 26), który był kamieniem milowym na drodze kształtowania się umowy sponsoringu, a w którym sędziowie orzekli m.in.:

Skład orzekający w niniejszej sprawie w pełni aprobuje poglądy wyrażone w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 października 2001 r. sygn. akt I SA/Ka 1531/00, I SA/Ka 1532/00, I SA/Ka 1533/00, wydanych na tle analogicznych stanów faktycznych, a dotyczących sprzedaży prawa do umieszczania reklam na bandach stadionu, że czynności takie stanowią usługę sponsoringu. W wyrokach tych stwierdzono między innymi, że sponsoring stał się popularną formą reklamowania przez podmioty gospodarcze. Występuje on często w telewizji lub radiu (por. M. Mucha, S. Moczko-Wdowczyk, Reprezentacja i reklama – zagadnienia podatkowe, Warszawa 2001, s. 15). L. Stecki jako sponsoring określa odpłatne przysporzenie majątkowe wyrażające się w pieniądzach, rzeczach lub usługach dokonywane przez określony podmiot gospodarczy (sponsora), na rzecz wybranej osoby fizycznej, organizacji, instytucji lub innej struktury prawnej (sponsorowanego) w celu wykonania przez niego czynności wskazanych w umowie sponsoringu, a zmierzające do utrwalenia bądź spotęgowania renomy tego podmiotu, do podwyższenia stopnia jego popularności w środowisku społecznym oraz do zwiększenia jego zysków (L. Stecki, Sponsoring, Toruń 1995). Sponsoring można podzielić na aktywny i pasywny. Do tego ostatniego należy oznaczenie sponsora na tle transmitowanego wydarzenia, np. reklamy ...