VAT i podróżni

Osoby fizyczne niemające stałego miejsca zamieszkania na terytorium Wspólnoty, nazywane "podróżnymi", mają prawo do otrzymania zwrotu podatku zapłaconego przy nabyciu towarów na terytorium kraju, które w stanie nienaruszonym zostały wywiezione przez nie poza terytorium Wspólnoty w ich bagażu osobistym. Zwrot turystyczny przysługuje tylko wtedy, gdy towary zostaną wywiezione z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty. Wywóz towarów do innego kraju członkowskiego uniemożliwia ubieganie się o zwrot zapłaconego podatku.

Ustawa o VAT zawiera szczegółowe warunki, na jakich zwrot VAT podróżnym może być dokonywany. Warunki te dotyczą zarówno podmiotów dokonujących sprzedaży w systemie TAX-FREE, podmiotów zajmujących się dokonywaniem zwrotów podatku, jak i sposobu dokumentowania nabycia towaru przez podróżnego, wywiezieniu go poza granice Unii Europejskiej oraz otrzymaniu zwrotu podatku.

Zasady zwrotu podatku od towarów i usług podróżnym zawarte zostały w art. 126–130 ustawy o VAT. Przepisy te umożliwiają zagranicznym turystom możliwość otrzymania zwrotu podatku VAT zapłaconego w związku z nabyciem na terytorium RP towarów, które to towary zostały następnie wywiezione przez turystę za granicę.

Warto zaznaczyć, że zwrot podatku nie przysługuje w przypadku nabycia paliw silnikowych. Ponadto, podróżny nie może otrzymać zwrotu podatku od zakupionych w Polsce usług.

Podróżny

Możliwość uzyskania zwrotu podatku VAT występuje jedynie w przypadku wywozu przez podróżnych danego towaru poza obszar Wspólnoty Europejskiej (przed dniem przystąpienia Polski do UE – wywozu poza terytorium Polski). Warunkiem koniecznym jest, aby nabyty w Polsce towar wywieziony został poza granice Wspólnoty w stanie nienaruszonym, w bagażu osobistym podróżnego.

Przepisy ustawy o VAT przez „podróżnych” rozumieją osoby fizyczne niemające stałego miejsca zamieszkania na terytorium Wspólnoty. Dla potrzeb zwrotu podatku VAT, miejsce stałego zamieszkania podróżnego ustala się na podstawie paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość. Tak więc, podstawowym kryterium jest miejsce zamieszkania nie zaś obywatelstwo. Nie ma przy tym znaczenia miejsce faktycznego zamieszkania danej osoby, lecz formalny wpis do dokumentów.

Kto jest uprawniony do zwrotu VAT?

Ustawodawca wyróżnił tylko dwie grupy podmiotów uprawnionych do zwrotu podatku podróżnym. Są nimi sprzedawcy spełniający określone w ustawie warunki lub podmioty niebędące sprzedawcami, których przedmiotem działalności jest dokonywanie takich zwrotów, przy czym nie musi to być ich jedyny przedmiot działalności.

Sprzedawca, aby mógł dokonywać samodzielnych zwrotów podatku – może to czynić wyłącznie w stosunku do sprzedanych przez siebie towarów. Ponadto powinien wykazać, że jego obroty w poprzednim roku podatkowym były wyższe niż 400.000,00 zł. Jeżeli przestał spełniać wymaganie dotyczące wielkości osiągniętego obrotu, może także dokonywać zwrotu podatku zapłaconego od towarów nabytych od niego w roku podatkowym, w którym spełniał wymieniony wyżej warunek.

Podróżni mogą otrzymać zwrot podatku VAT wyłącznie w przypadku nabycia towarów w placówkach handlowych określonych przez ustawodawcę „sprzedawcami”. Warunki, które muszą spełniać podatnicy sprzedający towary podróżnym, a które są niezbędne, aby podróżny mógł potem otrzymać zwrot zapłaconego podatku VAT, określone zostały w art. 127 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, muszą oni być:

– zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT;
– prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących;
– posiadać zawartą umowę z podmiotem dokonującym zwrotu podatku VAT podróżnym lub samodzielnie dokonywać zwrotu podatku zapłaconego w związku z nabytymi u nich towarami;
– poinformować w formie pisemnej naczelnika urzędu skarbowego, że są sprzedawcami;
– zapewnić podróżnym pisemną informację o zasadach zwrotu podatku w czterech językach: polskim, angielskim, niemieckim i rosyjskim;
– oznaczyć punkt sprzedaży znakiem informującym o możliwości zakupu w tych punktach towarów, od których przysługuje zwrot podatku (wzór znaku do oznaczania punktów sprzedaży o możliwości dokonywania zakupów w tym systemie stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 roku w sprawie określenia wzorów: znaku informującego podróżnych o możliwości zakupu w punktach sprzedaży towarów, od których przysługuje zwrot podatku od towarów i usług, imiennego dokumentu będącego podstawą do dokonania zwrotu podatku podróżnym oraz stempla potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty – Dz. U. Nr 88, poz. 838);
– poinformować naczelnika urzędu o miejscu, gdzie podróżny może otrzymać zwrot podatku oraz z kim mają podpisane umowy o zwrot podatku i przedłożyć kopie tych umów;
– sprzedawcami nie mogą być podmioty zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.

Jeżeli firma nie jest sprzedawcą towarów, aby móc dokonywać zwrotu powinna istnieć w formie spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a w ich władzach nie mogą zasiadać osoby karane za przestępstwa skarbowe lub za przestępstwa popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych. Ponadto, podmioty te muszą spełniać wymagania określone w ustawie, tj.:

– być od co najmniej 12 miesięcy podatnikiem podatku VAT;
– powiadomić w formie pisemnej naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze rozpoczęcia działalności w zakresie zwrotu podatku podróżnym;
– co najmniej od 12 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o wydanie zaświadczenia p...