Orzecznictwo podatkowe: Warunki uznania wydatku za koszt podatkowy

1. O ile dla wykazania poniesienia kosztu w sensie ekonomicznym wystarczającym dowodem jest faktura, rachunek czy też dowód zapłaty, to dla udokumentowania poniesienia kosztu podatkowego wymagane jest dowiedzenie, że przedmiotowy wydatek został poniesiony w celu uzyskania przychodów, tj. że podstawą jego poniesienia jest związane z działalnością podatnika rzeczywiste zdarzenie gospodarcze, mające wpływ na wysokość osiągniętego lub potencjalnego przychodu. 2. Poniesienie wydatku (w tym dokonanie zapłaty) na rzecz podmiotu, który nie uczestniczył w realizacji transakcji może stanowić o koszcie ekonomicznym, ale nie jest podstawą do uznania kosztu podatkowego.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Kuczyńska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Gocki Sędzia WSA Marta Wojciechowska Protokolant starszy sekretarz sądowy Iwona Dąbrowska po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 23 stycznia 2009 r. sprawy ze skargi "A" Spółka z o.o. w O. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z dnia [...] nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych za 2002 rok oddala skargę.

UZASADNIENIE

Przedmiotem skargi jest decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z dnia 31.07.2008 r. o Nr [...] utrzymująca w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Opolu nr [...] z dnia 25.02.2008 r. określającą Spółce z o.o. "[...]" zobowiązanie w podatku dochodowym od osób prawnych za 2002 r. w wysokości 38.655,00 zł oraz odsetki za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek.

W toku kontroli organ pierwszej instancji stwierdził, że Spółka zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na podstawie sześciu faktur, których przedmiotem był zakup usług transportowych na trasach Opole-Zgorzelec i Zgorzelec -Opole oraz usług pomocniczych w tym załadunek, rozładunek, przeładunek z użyciem ciężkiego sprzętu, od firmy PHU "[...]" w Opolu. W badanym przez organ materiale dowodowym poza wskazanymi wyżej fakturami i dowodami zapłaty nie stwierdzono innych dokumentów związanych z transakcjami, będącymi przedmiotem w/w faktur, z których wynikałoby, że czynności te wykonywała firma [...].

Organ pierwszej instancji przeprowadził w PHU "[...]" czynności sprawdzające, w toku których stwierdzono, że w 2002 r. firma nie zatrudniała żadnych pracowników, nie posiadała sprzętu, środków trwałych, zaplecza magazynowego. Pan J. M. - pełnomocnik prowadzący działalność firmy w imieniu żony G.M. w oświadczeniu złożonym do protokołu oświadczył, że faktury wystawione dla firmy [...] dotyczą fikcyjnych usług, których w rzeczywistości firma [...] nie wykonywała ani też nie pośredniczyła w ich wykonaniu. Dla uwiarygodnienia możliwości wykonania usług transportowych i przeładunkowych oraz uzyskania naliczonego podatku VAT, Pan J. M. również wystawiał fikcyjne faktury zakupu takich usług od nieistniejącej firmy "[...]". Treść oświadczenia Pan J. M. potwierdzają zgromadzone w toku postępowania dokumenty w tym: wyciągi z protokołów przesłuchania przed przedstawicielami CBŚ KGP w charakterze podejrzanego w dniach 26.092006 r. i 8.11.2006 r., oraz pisma Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Katowicach stwierdzające, że firma "[...]" nie figuruje w ewidencji i pod wskazanym adresem nie prowadzi działalności. W dniu 13.11.2007 r. przesłuchano pełnomocnika firmy [...]" J.M. jako świadka. Pan M. potwierdził swoje wcześniejsze zeznania wyjaśniając jednocześnie, że po wystawianie fikcyjnych faktur otrzymywał prowizję w wysokości 5,5 - 8% od wartości netto.

Prezes firmy [...] Pan K.W. przesłuchany w charakterze strony odmówił odpowiedzi na pytania dotyczące faktur wystawionych przez firmę [...] uzasadniając to koniecznością sprawdzenia dokumentów Spółki. Pismami z dnia 13.11.2007 r. i 20. 11.2007 r. wezwany został do przedłożenia wszelkich dowodów wskazujących, że przedmiotowe usługi zostały wykonane przez [...] lub jej podwykonawców. W piśmie z 16.11.2007 r. Spółka wyjaśniła, że usługi transportowe zakupione od [...] polegały na transporcie naczep Spółki [...] z O. do granicy polsko-niemieckiej i z granicy do O. Wynajęty kierowca z ciągnikiem siodłowym dowoził na granicę naczepę Spółki [...] uprzednio załadowaną u kontrahenta. Na granicy przekazywał naczepę kierowcy ze Spółki [...], który przekraczał granicę wraz z towarem. W drodze powrotnej ładunek otrzymany od kontrahenta niemieckiego po przekroczeniu granicy przekazywany był wynajętemu od [...] kierowcy wraz z ciągnikiem, który odwoził naczepę do O. Miało to na celu skrócenie czasu oczekiwania na odprawę graniczną oraz umożliwiało kierowcy odpoczynek. Przedłożono kserokopie dokumentów przewozowych CMR, w których w rubryce przewoźnik wskazano [...], biletów opłat za przejazd autostradą w Niemczech oraz delegacji służbowych dokumentujących przebieg pracy kierowcy T.W. w dniach 8.06.2002 r. do 14.06.2002 r. Zdaniem Spółki dokumenty te potwierdzają wykonanie w tym czasie usług przez [...]. Przesłuchany w charakterze świadka Pan W. potwierdził, że na granicy zgłaszał się do niego kierowca ciągnika dowożącego i odbierającego od niego załadowane naczepy, jednak nie wskazał jaką firmę kierowcy reprezentowali. Przekazywanie naczep nie było potwierdzane żadnymi dokumentami, zaś jego wiedza na temat przewoźnika sprowadzała się do tego, że był to kierowca od "pana Jasia", oraz numer rejestracyjny pojazdu, o którym informował telefonicznie Pan K. W.. Dokonano również czynności sprawdzających w firmie korzystającej z usług Spółki [..] tj. Spółce [...], z których nie wynikało, żeby ciągnik podstawiający naczepę pod załadunek należał do innego przewoźnika niż [...]. Dokonane ustalenia zdaniem organu pierwszej instancji, dały podstawę do wydania wskazanej na wstępie decyzji określającej zobowiązanie w podatku dochodowym od osób prawnych.

Decyzja stała się przedmiotem odwołania, w którym Spółka [...] wnosi o jej uchylenie w całości i umorzenie postępowania, zarzucając decyzji naruszenie: art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych poprzez nieprawidłową ocenę stanu faktycznego, art. 181 Ordynacji podatkowej poprzez niezweryfikowanie materiałów zgromadzonych w postępowaniu karnym z innymi dowodami, art. 191 Ordynacji podatkowej poprzez podjęcie rozstrzygnięcia w oparciu o zeznania tylko jednej osoby, art. 199a § 3 Ordynacji podatkowej poprzez niewystąpienie do sądu powszechnego o ustalenie istnienia stosunku prawnego między Odwołującą a PHU "[...]", a także art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej poprzez brak uzasadnienie odmowy wiarygodności dowodom, poza zeznaniami J.M. W uzasadnieniu zarzuca organom oparcie ustaleń jedynie na zeznaniach J.M., w którego zeznaniach stwierdza istnienie sprzeczności. Twierdzi, że to właśnie J.M. realizował zlecone usługi. Podnosi, że organ nie kwestionował wykonania usług a jedynie ich realizację przez [...]. Wnioskuje również aby organy dokonały szacunku kosztów zakupu przedmiotowych usług.

Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu dokonał ponownej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego nie znajdując podstaw do zmiany bądź uchylenia zaskarżonej decyzji. Stwierdzono, że można przyjąć za prawdopodobne, że Spółka stosowała praktykę oczekiwania w kolejce do odprawy granicznej nieobciążonego naczepą ciągnika siodłowego oraz procedurę wahadłowego dowożenia i odwożenia do niego załadowanych naczep przez inny pojazd. Dowody przedstawione przez odwołującą się Spółkę nie wskazują jednak aby transport na granicę i z niej wykonywany był przez [...] firmę, która wystawiła sporne faktury.

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, Skarżąca wnosi o uchylenie decyzji Dyrektora Izby Skarbowe w Opolu oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji. Zarzuca decyzji naruszenie prawa materialnego poprzez nieprawidłową ocenę stanu faktycznego a to przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w sprawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, oraz przepisów prawa procesowego poprzez niedopełnienie obowiązków spoczywających na organie podatkowym na mocy art. 181,191, 199a § 3 i art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej. W uzasadnieniu podnosi argumenty zasadniczo tożsame ze wskazanymi w toku postępowania odwoławczego. Zdaniem skarżącej Spółka została pozbawiona możliwości dokumentowania wykonania usług przez [...]. Organy nie wskazały jakiego rodzaju dowody byłyby wystarczające i wiarygodne dla udokumentowania kwestionowanych usług. Wniosek, iż firma [...] nie mogła wykonać usług transportowych ponieważ nie posiadała sprzętu i pracowników jest błędny, bowiem firma ta w swoim zakresie miała organizowanie ładunków czy handel koncesjami w zakresie transportu, zatem miała kontakty z firmami transportowymi i mogła korzystać z ich usług. Zdaniem skarżącej fakt, że w dokumentach księgowych firmy [...] ujmowano jedynie prowizję za zorganizowanie ładunku czy załadunek nie oznacza że nie wynajmowano podwykonawców, którzy świadczyli usługi na rzecz "[...]". Ustalenia kontroli opierały się wyłącznie na zeznaniach Pana M...