Ryczałt od dochodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych

W artykule pt. „Zryczałtowany podatek dochodowym od osób prawnych” przedstawiliśmy ogólne zasady dotyczące poboru podatku od dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. W niniejszym artykule przybliżymy kategorie przychodów objętych ryczałtem oraz zajmiemy się zwolnieniami. Przypomnijmy, że ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U.00.54.654 z późn. zm.; dalej: CIT) przewiduje 19 % zryczałtowany podatek od przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 22 ust. 1 CIT).

Przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku od dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 22a CIT).

Dywidenda jest to dochód wspólnika (akcjonariusza) z posiadanych przez niego udziałów (akcji), który stanowi cześć zysku spółki przeznaczonego do podziału dla wspólników (akcjonariusza). Osiągnięcie przez spółkę w danym roku podatkowym zysku nie rodzi automatycznie uprawnienia do wypłaty dywidendy, a tym samym, obowiązku podatkowego. O przeznaczeniu zysku decyduje uchwała zgromadzenia wspólników (akcjonariuszy). Jeśli zysk nie zostanie przeznaczony na inne cele np. zwiększenie kapitału zakładowego spółki, w momencie wypłaty dywidendy spółka jest zobowiązana (jako płatnik) do obliczenia i poboru podatku. Wypłata, zgodnie art. 26 ust. 7 CIT, oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potrącenie lub kapitalizację odsetek.

Pojęcie „innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych” jest na tyle szerokie, że ustawodawca zdecydował się je doprecyzować. Zgodnie z art. 10 ust. 1 dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także:

1. dochód z umorzenia udziałów (akcji),
2. dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki, w celu umorzenia tych udziałów (akcji),
3. wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej,
4. dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w spółdzielniach – dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej,
5. w przypadku połączenia lub podziału spółek - dopłaty w gotówce otrzymane przez udziałowców (akcjonariuszy) spółki przejmowanej, spółek łączonych lub dzielonych,
6. w przypadku podziału spółek ustalona na dzień podziału nadwyżka nominalnej wartości udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie także majątek pozostający w spółce, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa,
7. należna w zamian za zbywane udziały (akcje) zapłata w gotówce otrzymana wraz z udziałami (akcjami) spółki nabywającej.

Trzeba zaznaczyć, że w przypadku umorzenia udziałów (akcji) objętych za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, przepisy art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2 CIT nie mają zastosowania. Przychód z umorzenia udziałów (akcji) lub odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki, w celu umorzenia tych udziałów (akcji), objętych za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8 CIT.

Ustawodawca w przepisie art. 10 ust. 1a CIT ograniczył podsta...