Warunki zaliczenia straty do kosztów podatkowych

Strata w środkach obrotowych będzie kosztem uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o ile jest ona normalnym następstwem działalności prowadzonej w danej branży, a podatnikowi nie będzie można przypisać winy przy jej powstaniu — wtedy, gdy podatnik nie mógł przewidzieć powstania szkody ani też jej zapobiec. Będzie to wymagało każdorazowo przeprowadzenia szczegółowej analizy sytuacji, jaka poprzedziła powstanie straty, a zwłaszcza ocenę, czy podatnik zachował należytą staranność, ogólnie przyjętą w stosunkach danego rodzaju, przeciwdziałając ewentualnemu wystąpieniu uszczerbku w swoim majątku — orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

O co toczył się spór?

Naczelnik urzędu skarbowego stwierdził, że różnica między wysokością podatku wykazanego przez spółkę w zeznaniu ostatecznym CIT-8 za 2001 r. a podatkiem z zeznania wstępnego wynikała ze zwiększenia wartości kosztów uzyskania przychodów o kwotę 267 481,49 zł, na którą składały się dwie pozycje:

1) 14 813,35 zł — wydatki poniesione w 2002 r., a dotyczące 2001 r.,
2) 252 668,14 zł — strata w środkach obrotowych powstała w związku z kradzieżą samochodu Audi stanowiącego towar handlowy w spółce.

Organ podatkowy I instancji nie uznał za koszty uzyskania przychodów straty powstałej w wyniku kradzieży wskazanego wyżej samochodu osobowego.

Podatnik złożył odwołanie na powyższą decyzję do dyrektora izby skarbowej. Podkreślił, że krzywdzące jest uznanie, iż nie dołożył staranności, skoro podjęto takie czynności, jak: ogrodzenie i zamknięcie placu składowego parkingu, ochranianie obiektów firmy przez pracowników, a w porze nocnej przez firmę ochroniarską. Strata w postaci skradzionego samochodu była zdarzeniem losowym, niezależnym od woli, i powinna stanowić koszt uzyskania przychodu — podkreślał podatnik.

Dyrektor izby skarbowej utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Stwierdził w niej, że spółka jest autoryzowanym dealerem samochodów marek: Volkswagen oraz Audi i prowadzi działalność handlową w zakresie sprzedaży samochodów tychże marek. Omawiany samochód dostarczono na indywidualne zamówienie klienta 24 sierpnia 2001 r. i ustawiono na przylegającym do firmy ogrodzonym parkingu. Następnego dnia, tj. 25 sierpnia 2001 r., stwierdzono kradzież samochodu i zawiadomiono policję. Dochodzenie nie doprowadziło do wykrycia sprawcy i zostało umorzone. Skradziony samochód nie był ubezpieczony od kradzieży. Ubezpieczenie OC posiadała jedynie firma, której spółka zleciła ochronę. Przeciwko tej firmie spółka wystąpiła z pozwem 27 stycznia 2003 r. o naprawienie szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania. Spółka rozwiązała bez wypowiedzenia stosunek pracy z jednym ze swoich pracowników, jako przyczynę podając: „niedopilnowanie obowiązków służbowych przez niezabezpieczenie samochodu Audi S6 po przyjęciu transportu, wskutek czego samochód został skradziony". Następnie...