Przymusowa likwidacja pozwala na rozliczenie straty

Rezygnacja przez podatnika z dotychczas najmowanego czy dzierżawionego budynku czy lokalu, przeznaczonego na prowadzenie sklepu, jest podyktowana koniecznością realizacji decyzji prezesa UOKiK, tj. warunku ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej w określonych placówkach w celu zapobieżenia powstania monopolu. Nie jest więc ona zaplanowanym działaniem podatnika, ale jest wymuszona realizacją decyzji innego organu i względami ekonomicznymi (uniknięcie grożącej kary). Zatem, strata w postaci niezamortyzowanej części inwestycji w obcym środku trwałym w wyniku wyzbycia się obcych środków trwałych poprzez wykreślenie środków trwałych z ksiąg rachunkowych i zwrot właścicielowi będzie stanowiła koszt uzyskania przychodów - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu.

O co toczył się spór?

Podatnik (spółka akcyjna) złożył wniosek o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej. We wniosku wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą w postaci sprzedaży towarów w sieci sklepów dyskontowych. Sklepy, jak i centra dystrybucyjne prowadzone są m.in. w budynkach i lokalach oddanych podatnikowi do używania na podstawie umów najmu bądź dzierżawy. Spółka korzysta zwykle z wynajętych nieruchomości przez okres nie krótszy niż 10 lat. Podatnik przeprowadza prace adaptacyjne w wynajmowanych (dzierżawionych) budynkach i lokalach, dostosowując je do potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Dokonane nakłady spółka kwalifikuje jako inwestycje w obcych środkach trwałych, podlegające amortyzacji.

W 2008 r. spółka nabyła 100 proc. udziałów w jednej ze spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. W związku z tą transakcją w dniu 24 września 2008 r. prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wydał decyzję, w której wyraził zgodę na przejęcie przez podatnika kontroli nad spółką z o.o. Zgoda na przejęcie została wydana pod warunkiem trwałego i nieodwracalnego wyzbycia się przez spółkę wszelkich praw, w tym praw najmu do 38 placówek sklepowych. W myśl powyższej decyzji wyzbycie się tych praw powinno było nastąpić w terminie do 31 grudnia 2009 r. i mogło nastąpić wyłącznie na rzecz niezależnego inwestora nienależącego do grupy kapitałowej kontrolowanej przez spółkę. W przypadku niezrealizowania powyższego warunku, prezes UOKiK mógł nałożyć na podatnika karę pieniężną. Spółka wykonała warunek i wyzbyła się wszelkich praw, w tym praw najmu, do 38 wskazanych placówek sklepowych.

W niektórych przypadkach zakończenie (rozwiązanie) umów najmu lub dzierżawy określonego lokalu sklepowego nastąpiło przed pełnym umorzeniem wartości początkowej poczynionych przez podatnika inwestycji w obce środki trwałe. Na skutek rozwiązania, bądź wygaśnięcia umów najmu lub dzierżawy dochodzi do utraty przez spółkę prawa do korzystania z lokalu. Zwracając przedmiot umowy na rzecz wynajmującego (wydzierżawiającego) podatnik traci również możliwość wykorzystywania niektórych inwestycji w obce środki trwałe, w szczególności te, które stanowią części składowe trwale związane z lokalem. Na mocy wspomnianych umów najmu, spółka nie ma obowiązku usunięcia poczynionych nakładów i przywrócenia zwracanych budynków czy lokali do stanu pierwotnego. Podatnik nie otrzymuje również zwrotu poniesionych wydatków inwestycyjnych od właścicieli budynków czy lokali. W następstwie wyzbycia się przez spółkę praw najmu budynku czy lokalu dochodzi do wykreślenia z ksiąg rachunkowych spółki inwestycji poczynionej w obcy środek trwały (nieruchomość). W rezultacie, spółka nie jest uprawniona do dalszej amortyzacji dokonanej inwestycji i uwzględnienia pozostałej do umorzenia wartości inwestycji w rachunku kosztów podatkowych w formie kolejnych sukcesywnych odpisów amortyzacyjnych.

Podatnik chciał wiedzie...