Orzecznictwo: Gdy zadeklarowalismy i zapłaciliśmy za dużo

Z uzasadnienia: "Trafnie przyjął sąd pierwszej instancji, że na skutek wydania ostatecznych decyzji określających podatnikowi inaczej zobowiązanie podatkowe niż zadeklarowano, kwoty wykazane w deklaracjach przestały być należne w deklarowanych wysokościach a zaczęły być należne w wysokościach orzeczonych (a contrario art. 45 ust. 6 updof i art. 10 ust. 2 ustawy o VAT). Decyzje wymiarowe organów podatkowych określiły wysokość zobowiązań w obu podatkach w prawidłowych wysokościach. Ponieważ kwoty wynikające z decyzji wymiarowych były niższe od tych zadeklarowanych przez podatnika, różnice tych kwot przestały być należne i stosownie do art. 76 § 1 o.p. podlegały -jako nadpłacone w części zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, a w pozostałej części zwrotowi z urzędu."

Wyrokiem z 5 czerwca 2007 r., I SA/Bd 164/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę Jerzego M... na decyzję Dyrektora izby Skarbowej w Bydgoszczy z 9 stycznia 2007 r., nr PB2/4117-135/06, utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego we Włocławku z 11 października 2006 r., Nr KP-8204-1/06, w przedmiocie odmowy wypłacenia odsetek od dokonanego zwrotu podatku od towarów i usług oraz od dokonanego zwrotu nadpłaty podatku dochodowego.

Rozstrzygnięcie to zapadło w następującym, przyjętym przez sąd pierwszej instancji stanie faktycznym: decyzją z 18 lipca 2006 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy określił wysokość dochodu osiągniętego z pozarolniczej działalności gospodarczej w 2000 r. w kwocie 20.348,41 zł. Z decyzji tej wynika, że nie wystąpiło zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2000 r., podczas gdy w zeznaniu rocznym zadeklarowano należny podatek w kwocie 567.340,40 zł, wykazano wpłaty podatku w wysokości 4.021,90 zł, a faktycznie stanowiły one kwotę 4.363,88 zł. Natomiast drugą decyzją z 18 lipca 2006 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy określił w podatku od towarów i usług nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy podatnika za miesiąc październik 2000 r. w wysokości 897 zł oraz za miesiąc grudzień 2000 r. w wysokości 16.584 zł, podczas gdy w złożonych za te okresy deklaracjach VAT-7 wykazano kwoty zobowiązania podlegające wpłacie do urzędu skarbowego: za październik 2000 r. w wysokości 7.724 zł oraz za grudzień 2000 r. w wysokości 106.941zł, które zostały uiszczone. Naczelnik Urzędu Skarbowego we Włocławku, mając na uwadze wyżej wymienione decyzje, 17 sierpnia 2006 r. dokonał zwrotu nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2000 r. w kwocie 4.368,88 zł oraz nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w podatku VAT za grudzień 2000 r. w kwocie 101.597,90 zł.

W odpowiedzi na wniosek skarżącego, Naczelnik Urzędu Skarbowego we Włocławku odmówił wypłacenia odsetek od dokonanego zwrotu.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy utrzymując rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji wskazał, że pierwotnie skarżący posiadał zaległość podatkową. Dopiero decyzją z 18 lipca 2006 r. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy, określił mniejszy dochód niż pierwotnie wykazano w złożonym zeznaniu za ten okres oraz zobowiązanie podatkowe w wysokości O zł. Ponadto Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy, decyzją z 18 lipca 2006 r. określił w podatku od towarów i usług nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy za październik i grudzień 2000 r. Za październik 2000 r. organ podatkowy określił nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w wysokości 897 zł. Z uwagi na fakt, iż za ten miesiąc zadeklarowano kwotę 7.724,00 zł powstała do zwrotu nadpłata w wysokości 8.621,00 zł. Za grudzień określono nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w wysokości 16.584 zł. Do zwrotu pozostała kwota w wysokości 132.146,00 zł, z której to kwotę 30.548,10 zł zaliczono na poczet zaległego podatku od towarów i usług za kwiecień, maj i czerwiec 2001 r. Uwzględniając powyższe, do zwrotu pozostała jedynie należność za miesiąc grudzień 2000 r. w wysokości 101.597,90 zł, którą zwrócono na rachunek bankowy w dniu 17 sierpnia 2006 r. Według organu, nadpłata nie powstała w wyniku złożonych deklaracji, lecz powstała w wyniku decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy określającej zobowiązania w innej wysokości niż pierwotnie wykazano.

W skardze do sądu administracyjnego zarzucono naruszenie art. 72 § 1 pkt 1) w zw. z art. 73 § 2 pkt 1), art. 73 § 1 pkt 1) i § 2 pkt 1) oraz art. 78 § 1 i § 3 pkt 1) w zw. z art. 77 § 1 pkt 2) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (dalej: o.p.), art. 21 pkt 6 w związku z art. 10 pkt 2 ustawy z 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm., dalej; ustawa VAT). Także naruszenie przepisów postępowania: art. 120, art. 121 § 1 o.p., art. 122 w zw. z art. 187 i art. 125 § 1 o.p..

Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie sąd pierwszej instancji wskazał, że w sprawie chodzi o wypłatę oprocentowania zwróconej kwoty uiszczonej przez skarżącego tytułem zadeklarowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2000r. oraz podatku VĄT za październik i grudzień 2000r. Powołując się na treść art. 72, art. 77 i art. 78 o.p. sąd podniósł, że zarówno rozliczenie podatku dochodowego jak i VAT zostało oparte na zasadzie samoobliczenia. Zarazem art. 45 ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. t.j. z 2000r., Nr 14, poz. 176 ze zm., dalej: u.p.d.o.f.), jak i art. 10 ust. 2 ustawy VAT, stanowią, że odpowiednio podatek dochodowy wynikający z zeznania jest podatkiem należnym za dany rok, chyba że urząd skarbowy wyda decyzję, w której określi inną wysokość podatku, jak i kwotę zwrotu różnicy podatku lub kwotę zwrotu podatku naliczonego przyjmuje się w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej, chyba że urząd skarbowy lub organ kontroli skarbowej określi je w innej wysokości. Oznacza to, że deklarując podatek do zapłaty, podatnik miał obowiązek bezwarunkowo go uiścić. Brakuje podstawy prawnej, by uzależnić obowiązek zapłaty od jakiejkolwiek dodatkowej czynności organu. Z momentem złożenia deklaracji w trybie powołanych wyżej dwóch przepisów, kwota w nich wykazana jest kwotą należną. Zdaniem sądu w okolicznościach sprawy, podatnik nie miał prawa do żądanego wynagrodzenia od momentu wpłaty jakiejkolwiek kwoty pieniędzy, ale od momentu zapłaty kwoty, która była nadpłatą w rozumieniu prawa i co do której ustawodawca wyraźnie dał prawo do oprocentowania. Sąd zważył, że w obrocie prawnym znalazły się ostateczne decyzje określające inaczej zobowiązanie podatkowe niż zadeklarowano. Wynikiem tego, a contrario z art. 45 ust. 6 cyt. u.p.d.o.f., jak i art. 10 ust. 2 ustawy VAT , kwoty wykazane w deklaracjach przestały być należne w deklarowanych wysokościach, a zaczęły być należne w wysokościach orzeczonych. Rozliczenie dokonane przez organ "poprawiło" błędy podatnika. Różnice tych kwot przestały być należne i stosownie do art. 76 § 1 o.p. ordynacji podatkowej, nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegały zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, a w razie ich braku - zwrotowi z urzędu. Co również należy podkreślić, deklaracja podatkowa jest odmiennym procesowo aktem od decyzji podatkowej. Dlatego też, jeżeli podatnik zapłacił zadeklarowaną kwotę podatku, to jej zwrot w wyniku decyzji określającej zobowiązanie w mniejszej wysokości nie obejmuje oprocentowania od dnia wpłaty (złożenia zeznania podatkowego). Kwoty wpłaconej na mocy deklaracji podatkowej nie można uznać za nienależnie zapłaconą. Jakkolwiek trudno się doszukać odpowiednich uregulowań w art. 77 o.p, co do terminu zwrotu w przypadku wydania decyzji określających zobowiązanie podatkowe w innej wysokości niż deklarowana, a więc poprzez techn kę legislacyjną jaką zastosowano w art. 78 o.p., i samego oprocentowania, to w ocenie sądu, jako niedopus...