Orzecznictwo: Darowizna dokonana za granicą, podatek od darowizny w Polsce

„...Ustawodawca jako wiodącą przyjął zasadę domicylu, zgodnie z którą obowiązek podatkowy ciąży na osobie mającej stałe miejsce zamieszkania w Polsce, nawet gdy chodzi o nabycie rzeczy lub praw majątkowych za granicą. Drugą zaś zzasad w zakresie przedmiotu opodatkowania jest zasada obywatelstwa, stosownie do której obowiązek podatkowy powstaje z momentem otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny, jeśli nabywca był obywatelem polskim lub miał wPolsce stałe miejsce pobytu”.

I W zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego z prośbą o wydanie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego odnośnie opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn darowizny otrzymanej poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej i zgłoszonej poza granicami RP do opodatkowania.

Opisując stan faktyczny I. W. wskazała, że od czerwca 2003 r. przebywa wraz z rodziną na terytorium S., obecnie na podstawie wizy studenckiej. Wnioskodawczyni stwierdziła, że tam jest jej centrum życiowe. Wnioskodawczyni wyjaśniła, że w trakcie pobytu w S. otrzymała darowiznę od osób fizycznych, którą zgłosiła w tamtejszym urzędzie skarbowym do opodatkowania. Ze względu na wysokość otrzymanej kwoty darowizna nie przekraczała kwoty wolnej od podatku.

W tak opisanym stanie faktycznym i prawnym I. W. zadała pytanie, czy przekazanie otrzymanych tytułem darowizny środków pieniężnych na rachunek bankowy prowadzony na terytorium RP będzie podlegało opodatkowaniu.

Przedstawiając własny pogląd wnioskodawczyni wyjaśniła, że w jej ocenie, otrzymana tytułem darowizny kwota pieniężna nie podlega obowiązkowi podatkowemu na terytorium RP, ponieważ darowizna została wykonana poza terytorium RP i rozliczona zgodnie z obowiązującymi na terytorium S. przepisami podatkowymi. Powyższy pogląd, zdaniem skarżącej, znajduje oparcie w zasadzie wyrażonej w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 maja 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r., nr 142, poz. 1514), w myśl której przedmiotem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn jest nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium RP tytułem m.in. darowizny.

Postanowieniem z dnia [...] r. Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że opisane we wniosku stanowisko nie jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

Po rozpatrzeniu zażalenia I. W. Dyrektor Izby Skarbowej decyzją z dnia [...] r. odmówił uchylenia postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, że podziela pogląd wyrażony w zaskarżonym postanowieniu, iż uzyskanie przez obywatela polskiego darowizny za granicą wywołuje konsekwencje podatkowe w postaci opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn w chwili spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

Powyższe wynika, w ocenie organu podatkowego, z regulacji art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w myśl którego podatkowi podlega nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim. Organ podatkowy wyjaśnił, że literalne brzmienie ww. przepisu wskazuje, że zdarzenia, których przedmioty znajdują się poza granicami Polski wywołują konsekwencje podatkowe, jeżeli zostanie spełnione kryterium podmiotowe — nabywca (np. obdarowany) posiada polskie obywatelstwo lub miejsce stałego pobytu w Polsce. Zatem bez względu na miejsce faktycznego zamieszkania, czy ośrodek interesów życiowych, wyłącznym kryterium jest status obywatela RP.

Dyrektor Izby Skarbowej wskazał nadto, że umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, a Rządem S. o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz.U. z 1976 r., nr 31, poz. 178), zwana dalej „umową o unikaniu podwójnego opodatkowania”, w art. 2 ust. 2 wymienia taksatywnie podatki, których dotyczy, z których wszystkie należą do kategorii podatków od dochodów. Zatem Naczelnik Urzędu Skarbowego nie był zobowiązany do uwzględnienia tej regulacji.

Organ podatkowy wskazał, że należne zobowiązanie podatkowe (ustalone od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku) określone zostaje w decyzji, od daty doręczenia której liczy się 14-dniowy termin płatności.

I W złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na powyższą decyzję zarzucając naruszenie art. 1 ww. ustawy z dnia 28 maja 1983 r. od spadków i darowizn i wniosła o uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia, względnie o jej zmianę.

W ocenie strony skarżącej zaprezentowany w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji pogląd pozostaje w sprzeczności z obowiązującymi przepisami, a w szczególności z art. 1 ww. ustawy od spadków i darowizn. W myśl tego przepisu zakresem regulacji ustawy objęte jest nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium RP lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP.

Zdaniem strony skarżącej art. 2 ww. ustawy należy interpretować wyłącznie łącznie z art. 1 — taki bowiem był zamysł ustawodawcy. Według skarżącej nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, tylko i wyłącznie wtedy, gdy w chwili otwarcia spadku lub otrzymania darowizny nabywca był obywatelem polskim i miał miejsce zamieszkania za granicą.

W sytuacji, gdy darowizny dokonano na terytorium S. , rozliczono ją według obowiązujących tam przepisów, to w ocenie skarżącej, na terytorium RP nie powstaje z tego tytułu obowiązek podatkowy. Skarżąca podkreśliła, że co do zasady osoba zamieszkała w...