Orzecznictwo SN: Możliwość sprostowania w świadectwie pracy przyczyny zwolnienia

Pracownik nie może skutecznie dochodzić sprostowania świadectwa pracy w części dotyczącej stwierdzenia, że stosunek pracy został rozwiązany przez pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika, kwestionując zgodność z prawem tego rozwiązania, bez wystąpienia z powództwem o roszczenia z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy na podstawie art. 56 Kodeksu pracy.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Herbert Szurgacz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bogusław Cudowski
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

w sprawie z powództwa Jarosława B. przeciwko Andrzejowi M. prowadzącemu Firmę Transportowo-Spedycyjno-Handlową w Z. o sprostowanie świadectwa pracy, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 listopada 2009 r., zagadnienia prawnego przekazanego postanowieniem Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w S. z dnia 26 sierpnia 2009 r., sygn. akt IV Pa 68/09,

Czy nadal jest aktualny pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 1991 roku, sygn. akta I PZP 13/91, że pracownik, który nie żądał odszkodowania (lub przywrócenia do pracy) w postępowaniu sądowym na podstawie art. 56 kodeksu pracy, może dochodzić sprostowania świadectwa pracy w trybie art. 97 § 2¹ kodeksu pracy?

podjął uchwałę:

Pracownik nie może skutecznie dochodzić sprostowania świadectwa pracy w części dotyczącej stwierdzenia, że stosunek pracy został rozwiązany przez pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika, kwestionując zgodność z prawem tego rozwiązania, bez wystąpienia z powództwem o roszczenia z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy na podstawie art. 56 k.p.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2009 r. Sąd Okręgowy w S. IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przedstawił Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości:

czy nadal jest aktualny pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 1991 r. sygn. akt I PZP 13/91, że pracownik który nie żądał odszkodowania (lub przywrócenia do pracy) w postępowaniu sądowym na podstawie art. 56 k.p., może dochodzić sprostowania świadectwa pracy w trybie art. 97 § 2¹ k.p.?

Zagadnienie to wypłynęło w związku z rozpoznawaniem pozwu Jarosława B. przeciwko byłemu pracodawcy Andrzejowi M. prowadzącemu Firmę Transportowo-Spedycyjno-Handlową w Z. o sprostowanie świadectwa pracy w zakresie sposobu ustania zatrudnienia. Powód żądał stwierdzenia, że umowa o pracę uległa rozwiązaniu za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę, a nie, jak wskazano w świadectwie pracy, bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Pozwany nie uznawał powództwa, wnosił o jego oddalenie. Zarzucił powodowi, iż nie skorzystał z przewidzianej prawem drogi do zakwestionowania ważności i skuteczności oświadczenia woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 12 marca 2009 r. oddalił powództwo z przyczyn formalnych, nie badając merytorycznych okoliczności rozwiązania stosunku pracy między stronami.

Sąd pierwszej instancji uznał, że w świetle art. 97 § 3 k.p. niedopuszczalne jest żądanie sprostowania świadectwa pracy w zakresie wskazanego sposobu ustania stosunku pracy. Dokument ten nie tworzy praw podmiotowych i jedynie odzwierciedla czynności stron umowy o pracę, które są skuteczne, choćby nawet były niezgodne z prawem. Jeżeli świadectwo pracy stwierdza określony tryb rozwiązania stosunku pracy, a pracownik nie zakwestionował tego w terminie i sposób przewidziany przepisami kodeksu pracy, to - zdaniem Sądu Rejonowego - nie może skutecznie wnosić o sprostowanie świadectwa pracy w tym zakresie, podważając w toku postępowania o sprostowanie świadectwa pracy zgodność z prawem trybu i sposobu rozwiązania umowy o pracę.

Powód zaskarżył ten wyrok w całości i zarzucił mu sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego materiału dowodowego, błędną ocenę dowodów i nierozpoznanie istoty sprawy. Wskazał przy tym m.in. na fakt, iż wybrał jeden z dwóch możliwych - jego zdaniem - sposobów zakwestionowania trybu rozwiązania umowy o pracę, ponieważ w dniu 18 lipca 2008 r. otrzymał jednocześnie dwa dokumenty: oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika oraz świadectwo pracy z pouczeniem o dwóch różnych sposobach odwołania. Nie domaga się przywrócenia do pracy ani odszkodowania, ma natomiast interes prawny w ustaleniu prawidłowej treści świadectwa pracy. W konsekwencji powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości przez sprostowanie świadectwa pracy oraz stwierdzenie, że sporna umowa o pracę została rozwiązana za wypowiedzeniem pracodawcy.

Przy rozpoznawaniu apelacji powoda Sąd Okręgowy powziął poważne wątpliwości prawne, czy nadal jest aktualny pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego dnia 7 maja 1991 r. (I PZP 13/91), że pracownik który nie żądał odszkodowania (lub przywrócenia do pracy) w postępowaniu sądowym na podstawie art. 56 k.p., może dochodzić sprostowania świadectwa pracy w trybie art. 97 § 2¹ k.p.

Sąd Najwyższy we wskazanej uchwale stwierdził, iż każdy pracownik ubiegający się o uzyskanie świadectwa pracy ma oczywisty interes prawny w tym, aby uzyskać dokument potwierdzający jego prawo do konkretnych uprawnień, nie zaś taki, który owe uprawnienia neguje. Jest to istotny argument, tym bardziej gdy ma się na uwadze sytuację społeczno-gospodarczą i trudności na rynku pracy. Oczywistym jest, że w czasach dużej konkurencji na rynku pracy informacja pracodawcy o rozwiązaniu umowy o prac...