Składki na ubezpieczenia społeczne od świadczeń za delegację zleceniobiorcy

Zgodnie z ogólną zasadą obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od umowy zlecenia nie istnieje, gdy zleceniobiorca pozostaje poza stosunkiem zlecenia w zatrudnieniu pracowniczym i zarabia w związku z tym kwotę co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami z kilku tytułów, innych niż umowa o pracę (która zawsze stwarza obowiązek odprowadzania składek) jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie być objęta ubezpieczeniami także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń.

W konsekwencji drugie zlecenie wykonywane przez daną osobę jest zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne bez względu na wysokość przychodów z pierwszej umowy zlecenia (art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – t. j. Dz. U. z 2007 r. nr 11, poz. 74, z późn. zm.). Nie dotyczy to składki na ubezpieczenie zdrowotne, która jest opłacana od każdego z tytułów do ubezpieczenia.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany na podstawie umowy zlecenia, jeżeli w umowie tej (albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Umowa zlecenia, która jest jedyną podstawą opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (czyli zleceniobiorca nie jest np. zatrudniony na podstawie stosunku pracy, w związku z którym zarabia co najmniej minimalne wynagrodzenie) rodzi obowiązek odprowadzania ich od wszystkich przychodów otrzymywanych w związku z wykonywaniem tej umowy. Przychodami tymi będzie przede wszystkim ustalone przez strony wynagrodzenie, ale także wszelkie inne świadczenia otrzymywane od zleceniodawcy (np. świadczenia związane z wyjazdami w celu wykonania zlecenia, ryczałt na użytkowany przez zleceniobiorcę samochód prywatny).

Wyjazdy w celu wykonania zlecenia

Zleceniobiorca może wyjeżdżać w celu wykonania zlecenia, zleceniodawca zobowiązany zaś będzie do pokrycia kosztów tych wyjazdów (ponosi on koszty wykonania zlecenia – art. 742 k. c.). Zwrot kosztów takich wyjazdów nie będzie jednak automatycznie obejmował wypłaty wszystkich świadczeń z katalogu świadczeń przewidzianych w przepisach o podróżach służbowych pracowników. Dla pełnego rozliczenia (poza kosztami bezpośrednio poniesionymi także diety i ryczałty) strony powinny umieścić stosowne zapisy w treści umowy.

Nie oznacza to jednak, że wyjazdy te mogę mieć taki charakter, jak delegacja pracownicza, do odbycia której zobowiązany jest pracownik w sytuacji, gdy otrzyma takie polecenie. Przy zleceniu wyjazd nie jest dodatkowym obowiązkiem zleceniobiorcy, ale obowiązkiem bezpośrednio wynikającym z zakresu, rodzaju wykonywanych w ramach zlecenia czynności. Istotne jest tutaj to, że o konieczności wyjazdu nie decyduje zleceniodawca – nie narzuca wyjazdu drugiej stronie już w...