Praca w godzinach nadliczbowych

Pytanie: W jakich sytuacjach dopuszczalna jest praca w godzinach nadliczbowych?

Odpowiedź

Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w dwóch sytuacjach: 

• konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo dla ochrony mienia lub usunięcia awarii,
• wystąpienia szczególnych potrzeb pracodawcy.

Obydwie podstawy, w których Kodeks pracy dopuszcza wydanie polecenia wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych dotyczą sytuacji nadzwyczajnych. Jeżeli w zakładzie występuje stała potrzeba takiej pracy (pracy ponadwymiarowej), pracodawca musi rozważyć zwiększenie zatrudnienia, wprowadzenie zmian organizacyjnych itd. Nie może zamiast tego rozdzielać np. jednego etatu na zatrudnione osoby w ramach nadgodzin.

Zaznaczmy, że praca w godzinach nadliczbowych może zostać zlecona pracownikowi zarówno w zakresie rodzaju pracy wynikającego z umowy o pracę, jak i innego rodzaju pracy. W tym drugim przypadku opieramy się na możliwości jaką daje art. 42 § 4 k. p.

Pierwsza z podstaw polecenia wykonywania pracy w nadgodzinach obejmuje takie sytuacje jak pożar, wszelkie katastrofy (np. budowlane, drogowe), wszelkie awarie maszyn, urządzeń itp. Praca ponadwymiarowa związana z koniecznością uczestnictwa w akcji ratowniczej jest inaczej traktowana niż praca nadliczbowa spowodowana szczególnymi potrzebami pracodawcy – mówimy tutaj o wyjątkowych zdarzeniach mogących pociągnąć za sobą często bardzo negatywne sk...