Przekształcenie w spółkę jawną - uważaj, by nie zostać podatnikiem CIT w wyniku przeoczenia terminu

Dzisiejsza interpretacja dotyczy problemu, który dla Wnioskodawców okazał się być nierozwiązywalny. Przekształcili oni Spółkę z o.o. spółkę komandytową w spółkę jawną, z której składu następnie usunięta została spółka z o.o. Mimo, iż w składzie pozostały jedynie dwie osoby fizyczne, już do końca istnienia ta przekształcona spółka będzie podlegała podatkowi CIT. Wszystko dlatego, że wspólnicy odmiennie niż fiskus zinterpretowali przepisy o terminie zawiadomienia.

W efekcie stali się ofiarami przepisu, stanowiącego, iż spółka jawna, która uzyska status podatnika CIT, zachowuje ten status aż do czasu jej likwidacji lub wykreślenia z rejestru przedsiębiorców. Zmiany w składzie osobowym spółki jawnej, która już uzyska status podatnika podatku CIT nie mają wpływu na ten status.

Stan faktyczny

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca powstał w dniu 25 maja 2021 w wyniku przekształcenia spółki komandytowej A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w spółkę jawną; podstawa prawna przekształcenia: art. 551 § 1 Kodeksu spółek handlowych (dalej „ksh”) w zw. z art. 581 ksh. Uchwała w powyższym zakresie została podjęta 16 kwietnia 2021 r. Przeważająca działalność spółki, to 82.30.Z - działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów. Wnioskodawca ma nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

Przekształcona spółka (komandytowa) skorzystała z możliwości przesunięcia do 1 maja 2021 r. opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych (zwanym też w niniejszym wniosku „CIT”), więc do 30 kwietnia 2021 r. opodatkowani byli wspólnicy.

W dniu 30 kwietnia 2021 nastąpiło tzw. „techniczne” zamknięcie ksiąg dla celów podatkowych i w okresie od 01 maja 2021 r. do 24 maja 2021 r. spółka komandytowa była opodatkowana CIT-em.

Nie doszło do zamknięcia ksiąg rachunkowych i roku obrotowego w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Taką możliwość przewiduje ustawa o rachunkowości przy przekształceniu spółki osobowej w inną osobową. Tym samym spółka jawna kontynuuje rok obrachunkowy otwarty przez spółkę komandytową, czyli jej rokiem obrachunkowym będzie okres od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. i za taki okres będzie sporządzone sprawozdanie.

W dniu 25 maja 2021 r. nastąpiła rejestracja spółki jawnej w KRS i jest to dzień, w którym powstała spółka będąca Wnioskodawcą. Wspólnikami spółki jawnej - Wnioskodawcy są dwie osoby fizyczne oraz spółka ograniczoną odpowiedzialnością. W związku z okolicznościami opisanymi w pkt 4, spółka jawna kontynuuje rok obrotowy spółki komandytowej.

W dniu 31 maja 2021 r. odbyło się zebranie wspólników spółki jawnej, podczas którego spółka z o.o. wystąpiła ze spółki jawnej. Zmianie uległa umowa spółki poprzez wykreślenie występującego wspólnika. Udziały występującego wspólnika zostały nabyte przez spółkę jawną za gotówkę w celu umorzenia. Od tego dnia ostatecznie w spółce będącej wnioskodawcą wspólnikami są 2 osoby fizyczne - każda po 50% udziałów. W rezultacie spółka jawna – spółka osobowa, której wspólnikami są jedynie osoby fizyczne jest opodatkowana podatkiem od osób prawnych.

W dniu 10 czerwca 2021 zostały złożone we właściwym urzędzie skarbowym informacje CIT-15J i CIT-JW dotyczące spółki i wspólników (2 osób fizycznych).

Każdy wspólnik uprawniony jest do reprezentowania spółki samodzielnie. Prawo wspólnika do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych.

Pytanie Wnioskodawcy

W jaki sposób i kiedy w obecnym stanie faktycznym i prawnym wnioskodawca będący spółką jawną może utracić status podatnika podatku od osób prawnych, a jej wspólnicy będą opodatkowani podatkiem od osób fizycznych z tytułu dochodów uzyskiwanych w spółce jawnej?

Zgodnie z art. 1 ust. 3. przepisy ustawy mają również zastosowanie do:

1. spółek komandytowych i spółek komandytowo-akcyjnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

1a) spółek jawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wspólnikami spółki jawnej nie są wyłącznie osoby fizyczne oraz spółka jawna nie złoży:

• przed rozpoczęciem roku obrotowego informacji, według ustalonego wzoru, o podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych oraz o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych, posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki, o którym mowa odpowiednio w art. 5 ust. 1 albo o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, lub

• aktualizacji informacji, o której mowa w lit. a, w terminie 14 dni, licząc od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników

-do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę spółki jawnej oraz naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla każdego podatnika osiągającego dochody z takiej spółki;

2. spółek niemających osobowości prawnej mających siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.

4. Informacja, o której mowa w ust. 3 pkt 1a zawiera:

• imię i nazwisko albo firmę (nazwę), adres miejsca zamieszkania albo adres siedziby, numer identyfikacji podatkowej oraz wielkość prawa do udziału w zysku spółki jawnej:

  a) wspólnika będącego podatnikiem osiągającym dochody ze spółki jawnej,

  b) podatnika niebędącego wspólnikiem spółki jawnej osiągającego dochody z tej spółki;

• nazwę, adres oraz numer identyfikacji podatkowej podmiotu niebędącego podatnikiem podatku dochodowego, za pośrednictwem którego podatnik osiąga dochody ze spółki jawnej, oraz wielkość posiadanego przez podatnika prawa do udziału w zysku tego podmiotu.

5. Spółka jawna posiada status podatnika odpowiednio od pierwszego dnia roku obrotowego, o którym mowa w ust. 3 pkt 1 a lit. a, albo od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników, o których mowa w ust. 3 pkt 1 a lit. b, do dnia likwidacji spółki lub wykreślenia z właściwego rejestru.

W przypadku uzyskania statusu podatnika przez spółkę jawną pierwszy rok podatkowy tej spółki trwa od dnia, w którym spółka uzyskała ten status, do końca przyjętego przez tę spółkę roku obrotowego.

W opisywanym przypadku nie można było skorzystać z prawa nieuzyskania statusu podatnika CIT na podstawie przepisu art. 1 ust. 3 pkt 1a lit. a) ustawy, gdyż informacja powinna być złożona przed rozpoczęciem roku obrotowego, a zgodnie z informacjami opisanymi w pkt 4 i 5 opisu stanu faktycznego, rok obrotowy rozpoczął się w dniu 1 stycznia 2021 r., podczas gdy przed tą datą spółka nie istniała. W naszym przypadku było to zatem formalnie niemożliwe. Nawet, gdyby przyjąć przepis art. 8 ust. 2b ustawy i założyć, że rok obrotowy spółki rozpoczął się 25 maja 2021 r., także byłoby to niemożliwe.

Zgodnie z przepisem art. 251 § 1 ksh, spółka jawna powstaje z chwilą wpisania do rejestru. Kodeks nie przewiduje spółek jawnych w organizacji. Nie było też podstaw prawnych, aby informację tę złożyła poprzedniczka wnioskodawcy - czyli przekształcona spółka komandytowa.

Przepis art. 1 ust. 3 pkt 1a lit. a) ustawy stoi w sprzeczności z jej przepisem art. 1 ust. 5, a nie ma reguły kolizyjnej. Co więcej, przepisy ustawy w opisywanym zakresie są w sprzeczności z przepisami ustawy o rachunkowości.

Ta konstrukcja nieudolna prawna, którą można nazwać „zapętloną”, jest najwyraźniej wadliwa i wykazuje lukę prawną, gdyż nie przewiduje sytuacji, gdy spółki jawne powstają w ciągu roku. Są one w gorszej sytuacji prawnej od spółek, które już istniały w dniu wejścia w życie przepisów dotyczących CIT dla spółek jawnych. Dla nowych spółek jawnych wypełnienie dyspozycji przepisu art. 1 ust. 3 pkt 1a lit. a) ustawy wydaje się niemożliwe. Przepis przejściowy art. 21 ustawy nowelizującej z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw także jest ułomny, gdyż nie przewiduje sytuacji, o której mowa we wniosku.

Omawiane przepisy są niejasne i budzą wiele uzasadnionych wątpliwości. Wątpliwości tych nie wyjaśnia odpowiedź na interpelację poselską Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej nr DD5.054.8.2021 z dnia 15.02.2021.

Uwzględniając domniemanie racjonalności Ustawodawcy stwierdzić należy, że przepis niemożliwy do zastosowania nie powinien być uchwalony, a zatem interpretacja przepisu art. 1 ust. 3 pkt 1a lit. a) ustawy ad absurdum jest nieuzasadniona i należy go interpretować w taki sposób, aby można go było zastosować.

Konieczne jest także wzięcie pod uwagę podstawowej zasady równości wobec prawa wynikającej z art. 32 ust. 3 Konstytucji RP, a także z art. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 - Prawo przedsiębiorców. W myśl tej zasady spółki jawne, których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, które miały w swoim składzie wspólnika w postaci osoby prawnej nie mogą być w gorszej sytuacji niż identyczne spółki jawne, których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, które nie miały w swoim składzie wspólnika w postaci osoby prawnej. Prowadzi to do wniosku, że spółka jawna, która uzyskała status podatnika CIT nie może „być uwięziona” w tym statusie do „końca życia”.

Zatem stanowisko własne wnioskodawcy jest następujące:

W obecnym stanie faktycznym i prawnym Wnioskodawca będący spółką jawną może utracić status podatnika podatku od osób prawnych, a wspólnicy społki będą opodatkowani podatkiem od osób fizycznych z tytułu dochodów uzyskiwanych w spółce jawnej od początku nowego roku obrotowego pod warunkiem, że spółka przed rozpoczęciem roku ob...