Opinia BCC do projektu noweli Kodeksu cywilnego: Użytkowanie wieczyste powinno być zlikwidowane

Business Centre Clubjest zadowolony z propozycji legislacyjnych zawartych w projekcie nowelizacji Kodeksu cywilnego przekazanym do konsultacji przez Ministra Sprawiedliwości. Projekt w szczególności dotyczy instytucji użytkowania wieczystego, które do polskiego porządku prawnego wprowadzone zostało w 1961 r.

W chwili obecnej jest ono jedynym stosunkiem prawnym, na podstawie którego przedsiębiorcy, tak jak i zwykłe osoby fizyczne, korzystać mogą z nieruchomości Skarbu Państwa i nieruchomości będących własnością samorządów. Zgodnie z art. 232 par. 1 Kodeksu cywilnego, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.

Największy problem wiąże się obecnie z wysokością opłat rocznych za użytkowanie wieczyste. Stawki te odpowiadają procentowi wartości gruntu – w przypadku działki budowlanej jest to 1 procent jej wartości, zaś od działki przeznaczonej pod działalność usługową już 3 procent. Ponieważ opłaty za niektóre działki nie były aktualizowane nawet od 10 lat, obecnie, najprawdopodobniej w obliczu problemów budżetowych, samorządy urealniają wyceny co powoduje, iż uaktualniona opłata rośnie nawet kilkadziesiąt razy (obecny rekord to 5600 procent).

Zdaniem BCC, projekt nie jest rewolucyjny w zakresie problematyki opłat, ale ustawodawca dostrzegł wreszcie, iż użytkowanie wieczyste, jako stosunek wiążący szeroko rozumiane imperium ze zwykłym obywatelem wywodzić się musi z porządku prawnego PRL, albowiem w pełni odpowiada założeniom gospodarki nakazowo-rozdzielczej. Z drugiej strony oczywiście musi istnieć taka instytucja, która współpracę państwa z obywatelem umożliwi. Stąd też i za granicą podobne porządki są dobrze znane. Nie można jednak mówić, że są one analogiczne do polskiego użytkowania wieczystego. O wiele bardziej przypominają znane nam równie...