WSA. Podatek od spadku: Fiskus ma 3 lata na wydanie decyzji

Z uzasadnienia: W sytuacji prawnej określonej w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie ma zastosowania termin 5 letni przedawnienia, o którym mowa w art. 68 § 2 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej, gdyż art. 6 ust. 4 u.p.s.d. nie jest przepisem, który nakładałby na podatnika ponowny obowiązek złożenia zeznania podatkowego i ujawnienia wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący S.NSA Jacek Surmacz, Sędzia WSA Małgorzata Niedobylska /spr./, Asesor WSA Jacek Boratyn, Protokolant sekr. sąd. Anna Kotowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 lipca 2019 r. sprawy ze skargi J.K. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia [...] lutego 2018 r. nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn:

1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia [...] października 2017 r. nr [...],
2. umarza postępowanie administracyjne,
3. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej na rzecz skarżącej J.K. kwotę 400 (czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Przedmiotem skargi J. K. jest decyzja Dyrektora Izby Administracji Skarbowej (dalej: DIAS) z dnia [...] lutego 2018 r. nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn.

Zaskarżone rozstrzygnięcie zostało oparte o następujące okoliczności faktyczne i prawne: na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia [...] listopada 2012 r., sygn. akt [...], spadek po W. K. zmarłym w dniu [...] marca 2012r. nabyły dzieci: D. K., J. K., G. K., D. K. - po 1/4 części. Postanowienie uprawomocniło się w dniu [...] grudnia 2012r.

W dniu [...] października 2017r. do Urzędu Skarbowego wpłynęło zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych SD-3, złożone przez D. K. – działającą jako przedstawiciel ustawowy małoletniej J. K., w którym wykazano łączną wartość spadku - 1.019.500 zł, łączną wartość długów i ciężarów - 285.955 zł oraz przypadającą na spadkobiercę wartość nabytego udziału - 183.386 zł.

Decyzją z dnia [...] października 2017r. nr [...], Naczelnik Urzędu Skarbowego ustalił J. K. podatek od spadków i darowizn w wysokości 11.546 zł, od przypadającej jej ¼ części udziału w masie spadkowej po zmarłym ojcu, tj. od kwoty 183.386 zł. Podatek ustalono uwzględniając kwotę wolną od podatku w wysokości 9.637 zł, zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009r., Nr 93, poz. 768 ze zm.; dalej: u.p.s.d.) w związku z zaliczeniem spadkobiercy do I grupy podatkowej (art. 14 ust. 3 pkt 1 u.p.s.d.). Organ uwzględnił, że obowiązek podatkowy w sprawie powstał w dniu [...] grudnia 2012r. tj. w dniu uprawomocnienia się postanowienia sądowego o stwierdzeniu nabycia spadku po W. K., zgodnie z art. 6 ust. 4 u.p.s.d.

Od tej decyzji odwołanie złożyła J. K., wnosząc o jej uchylenie w całości.

Decyzją z dnia [...] lutego 2018r. nr [...], DIAS utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu organ wskazał, że obowiązek podatkowy powstał w dniu [...] grudnia 2012r. – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu stwierdzającego nabycie spadku na podstawie art. 6 ust. 4 u.p.s.d. Przedstawiciel ustawowy nie złożyła zgłoszenia SD-Z2, natomiast zeznanie SD-3 złożyła w dniu [...] października 2017r. Zeznanie to złożono na wezwanie organu podatkowego – niemal po pięciu latach od dnia uprawomocnienia się orzeczenia Sądu, a zatem po upływie terminu wynikającego z art. 4a ust. 1 pkt 1 u.p.s.d.

Zgodnie z art. 68 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017r., poz. 201 ze zm.; zwanej dalej: O.p.) w przypadku, gdy podatnik nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego zobowiązanie podatkowe nie powstaje, gdy decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym obowiązek powstał. Zaskarżoną decyzję organu I instancji wydano i doręczono przed upływem tego terminu, w związku z czym nie nastąpiło przedawnienie prawa do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego.

Niezależnie od tego organ odwoławczy wskazał, że w sprawie uprawomocnienie się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku nastąpiło w tym samym roku co przyjęcie spadku, tj. w 2012r. Upływ czasu liczony od każdego z tych zdarzeń jednakowo wpływałby na możliwość wydania/doręczenia decyzji, wobec niezłożenia zeznania w terminie. Zastosowanie w każdym przypadku znajdowałby art. 68 § 2 pkt 1 O.p. i 5-letni termin w nim określony. Odrębną kwestią jest możliwość skorzystania z całkowitego zwolnienia podatkowego przez nabywców należących do najbliższej rodziny spadkodawcy. DIAS wyjaśnił, że niezgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych m.in. przez dzieci spadkodawcy (w ogóle lub w terminie) ma ten skutek, że zwolnienie nie przysługuje, a samo nabycie podlega opodatkowaniu na zasadach przewidzianych w I grupie podatkowej (art. 4a ust. 3 u.p.s.d.).

W niniejszej sprawie nabycie spadku nastąpiło w dniu śmierci spadkodawcy, tj. w dniu [...] marca 2012r. Zgodnie bowiem z art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm., dalej: K.c.), spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 K.c.) - w chwili śmierci spadkodawcy. Nabycie spadku zostało potwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego w P., w związku z czym obowiązek podatkowy powstał zgodnie z art. 6 ust. 4 u.p.s.d. z chwilą uprawomocnienia się tego postanowienia, tj. w dniu 8 grudnia 2012r. W związku z nabyciem zgłoszenie (formularz SD-Z2) nie zostało złożone, z kolei zeznanie podatkowe (SD-3) złożono niemal po pięciu latach od uprawomocnienia się orzeczenia Sądu, a zatem p...