VAT. Vouchery rozliczamy w momencie ich realizacji

Pytanie podatnika: Czy kwoty otrzymywane przez spółkę od klientów w związku z wydaniem im Voucherów/Gift Cardów/Pakietów nie są kwotami otrzymywanymi z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu VAT i nie podlegają opodatkowaniu VAT? Czy czynności wykonywane przez spółkę na rzecz Partnerów stanowią odpłatną usługę pośrednictwa w sprzedaży usług i towarów opodatkowaną według stawki podstawowej, gdzie obrót stanowi prowizja spółki od wartości zrealizowanych przez partnerów Voucherów (tj. wykorzystanych przez nabywców Voucherów zakupionych od Spółki), z wyłączeniem kwoty zatrzymanej przez Spółkę za niewykorzystane Vouchery/Gift Cardy/Pakiety, które nie zostały zrealizowane w terminie ich ważności?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Zainteresowanego, przedstawione we wniosku z dnia 17 kwietnia 2015 r. (data wpływu 20 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• opodatkowania wydania klientom voucherów, gift cardów, pakietów - jest prawidłowe,
• opodatkowania pośrednictwa w sprzedaży voucherów, gift cardów i pakietów - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 kwietnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wydania klientom voucherów, gift cardów, pakietów oraz opodatkowania pośrednictwa w ich sprzedaży.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie organizowania na zamówienie, w systemie przedpłaconym, różnego rodzaju prezentów w formie przeżyć wybieranych z listy ofert przeżyć zamieszczonej na stronie internetowej Spółki lub po zakupie znaków legitymacyjnych w sklepach sprzedaży bezpośredniej. Spółka zorganizowała specjalne centrum obsługi do realizacji usług. Zasady korzystania z usług Spółki opisane są w treści Regulaminu znajdującego się na stronie serwisu.

Potwierdzeniem zamówienia prezentu jest Voucher - dokument uprawniający jego okaziciela (osobę obdarowaną) do otrzymania prezentu określonego w tym dokumencie. Nabywca może także wybrać specjalny kupon (zwany Gift Card), a osoba, która go otrzyma sama wybierze sobie prezent z serwisu (za dopłatą lub nie w zależności od wartości nominalnej Gift Cardu), tj. wymieni kupon na wybrany przez siebie Voucher, który z kolei uprawniać będzie do realizacji wybranego prezentu. Na Voucherze i na kuponie Gift Card określony jest termin, w ciągu którego można zarezerwować termin wykorzystania prezentu lub wymiany kuponu na Voucher. Spółka posiada także produkt zwany Pakietem. Jest to zbiór co najmniej dwóch różnych od siebie prezentów, z których obdarowany może wybrać i zrealizować tylko jeden prezent. Do Pakietu dołączony jest Voucher określający termin, w ciągu którego można będzie dokonać wyboru jednego prezentu i zrealizować go. Cena dla Pakietów jest określona jako cena jednostkowa za cały Pakiet, z tym, że zrealizowany może być tylko jeden prezent ze znajdujących się w Pakiecie. Klient dokonuje wyboru jednego prezentu ze wszystkich, które zawiera Pakiet. Dokonanie takiego wyboru w czasie procesu rezerwacji oznacza, że klient traci możliwość zrealizowania pozostałych prezentów, jakie zawiera Pakiet. Po dokonaniu wyboru prezentu, dalsza realizacja od momentu rezerwacji aż do wykonania, odbywać się będzie na zasadach ogólnych wynikających z w/w Regulaminu, tj. właściwych dla Voucherów.

W okresie ważności Vouchera obdarowany może dokonać wymiany otrzymanego Vouchera na inny wybrany Voucher. Wymiany takiej obdarowany może dokonać na następujących zasadach:

• na Voucher uprawniający do realizacji droższego prezentu, po dokonaniu stosownej dopłaty,
• na Voucher uprawniający do realizacji prezentu o tej samej wartości, co Voucher otrzymany, bez ponoszenia żadnych dodatkowych kosztów,
• na Voucher uprawniający do realizacji prezentu o niższej wartości od Vouchera otrzymanego, ale w tym wypadku obdarowanemu nie należy się zwrot różnicy w stosunku do dokonanej przedpłaty.

Nowy Voucher będzie miał ten sam termin ważności co Voucher podlegający wymianie. W sposób analogiczny odbywa się wymiana Gift Cardów oraz Pakietów.

W wyniku zakupu prezentu przez zamawiającego na stronie internetowej Spółki lub podczas zakupu w Punktach Handlowych Spółki lub w zewnętrznych sieciach sprzedaży, osoba obdarowana, którą może być sam zamawiający lub inna osoba przez niego wskazana, otrzymuje wyczerpującą informację o wybranym prezencie umieszczone w zależności od wybranego prezentu i miejsca zakupu prezentu na: ozdobnym papierze lub eVoucherze (przesłanym pocztą elektroniczną w postaci PDF) lub w broszurze opisującej wiele prezentów do wyboru lub na karcie prezentowej. W każdym zakupionym prezencie znajduje się aktywny Voucher/Gift Card, który upoważnia osobę obdarowaną do rezerwacji, w czasie określonym na Voucherze/Gift Cardzie, wybranego przeżycia lub wymiany Gift Cardu na Voucher. Warunkiem otrzymania aktywnego Vouchera/Gift Cardu, o którym mowa wyżej, jest dokonanie całkowitej zapłaty za prezent 100% wartości prezentu. Bez względu na sposób zakupu Voucherów/Gift Cardów/, tzn, przez internet lub w sklepach sprzedaży bezpośredniej, nabywca Vouchera/kuponu ma możliwość odstąpienia od zakupu w ciągu 14 dni.

Rezerwacji dokonuje się poprzez wypełnienie formularza rezerwacyjnego na stronie Spółki lub telefonicznie bezpośrednio u partnerów bądź w centrum obsługi Spółki. Osoba obdarowana podaje numer rezerwacyjny umieszczony na Voucherze i uzgadnia termin i miejsce skorzystania z prezentu, jak również uzyskuje wszystkie niezbędne informacje. Jeśli rezerwacja odbywa się za pośrednictwem Spółki, zamawia ona u partnera na rzecz obdarowanego, wybrany przez tego ostatniego prezent. Osoby obdarowane przedstawiają Vouchery partnerom przed ich realizacją.

Spółka zamierza teraz przejść na system pośrednictwa, tj. sprzedaży usług, do realizacji których uprawniają Vouchery, oraz Gift Cardów, podlegających wymianie na Vouchery. Spółka będzie pośrednikiem partnerów, którzy będą realizować prezenty (przeżycia). Vouchery, także te objęte Pakietami, będą dystrybuowane w imieniu i w interesie oraz na rzecz partnerów za pośrednictwem infrastruktury Spółki (tj. strony internetowej Spółki oraz sklepów sprzedaży bezpośredniej wskazanych przez Spółkę). Vouchery będą emitowane przez Spółkę, ale partnerzy będą akceptowali ich treść. Dodatkowo Spółka będzie emitowała we własnym imieniu Gift Cardy, które będzie można wymienić na Vouchery (za dopłatą lub nie w zależności od wartości nominalnej Gift Cardu), tj, wymieni Gift Card na wybrany przez siebie Voucher, który z kolei uprawniać będzie do realizacji wybranego prezentu u partnerów. Spółka będzie zawierała umowy z partnerami na usługi pośrednictwa w sprzedaży Voucherów oraz wsparcia (rezerwacji terminów realizacji i zamiany Voucherów) w zamian za uzgodnioną prowizję. Integralną częścią umów z partnerami będzie Regulamin Spółki, zamieszczony na stronie internetowej Spółki, gdzie opisana będzie m. in. sprzedaż Gift Cardów i ich możliwość wymiany na Vouchery partnerów emitowane przez Spółkę w imieniu i na rzecz partnerów. Umowy z partnerami będą określały, że prowizja należna Spółce będzie naliczana od wartości zrealizowanych przez partnerów Voucherów (tj. wykorzystanych przez nabywców Voucherów zakupionych od Spółki). W terminach określonych w umowach Spółka będzie dokonywać na rzecz partnerów przelewu na kwotę odpowiadającą wartości wszystkich zrealizowanych przez partnerów Voucherów (tj. wykorzystanych przez nabywców Voucherów zakupionych od Spółki) w przyjętym okresie rozliczeniowym pomniejszoną o łączną wartość prowizji należnej Spółce wynikającą z wystawionej przez Spółkę faktury. Cena pobrana przez Spółkę za niewykorzystane Vouchery/Gift Cardy będzie zatrzymywana przez Spółkę i nie będzie należna partnerom, Umowy z partnerami nie będą zawierały żadnych zapisów w tym zakresie (partnerzy nie będą znali wartości niewykorzystanych Voucherów/Gift Cardów). Spółka w systemie pośrednictwa nie będzie ponosić odpowiedzialności za otrzymane przez obdarowanych od partnerów usługi. Za wykonanie usługi na rzecz nabywców Voucherów odpowiedzialni będą jedynie partnerzy.

Wszystkie opisane na wstępie zasady funkcjonowania Voucherów/Gift Cardów określone w ww. Regulaminie dotyczące zamawiania, otrzymywania, zamiany oraz realizacji będą nadal aktualne po zmianie systemu na pośrednictwo. Niewykorzystanie Voucherów/Gift Cardów w okresie ich ważności oznaczać będzie rezygnację ich posiadaczy z możliwości realizacji usługi oraz wygaśnięcie wszelkich praw związanych z zawartą umową. Posiadaczom Voucherów/Gift Cardów nie będzie przysługiwać w szczególności prawo do zwrotu zapłaconej ceny za Vouchery/Gift Cardy. Kwota uzyskana przez Spółkę ze sprzedaży niewykorzystanych Voucherów/Gift Cardów będzie zatrzymywana przez Spółkę jako opłata manipulacyjna.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy kwoty otrzymywane przez Spółkę od klientów w związku z wydaniem im Voucherów/Gift Cardów/Pakietów nie są kwotami otrzymywanymi z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu VAT i nie podlegają opodatkowaniu VAT?
2. Czy czynności wykonywane przez Spółkę na rzecz Partnerów stanowią odpłatną usługę pośrednictwa w sprzedaży usług i towarów opodatkowaną według stawki podstawowej, gdzie obrót stanowi prowizja Spółki od wartości zrealizowanych przez partnerów Voucherów (tj. wykorzystanych przez nabywców Voucherów zakupionych od Spółki), z wyłączeniem kwoty zatrzymanej przez Spółkę za niewykorzystane Vouchery/Gift Cardy/Pakiety, które nie zostały zrealizowane w terminie ich ważności?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Kwoty otrzymywane przez Spółkę od klientów w związku z wydaniem im Voucherów/Gift Cardów/ Pakietów nie są kwotami otrzymywanymi z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu VAT i nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z powszechnie przyjętym poglądem, wydanie znaków legitymacyjnych (jakim bez wątpienia są Vouchery/Gift Cardy/Pakiety opisane w stanie faktycznym) nie stanowi dostawy towaru. Towar w Ustawie o VAT jest zdefiniowany jako rzecz lub jej części, a także wszelkie postaci energii. Natomiast voucher jest traktowany jako znak legitymacyjny, upoważniający osobę, która się nim legitymuje, do otrzymania określonych towarów lub usług. Takie stanowisko można odnaleźć w szeregu interpretacji indywidualnych. Przekazanie vouchera nie jest również usługą, czynność ta bowiem nie stanowi autonomicznego świadczenia. Zgodnie z zasadami prawa cywilnego, świadczenie usług powinno być rozumiane jako podjęcie przez jedną ze stron zobowiązania do świadczenia materialnego lub niematerialnego, gdzie świadczenie to zaspokaja jakąś potrzebę drugiej strony stosunku prawnego, Zdaniem Spółki, w przypadku planowanej współpracy z wykorzystaniem Voucherów/Gift Cardów/Pakietów, do wykonania świadczenia/usługi będzie dochodziło wyłącznie w momencie realizacji przez partnera vouchera na rzecz posiadacza vouchera; w zamian za ten voucher posiadacz będzie mógł zrealizować konkretne przeżycie u partnera.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje co do zasady z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. W konsekwencji, obowiązek podatkowy w VAT należnym będzie rozpoznawany przez Partnera w momencie wykonania usługi na rzecz posiadacza vouchera.

W opinii Spółki, wcześniejsza czynność polegająca na obciążeniu klienta kwotą obciążenia w związku z wydaniem Voucherów/Gift Cardów/Pakietów nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT. Czynność ta będzie miała charakter wyłącznie rozliczenia finansowego polegającego na wydaniu Voucherów/Gift Cardów/Pakietów stanowiących rodzaj znaków płatniczych uprawniających ich posiadaczy do nabycia przy ich użyciu usług od partnerów. Vouchery/Gift Cardy/ Pakiety pełnią w tym zakresie rolę podobną do roli pieniędzy, tj. będą środkiem płatniczym, który jednakże będzie honorowany w ograniczonym zakresie (tj. wyłącznie u partnerów). Spółka zauważa, iż czynność taka nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji, zdaniem Spółki, obciążenie klienta kwotami obciążenia w zamian za Vouchery/Gift Cardy/Pakiety nie będzie kreowało obowiązku podatkowego w zakresie podatku VAT. Vouchery są jedynie dokumentami uprawniającymi do zakupu usług u partnerów, a Gift Cardy do wymiany ich na Vouchery. Zastępują one zatem środki pieniężne, które uprawniają do otrzymania w oznaczonym terminie pewnych usług. Sprzedaży Voucherów/Gift Cardów/Pakietów nie powinno się dokumentować fakturą VAT lecz jedynie notą obciążeniową lub innym dokumentem księgowym. Znajduje to potwierdzenie w utrwalonej już praktyce organów podatkowych. W planowanym przez Spółkę modelu współpracy, świadczenie usług skutkujących opodatkowaniem VAT będzie odbywać się wyłącznie w relacji pomiędzy partnerem a posiadaczem Voucherów i czynności te zostaną wówczas opodatkowane przez partnerów.

Spółka zauważa, iż kwoty otrzymywane przez nią, od klientów nie będą również stanowiły zaliczek na poczet świadczenia usług, które to zaliczki mogłyby skutkować powstaniem obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Z definicji pojęcia „zapłata” zawartej w słowniku języka polskiego wydawnictwa naukowego PWN (www.sjp.pwn.pl), „zapłata” oznacza „należność za coś”. Uwzględniając dodatkowo art. 383 § 1 Kodeksu cywilnego należy uznać, iż aby mówić o należności za usługę/towar musi istnieć skonkretyzowane zobowiązanie. Taka sytuacja nie będzie zaś miała miejsca w przedmiotowej sprawie. W momencie wydania przez Spółkę Voucherów/Gift Cardów/Pakietów, ani klient ani Spółka nie są w stanie co do zasady określić, czy i na jakie usługi znaki te zostaną wymienione, nawet w przypadku, gdy Vouchery są przypisane do konkretnego przeżycia. Istnieje bowiem regulaminowa możliwość wymiany danego Vouchera na inny. Jakkolwiek z...