Rozliczanie VAT przy świadczeniu usług turystyki

Interpelacja nr 31625 do ministra finansów w sprawie szczególnych zasad opodatkowania podmiotów świadczących usługi turystyczne

Szanowny Panie Ministrze,

W dniu 7 grudnia 2012 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Była to bardzo obszerna rządowa nowelizacja prawa podatkowego, która została przedstawiona posłom jako projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.

Jedną z istotniejszych zmian wprowadzonych przez wspomnianą ustawę było nadanie nowej treści przepisom określającym moment powstania obowiązku podatkowego. O gruntownym przemodelowaniu zasad w tym zakresie świadczyć może fakt, iż uchylono w całości artykuł 19 ustawy o VAT regulujący tę kwestię i dodano nowy przepis, który miał w odmienny sposób definiować przesłanki, których ziszczenie się rodzi obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług.

Uchylony art. 19 ustawy o VAT częściowo samodzielnie regulował moment powstania obowiązku podatkowego, a częściowo odsyłał w tym zakresie do rozporządzenia. Zgodnie z ust. 22 nieobowiązującego już art. 19 ustawy o podatku od towarów i usług, minister właściwy do spraw finansów mógł dla niektórych czynności (z uwagi ich „specyfikę”) określić w drodze rozporządzenia odmienne terminy powstania obowiązku podatkowego (tj. późniejsze od tych ustawowych).

Zmieniając ustawę o VAT słusznie uznano, iż kwestie praw i obowiązków podatników są na tyle istotne, iż co do zasady powinny być regulowane aktem prawnym rangi ustawowej. W dodanym art. 19a ustawy o VAT nie pojawił się więc już przepis upoważniający ministra finansów do wydania odpowiedniego rozporządzenia w zakresie terminów powstania obowiązku podatkowego. Jednocześnie - jak zapewnił rząd w uzasadnieniu projektu ustawy - wszystkie terminy powstania obowiązku podatkowego, które w dniu przedłożenia projektu nowelizacji ustawy o VAT były określone w rozporządzeniu miały „zostać objęte zasadami ustawowymi”, a więc niejako przeniesione na grunt aktu normatywnego wyższej rangi.

Niestety należy stwierdzić, iż przedłożone przez rząd uzasadnienie projektu ustawy zmieniającej ustawę o VAT wprowadzało w błąd posłów podejmujących decyzje w sprawie losów nowelizacji. Okazało się bowiem, iż - wbrew temu co napisano w uzasadnieniu - część reguł dotyczących powstania obowiązku podatkowego, które były zamieszczone w rozporządzeniu ministra finansów nie znalazło się w znowelizowanej ustawie o VAT.

Warto zwrócić uwagę, iż §3 pkt 1 rozporządzenia ministra finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (tj. nieobowiązującego już rozporządzenia wydanego w wykonaniu m.in. art. 19 ust. 22 ustawy o VAT uchylonego w wyniku nowelizacji tej ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r.) stanowił, iż „w przypadku świadczenia usług turystyki (…) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustalenia marży, nie później jednak niż 15. dnia od dnia wykonania usługi”.

Przywołany przepis rozporządzenia wydawał się racjonalny. Skoro bowiem podstawą opodatkowania usług turystycznych jest pobierana marża, to podatek od niej powinno się odprowadzić dopiero z chwilą jej ustalenia. Oczywiście przedsiębiorcy działający w branży turystycznej mogą w dniu wykonania usługi napotkać na pewne problemy z precyzyjnym wyliczeniem marży, dlatego też przyznano przedsiębiorcom możliwość, by marża została ustalona już po wykonaniu usługi. Aby jednak, wyliczenia marży nie trwały w nieskończoność (a tym samym, by zapłata podatku nie była odkładana ad calendas Graecas), zdefiniowano termin zawity równy 15 dniom od dnia wykonania usługi, w którym to terminie istniał bezwzględny obowiązek zapłaty podatku.

Niestety opisane wyżej zasady opodatkowania podmiotów działających w branży turystycznej nie zostały przy okazji nowelizacji ustawy o VAT z dnia 7 grudnia 2012 r. przeniesione z rozporządzenia na grunt ustawy. Jednocześnie w związku z uchyleniem przepisu upoważniającego ministra finansów do określenia w drodze rozporządzenia momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku wykonywania specyficznych czynności podlegających opodatkowaniu, wydane na podstawie uchylonego przepisu ustawy rozporządzenie utraciło moc.

Tym samym od dnia wejścia w życie uchwalonej w grudniu 2012 r. nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług (tj. od 1 stycznia 2014 r.) nie istnieją specyficzne reguły w zakresie terminu powstania obowiązku podatkowego w przypadku świadczenia usług turystycznych.

Jedna z ogólnych reguł dotyczących powstania obowiązku podatkowego (a więc reguł od 1 stycznia 2014 r. stosowanych także w odniesieniu do świadczenia usług turystycznych) stanowi, iż &bdq...