Przychody pracownika: Zabezpieczenie przed grypą z PIT

Pytanie podatnika: Czy pokrywane przez spółkę koszty szczepień na grypę dla pracowników stanowią dla nich przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 6 grudnia 2016 r. (data wpływu 12 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wynikających z pokrywania przez Spółkę kosztów szczepień przeciw grypie pracowników - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 grudnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wynikających z pokrywania przez Spółkę kosztów szczepień przeciw grypie pracowników.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny / zdarzenie przyszłe.

X Sp. z o.o. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) prowadzi działalność w zakresie sprzedaży detalicznej i hurtowej paliw. Wnioskodawca prowadzi działalność dystrybucyjną w oparciu o sieć stacji paliw zlokalizowanych na terytorium Polski, na których oferuje paliwa transportowe oraz produkty typu convenience.

Na potrzeby swojej działalności Spółka zatrudnia pracowników dedykowanych do prowadzenia stacji paliw oraz obsługi klientów. Pracownicy wykonując swoje obowiązki zarówno wewnątrz budynku stacji paliw - obsługa klienta, prowadzenie sprzedaży, obsługa kasy fiskalnej, przygotowanie gorących posiłków, jak również na zewnątrz - obsługa dystrybutorów, pomoc klientom, monitorowanie całego obrębu stacji paliw.

Pracownicy wykonują pracę przy zmiennych warunkach pogodowych oraz przy zmiennych warunkach lokalowych - w okresie jesienno-zimowym pracownicy wielokrotnie w ciągu dnia przemieszczają się pomiędzy ogrzewanymi pomieszczeniami oraz pozostałymi częściami stacji paliw znajdującymi się na świeżym powietrzu. Powoduje to podwyższenie ryzyka zachorowania na grypę w sezonie jesienno-zimowym. Na podwyższenie tego ryzyka wpływa także fakt, iż pracownicy stacji paliw przy wykonywaniu swoich obowiązków mają bezpośredni kontakt z klientami.

Mając na uwadze warunki klimatyczne panujące w Polsce oraz specyfikę pracy na stacjach benzynowych powodujące podwyższone ryzyko zachorowań na grypę w okresie jesiennym i zimowym Spółka organizuje dla pracowników stacji paliw szczepienia przeciwko grypie.

W tym celu Spółka nabywa odpowiednie usługi szczepień w placówkach medycznych oraz finansuje je z własnych środków (obrotowych). Pracownicy w żaden sposób nie partycypują, nawet częściowo, w kosztach szczepień. Następnie pracownicy są informowani o tym, że akcja szczepień ochronnych będzie zorganizowana i zachęcani do wzięcia w niej udziału. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy szczepienia są przeprowadzane na zasadach dobrowolności, tj. pracownik może choć nie ma obowiązku poddać się szczepieniu na grypę. Nie istnieje prawna możliwość nakazania pracownikom poddania się szczepieniom. Kwestia zapewnienia obecności pracowników w pracy jest dla Spółki na tyle istotna, że gdyby było to możliwe, Spółka wprowadziłaby obligatoryjne szczepienia przeciw grypie. Mając na uwadze, że rozwiązania takiego nie można wdrożyć, Spółka zachęca pracowników aby dobrowolnie poddali się szczepieniu.
Spółka pragnie podkreślić, że akcja szczepień przeprowadzana jest wyłącznie z powodów ekonomicznych. Jej celem jest potrzeba zapewnienia możliwie pełnego składu, zdrowej załogi każdej stacji paliw, co ma wymierny wpływ na odpowiednią efektywność pracy, właściwą obsługę klientów oraz pozytywne postrzeganie Wnioskodawcy na rynku przez jego uczestników. Zarówno bowiem braki kadrowe na stacjach benzynowych, jak i obecność chorych pracowników powoduje spadek efektywności funkcjonowania stacji, jak i negatywne postrzeganie jej przez klientów. W szczególności nieobecność pracowników chorych powoduje konieczność zwiększenia czasu pracy pracowników zdrowych, a co za tym idzie konieczność wypłaty wynagrodzeń za nadgodziny. Z tej perspektywy obecność pracowników ma dla Spółki istotne znaczenie ekonomiczne - przekłada się na zmniejszenie kosztów wynagrodzeń wypłacanych pracownikom.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy pokrywane przez Spółkę koszty szczepień na grypę dla pracowników stanowią dla nich przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 Ustawy o PIT?

Zdaniem Wnioskodawcy, koszty szczepień na grypę nie stanowią dla pracowników przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 Ustawy o PIT.

Uzasadnienie stanowiska Spółki

Źródłami przychodów na gruncie Ustawy o PIT są m.in. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (art. 10 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PIT).

Na podstawie art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT, co do zasady, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z kolei art. 12 Ustawy o PIT wskazuje, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Mając na uwadze, że pracownicy Spółki są zatrudnieni na podstawie umów o pracę, w celu wskazania, czy szczepienia przeciw grypie stanowią przychód należy odwołać się właśnie do art. 12 Ustawy o PIT. Katalog art. 12 Ustawy o PIT wymienia m.in. jako przychody ze stosunku pracy nieodpłatne świadczenia. Pracownicy nie będą ponosili kosztów szczepień, a zatem rozważyć należy czy szczepienie będzie mogło być potraktowane na gruncie Ustawy o PIT jako nieodpłatne świadczenie stanowiące przychód pracownika.

Należy podkreślić, że w Ustawie o PIT nie zostało zdefiniowane samo pojęcie „nieodpłatnego świadczenia”. Ustawodawca nie wskazał również katalogu czynności, które za takie nieodpłatne świadczenia powinny być uznane. Definicja tego pojęcia została przyjęta w orzecznictwie jako: „wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.” (por. uchwała NSA z dnia 24 października 2011 r., sygn. II FPS 7/10 oraz z dnia 24 maja 2010 r., sygn. II FPS 1/10).

W przywołanych uchwałach stwierdzono dodatkowo, że teza ta pomimo, że odnosi się do podatku dochodowego od osób prawnych stosuje się również do podatku dochodowego od osób fizycznych ze względu na spójność i jednolitość systemu podatkowego.

W praktyce kwestia nieodpłatnych świadczeń pracowniczych budziła w przeszłości wiele kontrowersji co doprowadziło do wydania przez Trybunał Konstytucyjny 8 lipca 2014 r. sygn. K 7/13, wyroku w sprawie nieodpłatnych świadczeń. Trybunał skonstruował trzy kryteria, zgodnie z którymi oceniać należy dane świadczenie w celu ustalenia czy jest ono nieodpłatnym świadczeniem stanowiącym przychód podatkowy. Zdaniem TK należy przyjąć, że za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

1. zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
2. zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
3. korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

W przypadku szczepień na grypę opisanych we wniosku kryteria 1) oraz 3) zostały spełnione. Szczepienia nie są obowiązkowe i pra...