Przekształcenie jednoosobowej działalności w jednoosobową spółkę z o.o. a unikanie opodatkowania

W przypadku przekształcenia działalności jednoosobowej w jednoosobową spółkę z o.o. pojawiają się różnego rodzaju korzyści – w tym korzyść podatkowa polegająca na neutralności – w wyniku samego przekształcenia nie powstaje bowiem zobowiązanie podatkowe. Neutralność ta – co może na pierwszy rzut oka dziwić - zgodnie z Ordynacją podatkową stanowi korzyść podatkową – tak mówi art. 3 pkt 18 tej ustawy.

Definiuje on jako korzyść podatkową:

a) niepowstanie zobowiązania podatkowego, odsunięcie w czasie powstania zobowiązania podatkowego lub obniżenie jego wysokości,
b) powstanie lub zawyżenie straty podatkowej,
c) powstanie nadpłaty lub prawa do zwrotu podatku albo zawyżenie kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku,
d) brak obowiązku pobrania podatku przez płatnika, jeżeli wynika on z okoliczności wskazanych w lit. a.

Podatnicy planujący tytułowe przekształcenie mogą – dla własnego bezpieczeństwa i ew. uniknięcia zarzutów unikania opodatkowania – wystąpić o wydanie tzw. opinii zabezpieczającej. Mogą też w celach informacyjnych skorzystać z opinii już w tej sprawie wydanej – aby upewnić się, że ich działanie jest podatkowo bezpieczne. Taką opinię niedawno wydał szef Krajowej Administracji Skarbowej – ze względu na fakt, iż opisywane przekształcenie jest dość powszechnie stosowane, i na zawarty w niej możliwy do powtórzenia schemat argumentacyjny, publikujemy ją w całości.

Informacja dotycząca wydania opinii zabezpieczającej

Dnia 20 marca 2023 r. – na podstawie art. 119y § 1 w związku z art. 119a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r., poz. 2651, ze zm., dalej Ordynacja podatkowa) – po rozpatrzeniu wniosku z dnia 10 sierpnia 2022 r. (data wpływu 12 sierpnia 2022 r), o wydanie opinii zabezpieczającej, Szef Krajowej Administracji Skarbowej wydał opinię zabezpieczającą.

A.  Opis czynności poddanej ocenie

Przedmiotem postępowania zainicjowanego wnioskiem o wydanie opinii zabezpieczającej (dalej również jako: Wniosek) była analiza czy przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej (dalej: „JDG”) w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: spółka), w okolicznościach wynikających ze złożonego Wniosku, odpowiada ustawowym kryteriom unikania opodatkowania wskazanym w art. 119a § 1 Ordynacji podatkowej.
Planowana czynność polega na przekształceniu jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Czynność”. W wyniku realizacji Czynności dokonana zostanie sukcesja uniwersalna składników majątku, praw oraz obowiązków związanych z działalnością JDG na spółkę - powstałą w wyniku przekształcenia JDG w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Przekształcona jednoosobowa spółka z o.o. będzie pełniła rolę podmiotu odpowiedzialnego za rozwój poszczególnych zasobów JDG, poprzez komercjalizację posiadanych rozwiązań, działalność inwestycyjną na rynku venture capital oraz pozyskiwanie finansowania na rozwój prowadzonej działalności. Spółka przekształcona z JDG będzie pełniła ponadto funkcję spółki holdingowej wobec poszczególnych projektów rozwijanych w formie spółek celowych.

Wnioskodawca podkreślił, iż Czynność zostanie dokonana zgodnie z wymogami art. 551 § 5 oraz art. 5841 i następnych Kodeksu spółek handlowych.

W wyniku przekształcenia spółce będą przysługiwać wszystkie prawa i obowiązki JDG. Jedynym wspólnikiem w spółce będzie Wnioskodawca. Jednocześnie jedynym członkiem zarządu spółki będzie Wnioskodawca, który będzie pełnił funkcję Prezesa Zarządu.
Zamiarem Wnioskodawcy jest, aby proces przekształcenia JDG w spółkę rozpoczął i zakończył się w pierwszym kwartale 2023 roku.

B.  Wyjaśnienie powodów podjętego rozstrzygnięcia:

a.   Identyfikacja korzyści podatkowej

We Wniosku Wnioskodawca wskazał, że korzyścią podatkową wynikającą z przekształcenia JDG w spółkę jest neutralność podatkowa na gruncie podatków dochodowych (zarówno PIT, jak i CIT). W rozumieniu art. 3 pkt 18 lit. a Ordynacji podatkowej należy to rozumieć przez niepowstanie zobowiązania podatkowego.

Analizując konsekwencje podatkowe w odniesieniu do przekształcenia Wnioskodawcy w jednoosobową spółkę kapitałową, należy wskazać, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się wartość wkładu określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określoną w innym dokumencie o podobnym charakterze - w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 19 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

W wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, po stronie Wnioskodawcy nie wystąpi przychód z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej. Ten rodzaj przekształcenia nie opiera się bowiem na aporcie przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki kapitałowej, lecz jest w swej istocie przeniesieniem wyodrębnionego majątku przedsiębiorcy na podmiot inny. Przekształcenie przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową to proces zmierzający do zmiany formy prawnej przedsiębiorstwa. Mamy tu bowiem do czynienia z tym samym podmiotem, który zmienił jedynie formę prawną dzielności, a nie z dwoma odrębnymi podmiotami. Tym samym nie dochodzi do objęcia udziałów (akcji) spółki przekształconej w zamian za aport.

Mając na uwadze opis zdarzenia przyszłego oraz przywołane przepisy prawa, należy stwierdzić, że po stronie Wnioskodawcy - w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową - nie powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym można wskazać, że korzyścią podatkową wynikającą z Czynności jest neutralność podatkowa procesu przekształcenia JDG w spółkę, a tym samym przeniesienie własności wszystkich składników majątkowych, w tym Udziałów na spółkę.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że w niniejszej sprawie zidentyfikowano pierwszą z przesłanek, koniecznych dla stwierdzenia unikania opodatkowywania, tj. powstanie korzyści podatkowej na podstawie art. 3 pkt 18 lit. a) Ordynacji podatkowej.

b.  Ustalenie czy osiągnięcie korzyści podatkowej było głównym lub jednym z głównych celów dokonania Czynności

Obowiązkiem Szefa KAS jest rozważenie, czy osiągnięcie wyżej wskazanej korzyści podatkowej było głównym lub jednym z głównych celów dokonania czynności, w tym sensie czy było najważniejszym, podstawowym, zasadniczym lub jednym z najważniejszych, podstawowych, zasadniczych celów czynności. Badając tę okoliczność Szef KAS – zgodnie z regułą interpretacyjną zawartą w art. 119d Ordynacji podatkowej – wziął pod uwagę cele ekonomiczne wskazane w treści Wniosku.

Wnioskodawca wskazał następujące cele czynności polegającej na przekształceniu jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością:

1)  Reorganizacja struktury własnościowej posiadanych aktywów przez Wnioskodawcę, w tym w zakresie posiadanych udziałów w Spółce;

2)  Powołanie profesjonalnego podmiotu w formie spółki kapitałowej, pełniącego funkcję spółki holdingowej;

3)  Wdrożenie modelu efektywnego przepływu kapitału angażowanego w celach rozwojowych i inwestycyjnych;

4)  Dywersyfikacja ryzyka poszczególnych projektów biznesowych oraz ograniczenie ryzyk osobistych Wnioskodawcy.

Szef KAS zgodził się z Wnioskodawcą, iż zarządzanie aktywami przez spółkę kapitałową pełniącą rolę spółki holdingowej pozwala zwiększyć efektywność zarządzania zasobami finansowo rzeczowymi. Stworzenie profesjonalnej struktury umożliwiającej inkubację, rozwój oraz komercjalizację poszczególnych projektów biznesowych, a także pozyskiwanie finansowania ich rozwoju, wyodrębnianie do podmiotów (spółek celowych), partycypacja innych partnerów biznesowych w wybranych projektach, jak również ich późniejsza komercjalizacja na etapie wyjścia z inwestycji nie byłaby możliwa do zastosowania w przypadku prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Komercjalizacja projektu biznesowego na etapie wyjścia z inwestycji w przypadku prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej sprowadzałaby się do procesu sprzedaży przedsiębiorstwa, który jest procesem znacznie bardzie...