Prawo przedsiębiorców i jednoosobowa działalność gospodarcza - kontrola przedsiębiorców w nowej ustawie

30 kwietnia 2018 r. wchodzi w życie ustawa Prawo przedsiębiorców - ustawa, stanowiąca jeden z elementów składających się na tzw. Konstytucję dla biznesu. Jednoosobowa działalność gospodarcza, której nowa ustawa dotyczy w dużej części, ma według zapewnień pomysłodawców nareszcie zostać ujęta w ramy prawne, umożliwiające przedsiębiorcom nieskrępowaną wolność. To oczywiście przede wszystkim reklama i autopromocja pomysłodawców - rzeczywistość, jak się przekonacie czytając omówienia poszczególnych części Prawa przedsiębiorców i przepisów związanych nie jest aż tak kolorowa.

Trzeba jednak przyznać, że nowe rozwiązania (działalność nieewidencjonowana czy zwolnienie z ZUS - tzw. ulga na start) mimo pewnych kontrowersji dotyczących wpływu na konkurencyjność na rynku małych firm, budzą nadzieję, że przynajmniej część osób, planujących podjęcie jednoosobowej działalności gospodarczej będzie mogła zobaczyć i sprawdzić osobiście „jak to działa” - i podjąć decyzję o pozostaniu na rynku lub rezygnacji z dalszego prowadzenia działalności bez popadania w ruinę. Te rozwiązania omawialiśmy już wstępnie w artykułach poświęconych działalności nieewidencjonowanej i uldze na start, publikowaliśmy również wyjaśnienia ZUS w tej sprawie (odnośniki znajdziecie na dole strony).

Jednoosobowa działalność gospodarcza i kontrola przedsiębiorcy

Dzisiejszy artykuł otwiera cykl poświęcony porównaniu rozwiązań kierowanych do przedsiębiorców, które istnieją w „starej” ustawie o swobodzie działalności gospodarczej i mają swój odpowiednik w nowej ustawie - Prawo przedsiębiorców lub innych, nowych ustawach (dotyczy to np. Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy). Zaczynamy od kontroli przedsiębiorcy - bo to kwestia, która dotyka i interesuje wszystkich, którzy działalność gospodarczą podejmują i prowadzą.

Rozwiązania mające na celu poprawienie nastroju widać już w tytule rozdziału. W ustawie o swobodzie działalności gospodarczej rozdział dotyczący kontroli ma numer 5 i nosi nazwę: Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorcy. W ustawie Prawo Przedsiębiorcy rozdział nie zmienił numeru, ale nazywa się już: Ograniczenia kontroli działalności gospodarczej. Ale - co wieloletnich praktyków specjalnie nie zdziwi - objętościowo zmian nie ma - w starej i nowej ustawie kontroli przedsiębiorcy poświęcono dokładnie tyle samo miejsca (z dokładnością do kilkuset znaków pisarskich).

Czas na lekturę poszczególnych przepisów - i ocenę, czy rzeczywiście są bardziej korzystne dla przedsiębiorców i czy oznaczają nową jakość czy chociażby jakąś zmianę? Zapraszam Czytelników do komentowania - jeśli komuś, po porównaniu starych i nowych przepisów uda się znaleźć jakieś korzyści, gwałtowną poprawę sytuacji kontrolowanych i wzrost znaczenia i pozycji przedsiębiorców w relacji do kontrolujących. Myślę, że wszyscy będziemy zobowiązani.

Dla ułatwienia poszczególne porównywane przepisy umieściłem w podrozdziałach - na pierwszym miejscu mamy przepis „stary” - pochodzący z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a na drugim - nowy - z ustawy Prawo przedsiębiorców.

Wyłączenia stosowania przepisów o kontroli działalności gospodarczej

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Art. 77. 1a. Przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się do:

1) kontroli przedsiębiorcy w zakresie przestrzegania warunków bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej;

2) kontroli celno-skarbowej prowadzonej w trybie odpowiednio określonym w dziale V rozdziale 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej.

2. W zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustaw szczególnych.

Prawo Przedsiębiorców

Art. 45. 2. W zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale stosuje się odrębne przepisy.

Art. 65. Przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się do kontroli:

1) prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe;

2) celno-skarbowej prowadzonej w trybie określonym w dziale V rozdziale 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej.

Zasady podejmowania i prowadzenia kontroli działalności gospodarczej

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Art. 77. 1. Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców przeprowadzana jest na zasadach określonych w niniejszej ustawie, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo z ratyfikowanych umów międzynarodowych.

...

3. Zakres przedmiotowy kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy oraz organy upoważnione do jej przeprowadzenia określają odrębne ustawy.

Prawo Przedsiębiorców

Art. 45. 1. Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców jest przeprowadzana na zasadach określonych w niniejszej ustawie, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z ratyfikowanych umów międzynarodowych albo bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej.

...

3. Zakres przedmiotowy kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy objętej kontrolą oraz organy upoważnione do jej przeprowadzenia określają odrębne przepisy, z uwzględnieniem przepisów art. 40 i art. 43 ust. 7.

Odszkodowanie

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Art. 77. 4. Przedsiębiorcy, który poniósł szkodę na skutek przeprowadzenia czynności kontrolnych z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, przysługuje odszkodowanie.

5. Dochodzenie roszczenia, o którym mowa w ust. 4, następuje na zasadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach.

Prawo Przedsiębiorców

Art. 46. 1. Przedsiębiorcy, który poniósł szkodę na skutek wykonania czynności kontrolnych z naruszeniem przepisów prawa, przysługuje odszkodowanie.

2. Dochodzenie roszczenia, o którym mowa w ust. 1, następuje na zasadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach.

Dowody uzyskane w niewłaściwy sposób

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Art. 77. 6. Dowody przeprowadzone w toku kontroli przez organ kontroli z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, jeżeli miały istotny wpływ na wyniki kontroli, nie mogą stanowić dowodu w żadnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karno-skarbowym dotyczącym kontrolowanego przedsiębiorcy.

Prawo Przedsiębiorców

Art. 46. 3. Dowody przeprowadzone w toku kontroli przez organ kontroli z naruszeniem przepisów ustawy lub z naruszeniem innych przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, jeżeli miały istotny wpływ na wyniki kontroli, nie mogą stanowić dowodu w postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karnym skarbowym dotyczącym przedsiębiorcy.

Prowadzenie nieplanowanych kontroli

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Art. 78a. 1. Kontrole planuje się i przeprowadza po uprzednim dokonaniu analizy prawdopodobieństwa naruszenia prawa w ramach wykonywania działalności gospodarczej. Analiza obejmuje identyfikację obszarów podmiotowych i przedmiotowych, w których ryzyko naruszenia przepisów jest największe. Sposób przeprowadzenia analizy określa organ kontroli lub organ nadrzędny.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do kontroli:

1) w przypadku gdy organ kontroli poweźmie uzasadnione podejrzenie:
a) zagrożenia życia lub zdrowia,

b) popełnienia przestępstwa lub wykroczenia,

c) popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,

d) innego naruszenia prawnego zakazu lub niedopełnienia prawnego obowiązku

– w wyniku wykonywania tej działalności;

2) działalności przedsiębiorców w zakresie objętym nadzorem, o którym mowa w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym;

3) w przypadku gdy jest ona niezbędna do przeprowadzenia postępowania w celu sprawdzenia wykonania zaleceń pokontrolnych organu lub wykonania decyzji nakazujących usunięcie naruszeń prawa, w związku z przeprowadzoną kontrolą.

Prawo Przedsiębiorców

Art. 47. 1. Kontrole planuje się i przeprowadza po uprzednim dokonaniu analizy prawdopodobieństwa naruszenia prawa w ramach wykonywania działalności gospodarczej. Analiza obejmuje identyfikację obszarów podmiotowych i przedmiotowych, w których ryzyko naruszenia przepisów jest największe. Sposób przeprowadzenia analizy określa organ kontroli lub organ nadrzędny.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do kontroli:

1) w przypadku gdy organ kontroli poweźmie uzasadnione podejrzenie:

a) zagrożenia życia lub zdrowia,

b) popełnienia przestępstwa lub wykroczenia,

c) popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,

d) innego naruszenia prawnego zakazu lub niedopełnienia prawnego obowiązku

– w wyniku wykonywania działalności gospodarczej objętej kontrolą;

2) działalności przedsiębiorców w zakresie objętym nadzorem, o którym mowa w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym;

3) w przypadku gdy jest ona niezbędna do przeprowadzenia postępowania w celu sprawdzenia wykonania zaleceń pokontrolnych organu lub wykonania decyzji albo postanowień nakazujących usunięcie naruszeń prawa, w związku z przeprowadzoną kontrolą.

Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Art. 79. 1. Organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli.

...

4. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia.

Prawo Przedsiębiorców

Art. 48. 1. Organ kontroli zawiadamia przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli.

2. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia.

Prawo wszczęcia kontroli bez uprzedniego zawiadomienia

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

Art. 79. 2. Zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonuje się, w przypadku gdy:

1) kontrola ma zostać przeprowadzona na podstawie bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo na podstawie ratyfikowanej umowy międzynarodowej;

2) przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia;

3) kontrola jest przeprowadzana na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw;

3a) kontrola jest przeprowadzana na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych;

4) kontrola jest prowadzona w toku postępowania prowadzonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów;
4a) przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania naruszeniu zakazów, o których mowa w art. 44b ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii;

4b) kontrola jest prowadzona na podstawie art. 23c lub art. 23r ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne;

4c) kontrola jest przeprowadzana na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska ...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »