Poradnik konsumenta: Podróż pociągiem

Podróżnemu, niezależnie od celu podróży, jak i wynikającego z tego statusu pasażera (tj. czy jest on konsumentem, czy też przedsiębiorcą odbywającym podróż służbową) przysługuje szereg uprawnień, zarówno przed rozpoczęciem podróży, w jej trakcie, jak i po jej zakończeniu. Uprawnieniom pasażerów odpowiadają stosowne obowiązki przewoźników, które w sposób syntetyczny zostały przedstawione poniżej.

I. Prawo do informacji

1. Przewoźnicy są zobowiązani podać do publicznej wiadomości zakres swojego działania, a w szczególności:

• adresy punktów odprawy (stacji kolejowych),

• sposób zawierania umowy przewozu,

• aktualny rozkład jazdy środków transportowych na wszystkich dworcach i przystankach w nim wymienionych,

• taryfy i cenniki.

2. Informacje podawane przez przewoźnika powinny być bieżąco aktualizowane.

3. Przewoźnicy zapewniają zainteresowanym bezpłatny wgląd do obowiązujących go przepisów przewozowych, przez które rozumie się: regulaminy, taryfy, cenniki oraz wszelkie akty przewoźnika, które regulują przewóz, a do których konsument nie ma na co dzień dostępu. W praktyce, przewoźnicy zamieszczają ww. akty w internecie oraz udostępniają je w kasach biletowych. Przepisy przewozowe powinny być przez przewoźnika udostępniane na każde żądanie pasażera.

4. Do minimalnego zakresu informacji udzielanych pasażerom przed podróżą, na ich żądanie należą:

• warunki odbycia najszybszej podróży,

• warunki najniższych opłat za przewóz,

• dostępność, warunki dostępu i dostosowanie pociągu do potrzeb osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej,

• możliwość i warunki przewozu rowerów,

• dostępność miejsc siedzących w wagonach dla palących i niepalących, w klasie pierwszej i drugiej oraz w kuszetkach i wagonach sypialnych,

• okoliczności mogące przerwać lub opóźnić połączenie (np. złe warunki atmosferyczne, awaria sieci trakcyjnej),

• usługi dostępne w pociągu (np. wagon restauracyjny),

• procedura odbioru zagubionego bagażu (miejsce i okres przechowywania zagubionego bagażu),

• procedura wnoszenia skarg.

II. Bilety

1. Podróżny ma prawo do bezproblemowego zakupu biletu, a przewoźnik powinien zapewnić przynajmniej jeden środek sprzedaży (np. kasa, biletomat).

2. Przewoźnicy nie mają obowiązku prowadzenia sprzedaży biletów przez internet lub za pomocą innych środków sprzedaży na odległość (np. przez SMS).

3. Jeżeli nabycie biletu w kasie lub automacie biletowym nie jest możliwe, podróżny powinien mieć możność zakupu biletu w pociągu bez ponoszenia z tego tytułu dodatkowych opłat.

4. Na bilecie umieszcza się:

• nazwę przewoźnika,

• relacje lub strefę przejazdu,

• wysokość należności za przejazd,

• zakres uprawnień pasażera do ulgowego przejazdu.

5. Bilet może zawierać inne dane, w tym dane osobowe pasażera, jeżeli jest to niezbędne dla przewoźnika.

III. Przewóz rzeczy

1. Podróżny może zabrać ze sobą do pociągu rzeczy, jak również oddać je do przewozu jako przesyłkę bagażową.

2. Zabronione jest przewożenie rzeczy niebezpiecznych lub mogących wyrządzić szkodę osobom lub mieniu, zwłok i szczątków zwłok ludzkich oraz innych przedmiotów zabronionych na podstawie odrębnych przepisów.

3. Przewoźnik może sprawdzić, czy zawartość przesyłek nie narusza powyższych zakazów.

4. Przewoźnik jest obowiązany ogłosić w rozkładach jazdy lub w inny odpowiedni sposób ograniczenia możliwości przewozu przesyłek bagażowych w poszczególnych kursach.

5. Przewoźnik może odmówić przyjęcia jako przesyłki:

• rzeczy, które ze względu na ich stan lub właściwości mogą ulec w czasie przewozu uszkodzeniu lub zniszczeniu, jeżeli ich opakowanie jest niewystarczające, albo przy których brak jest wymaganego opakowania,

• rzeczy, której załadowanie mogłoby opóźnić odjazd pociągu (np. z powodu gabarytów).

6. W razie zaistnienia, z przyczyn występujących po stronie przewoźnika, przeszkody w przewozie, osoba która nadała przesyłkę bagażową może żądać:

• zwrotu do miejsca nadania lub wydania przesyłki w miejscu powstania przeszkody,

• przewozu do miejsca przeznaczenia inną drogą bez uiszczania dodatkowych należności.

7. Za rzeczy, które pasażer przewozi ze sobą pod własnym nadzorem, przewoźnik kolejowy ponosi odpowiedzialność, jeżeli szkoda powstała z jego winy.

8. Przewoźnik na zasadzie ryzyka ponosi odpowiedzialność za przewożone przez pasażera rzeczy oraz za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki bagażowej, jeżeli pasażer lub osoba, która nadała przesyłkę umieści je, bez możliwości sprawowania nad nimi stałego nadzoru, w miejscu wskazanym przez przewoźnika lub na ten cel przeznaczonym.

9. Pasażer ma prawo przewieźć rower pod warunkiem, że jest on łatwy do przemieszczania, nie zakłóca to świadczenia danej usługi i umożliwia to tabor kolejowy. Należy pamiętać o tym, iż co do zasady, na przewóz roweru podróżny powinien nabyć odpowiedni bilet po cenie wskazanej w taryfie przewoźnika.

IV. Bezpieczeństwo i higiena, wygoda i należyta obsługa

1. Przewoźnik jest obowiązany zapewnić podróżnemu odpowiednie warunki bezpieczeństwa i higieny oraz wygody i należytej obsługi.

2. Do minimalnych norm jakości podróży należą:

• punktualność połączeń i ogólne zasady postępowania w przypadku przerwania połączeń,

• czystość taboru kolejowego i pomieszczeń stacji,

• obsługa skarg,

• pomoc świadczona osobom niepełnosprawnym.

3. Przy ocenie wykonania powyższych obowiązków decydujące jest zachowanie przez przewoźnika należytej starann...