Podatki 2014. Obowiązek podatkowy w VAT a przeniesienie prawa własności

Pytanie podatnika: Czy wystawienie faktury potwierdzającej zawarcie umowy sprzedaży z pozostawieniem towarów w przechowaniu Podatnika, w sytuacji gdy kupujący jest uprawniony do odbioru towaru w każdym czasie z ograniczeniami opisanymi wyżej należy rozumieć jako „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel”?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 27 listopada 2013 r. (data wpływu 29 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia momentu przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel oraz powstania obowiązku podatkowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia momentu przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel oraz powstania obowiązku podatkowego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
Podatnik (dalej także: Wnioskodawca) jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Dokonuje dostawy wyrobów ceramiki budowlanej, przede wszystkim płytek ceramicznych. Nabywcami wyrobów produkowanych przez Podatnika są kupujący mający siedzibę w Polsce, w innych państwach UE oraz w państwach nienależących do UE. Wnioskodawca dokonuje sprzedaży Wyrobów na podstawie umów handlowych zawartych z kontrahentami („Kupujący”). Umowy określają wzajemne relacje stron, w tym zasady sprzedaży produktów i towarów Podatnika, organizowania transportu, szczegółowe warunki w zakresie składania zamówień i odbiorów, regulaminu i warunki płatności, cen i upustów, rozpatrywania reklamacji.

Podatnik planuje wprowadzić do Umów handlowych zawieranych z Kupującymi, mającymi siedzibę w Polsce, postanowienia dotyczące zasad sprzedaży wyrobów Podatnika wraz z ich przechowaniem. Mechanizm zawarcia umowy sprzedaży dotyczącej towarów objętych konkretnym zamówieniem określony jest w art. 68(2) k.c., tj. Wnioskodawca, otrzymując od osoby, z którą pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych (Kupujący), ofertę zawarcia umowy i nie składając Kupującemu niezwłocznej odpowiedzi, przyjmuje ofertę (jedynie w przypadkach, gdy realizacja zamówienia z jakichkolwiek powodów okaże się niemożliwa, Kupujący będzie o tym informowany - w takim przypadku nie dochodzi do zawarcia umowy sprzedaży i faktura nie będzie wystawiana). Przyjęcie oferty oznacza z kolei zawarcie umowy sprzedaży między stronami. Umowy przewidywać będą, że po złożeniu przez Kupującego zaakceptowanego przez Wnioskodawcę w opisany wyżej sposób zamówienia, wystawiana będzie faktura, niezwłocznie dostarczana Kupującemu elektronicznie i z tym momentem nastąpi przeniesienie na Kupującego prawa do dysponowania wyrobami jak właściciel. Kupujący będzie mógł w każdej chwili odebrać zakupione wyroby z magazynu Wnioskodawcy. Wyroby nabyte przez Kupującego na podstawie zamówienia potwierdzonego fakturą pozostaną w przechowaniu Wnioskodawcy do momentu odbioru ich przez Kupującego, koszt ich przechowania zawarty będzie w cenie sprzedaży i nie będzie wyodrębniony jako odrębna pozycja na fakturze.

Zgodnie z umową, jeżeli Kupujący nie odbierze Wyrobów w określonym w umowie terminie od daty wystawienia faktury, Podatnik będzie mógł odstąpić od umowy sprzedaży. Ponadto jeżeli na dzień planowanego odbioru Podatnik posiadać będzie względem Kupującego wymagalne wierzytelności lub gdy saldo zobowiązań Kupującego przekroczy dostępny Kupującemu limit kredytowy, Podatnik będzie mógł odmówić wydania Kupującemu nabytych wyrobów, wezwać Kupującego do zapłaty wymagalnych wierzytelności, wyznaczając w tym celu stosowny termin, a po jego bezskutecznym upływie - będzie mógł odstąpić od umowy sprzedaży poprzez wystawienie faktury korygującej. W czasie przechowywania Podatnik traktuje wyroby nabyte przez Kupujących w opisany wyżej sposób jako zapasy obce. Postanowienia umowne w zakresie przechowania towaru mają zastosowanie niezależnie od warunków odbioru towaru (Incoterms), tzn. czy odbioru dokonywał będzie Kupujący własnym środkiem transportu czy zleconym firmie transportowej czy też organizacją transportu oraz transportem będzie zajmował się sam Wnioskodawca.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wystawienie faktury potwierdzającej zawarcie umowy sprzedaży towarów w opisany wyżej sposób, z pozostawieniem towarów w przechowaniu Podatnika, w sytuacji gdy kupujący jest uprawniony do odbioru towaru w każdym czasie z ograniczeniami opisanymi wyżej należy rozumieć jako „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” w rozumieniu art. 7 ust. 1 Ustawy?

2. Czy wystawienie faktury potwierdzającej zawarcie umowy sprzedaży towarów w opisany wyżej sposób, z pozostawieniem towaru w przechowaniu Podatnika, w sytuacji gdy kupujący jest uprawniony do odbioru towaru w każdym czasie z ograniczeniami opisanymi wyżej stanowi „dokonanie dostawy” w rozumieniu art. 19a ust. 1 Ustawy, a co za tym idzie, czy obowiązek podatkowy powstawać będzie z chwilą wystawienia faktury z uwagi na uzgodnienie między stronami w umowie sprzedaży, że z chwilą wystawienia faktury dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei art. 7 ust. 1 Ustawy precyzuje, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel”.

Ustawa nie definiuje już bliżej tego pojęcia, w literaturze (A. Bartosiewicz, VAT. Komentarz, LEX 2013) podnosi się, że mowa jest tu o takiej czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nią jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przecie wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności”. W orzecznictwie i praktyce ETS pojawił się w tym kontekście termin „własność ekonomiczna” - tak w orzeczeniu C-320/88 (Shipping and Forwarding Safe B.V. v. Staatsecretaris van Financiën). Własność ekonomiczna to sytuacja, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów.

Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym, jednakże przeniesienie posiadania rzeczy na nabywcę w każdy dozwolony prawem sposób w powiązaniu z intencją stron czynności uprawnia do przyjęcia, że miało miejsce „przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel”. W przywoływanym już orzeczeniu C-320/88 ETS wyraźnie stwierdził, że „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. Podobnie interpretują to pojęcie sądy polskie. Przykład...