Wystąpienie RPO do MPiPS w sprawie niemożności uzyskania na rzecz dziecka zasiłku rodzinnego z powodu niezłożenia przez jednego z rodziców zeznania podatkowego

Do Rzecznika Praw Obywatelskich napływają skargi związane z niemożnością uzyskania na rzecz dziecka zasiłku rodzinnego i dodatków przewidzianych w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tj. ogł. w Dz. U. z 2006 r., Nr 139, poz. 992 ze zm.) w sytuacji, gdy jedno z rodziców nie złoży rocznego zeznania podatkowego w urzędzie skarbowym właściwym według miejsca zamieszkania podatnika w ostatnim dniu roku podatkowego, a gdy zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustało przed tym dniem - według ostatniego miejsca zamieszkania na jej terytorium (art. 45 ust. 1b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz. U. z 2000 Nr 14, poz. 176 ze zm.).

Obowiązek złożenia przez podatnika zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym wynika z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 21 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) warunkiem powstania zobowiązania podatkowego podatnika jest zaistnienie zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania. Zdarzeniem tym jest np. osiągnięcie dochodu, przychodu, dokonanie obrotu, nabycie majątku lub też dokonanie wydatku. Jest to więc stan faktyczny, który musi wystąpić, aby mogło powstać zobowiązanie. Jeżeli powstałe na mocy ustawy zobowiązanie zostało prawidłowo obliczone i zapłacone przez podatnika, wówczas organ nie jest zobligowany do podejmowania jakichkolwiek działań związanych z jego realizacją. Na podatniku ciąży bowiem obowiązek samodzielnego obliczenia (z reguły w deklaracji) kwoty podatku. Podatek wykazany w takiej deklaracji jest podatkiem do zapłaty. Dopiero ujawnienie nieprawidłowości w postępowaniu podatnika, który nie realizuje wynikających z ustawy obowiązków, obliguje organy podatkowe do podejmowania określonych przepisami prawa działań zmierzających do określenia zgodnej z prawem wysokości zobowiązania. Następuje to w drodze tzw. czynno...