Radykalna reforma Kodeksu karnego

Rada Ministrów przyjęła (24.04.2007 r.) projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Projekt nowelizacji Kodeksu karnego przewiduje zaostrzenie odpowiedzialności karnej za najcięższe przestępstwa, zwłaszcza te popełniane z użyciem przemocy zorganizowanej, wzmocnienie ochrony pokrzywdzonego, poszerzenie granic obrony koniecznej, zwiększenie odpowiedzialności nieletnich, zaostrzenie przepisów o recydywie oraz skuteczne zwalczanie nowych zjawisk przestępczych.

Jedną z najważniejszych zmian jest zaostrzenie kar, zwłaszcza za przestępstwo przeciwko zdrowiu i życiu oraz z użyciem przemocy. Na przykład, projekt przewiduje, że zabójstwo, w celu utrudnienia postępowania, świadka, policjanta, prokuratora, sędziego będzie karane karą 25 lat albo dożywotnim pozbawieniem wolności. Przestępstwem staje się także przygotowanie do zbrodni zabójstwa (dotychczas niekarane), a także przyjęcie zlecenia zabójstwa. Umyślne spowodowanie ciężkiego uszkodzenia ciała, np. pozbawienie człowieka wzroku czy słuchu, stanie się zbrodnią i będzie zagrożone karą od 5 do 25 lat (obecna sankcja od roku do lat 10). Gwałt ze szczególnym okrucieństwem lub popełniony na szkodę dziecka poniżej lat 15 będzie zagrożony karą od 5 do 25 lat. Tak samo karany będzie rozbój z bronią w ręku, lub zabór pojazdu z bronią w ręku.

Wyeliminowano karę 25 lat pozbawienia wolności jako odrębny jej rodzaj. Wydłużono natomiast karę terminowego pozbawienia wolności - od 1 miesiąca do 25 lat, co oznacza, że będzie możliwe wymierzenie kary w przedziale pomiędzy 15 a 25 lat. Będzie to miało znaczenie w sprawach o szczególnie ciężkie przestępstwa, np. zbrodnia zabójstwa.

Nowością jest możliwość orzekania kary pozbawienia wolności poniżej jednego miesiąca w przypadku drobnych przestępstw: krótkoterminową karę pozbawienia wolności wymierzać się będzie w wymiarze tygodniowym.

Jeżeli chodzi o wymierzenie kary ograniczenia wolności, to projekt wydłuża możliwość jej stosowania z obecnego roku do lat 2. Wzrosną znacznie możliwości wymierzenia surowej grzywny: maksymalna wysokość kary grzywny rośnie do 7,2 miliona złotych z obecnych 720 tysięcy.

Sąd będzie mógł orzec zakaz przedterminowego zwolnienia, w tym wobec osób skazanych na karę dożywocia. W ten sposób do polskiego prawa wprowadza się możliwość orzeczenia kary izolującej sprawcę na zawsze.

W przypadku drobnych przestępstw, o przedterminowe zwolnienie będą mogli ubiegać się skazani na kary do 2 lat już po odbyciu jednej czwartej, a nie jak dotąd połowy wymierzonej kary, z tym że nie dotyczy to osób, które popełniły przestępstwa z użyciem przemocy albo były uprzednio karane za przestępstwo umyślne lub podobne nieumyślne.

W toku procesu karnego sąd będzie mógł orzec środek karny w postaci pozbawienia praw rodzicielskich lub opiekuńczych w wypadku skazania za przestępstwo popełnione przeciwko rodzinie lub na szkodę małoletniego. Pozbawienie praw...