Zwrot kosztów podróży osobom niebędącym pracownikami a PIT

Pytanie podatnika: Czy na Wnioskodawcy – jako płatniku – będzie ciążył obowiązek poboru i odprowadzenia podatku (zaliczki na podatek) w związku z wypłaceniem zaproszonym gościom krajowym i zagranicznym należności z tytułu zwrotu kosztów i wydatków za wyżywienie oraz nocleg, czy też Wnioskodawca nie ma takiego obowiązku z racji tego, że należności te będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 27 marca 2015 r. (data wpływu 2 kwietnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 czerwca 2015 r. (data wpływu 2 lipca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), w związku z czym pismem z dnia 22 czerwca 2015 r., Nr IPTPB1/4511-201/15-2/SJ, wezwano Wnioskodawcę, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłane zostało w dniu 22 czerwca 2015 r. (data doręczenia 23 czerwca 2015 r.). Uzupełnienie wniosku wpłynęło w dniu 2 lipca 2015 r. (data nadania 30 czerwca 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Co roku Wnioskodawca organizuje konkursy oraz inne wydarzenia (konferencje, seminaria, warsztaty, wykłady, kursy – zwane dalej Imprezami), na które zapraszani są goście specjalni z kraju i z zagranicy. Do udziału w powyższych imprezach, Rektor zaprasza osoby zasiadające w jury konkursów, wykładowców, profesorów wizytujących, artystów i innych twórców związanych z uczelnią (zwani dalej osobami zaproszonymi). Osoby zaproszone przez Wnioskodawcę przyjeżdżają z różnych miast Polski i z zagranicy. Bez zwrotu kosztów uczestnictwo tych osób nie byłoby możliwe.

Osoby zaproszone, m.in. zasiadające w jury organizowanych przez Wnioskodawcę konkursów, artyści zaproszeni do zaprezentowania swoich dokonań artystycznych, nie otrzymują z tego tytułu wynagrodzenia (Wnioskodawca nie posiada z tymi osobami umowy o pracę). Jednakże Wnioskodawca zamierza zwracać im koszty podróży, wyżywienia i noclegu.
W najbliższym czasie Wnioskodawca organizuje 70-lecia powstania uczelni. W związku z czym zaplanowanych jest szereg uroczystości, w których uczestniczyć będą osoby zaproszone. Uczestnicy poniosą wydatki związane z podróżą, wyżywieniem oraz noclegiem, przy czym uczelnia zwróci tym uczestnikom poniesione przez nich ww. uzgodnione koszty.

W uzupełnieniu wniosku dodano, że:

1. zwrot kosztów podróży, wyżywienia i noclegów osobom zaproszonym nastąpi na podstawie rachunków zawierających zestawienie poniesionych i należycie udokumentowanych kosztów (np. bilety),
2. osoby zaproszone (przed przybyciem) zostaną poinformowane, że otrzymają zwrot poniesionych wydatków,
3. zwrot kosztów podróży, wyżywienia i noclegu osobom zaproszonym będzie zaliczany do kosztów uzyskania przychodów Wnioskodawcy (płatnika),
4. zwrot kosztów podróży, wyżywienia i noclegu osobom zaproszonym będzie miał związek z osiąganiem przychodu Wnioskodawcy poprzez działalność dydaktyczną,
5. Wnioskodawca chce pokryć koszty biletów, koszty paliwa, koszty wyżywienia i noclegu według przedstawionych rachunków, jednak nie więcej niż limit przyjęty w przepisach wydanych przez Ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju,
6. przez koszty dodatkowe należy rozumieć koszty wymagane do uiszczenia, a wynikające z regulaminów przewoźnik, np. opłata dodatkowa za bagaż. Odnośnie tego, jakie koszty Wnioskodawca ma na myśli pisząc o kosztach przejazdu Wnioskodawca stwierdził, że chodzi o koszty paliwa, koszty biletów, jednak nie więcej niż limit przyjęty w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy na Wnioskodawcy – jako płatniku – będzie ciążył obowiązek poboru i odprowadzenia podatku (zaliczki na podatek) w związku z wypłaceniem zaproszonym gościom krajowym i zagranicznym (pełniącym funkcje jurorów) należności z tytułu zwrotu kosztów i wydatków za wyżywienie oraz nocleg, czy też Wnioskodawca nie ma takiego obowiązku z racji tego, że należności te będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie przedstawionym w uzupełnieniu wniosku), pokrycie przez Wnioskodawcę kosztów udziału osób zaproszonych na imprezy uczelni, stanowi dla osób zaproszonych przychód z innych źródeł, podlegający, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wobec faktu, że Wnioskodawca ma status płatnika, przedstawione zdarzenie przyszłe ma związek z możliwą odpowiedzialnością podatkową jako płatnika.

Jednocześnie, zdaniem Wnioskodawcy, do wskazanych kosztów znajdzie zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b), z uwzględnieniem art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy. Wnioskodawca, w odniesieniu do przychodów podlegających zwolnieniu, nie będzie zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-8C i przekazania jej osobie zaproszonej oraz właściwemu organowi podatkowemu. W związku z tym nie ciążą na Wnioskodawcy, jako płatniku, jakiekolwiek obowiązki związane z obliczeniem, pobraniem i odprowadzeniem do urzędu skarbowego podatku (zaliczki na podatek).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, zaniechano poboru podatku.

Art. 10 ust. 1 ustawy o PIT zawiera katalog źródeł przychodów, wśród których znajdują się również, tak zwane inne źródła (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT).

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, uważa się, m.in. nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 ustawy o PIT.

Zdaniem Wnioskodawcy powyższy przepis powinien być rozumiany w ten sposób, że do przychodów z innych źródeł, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, należy, co do zasady, zaliczyć każdy przychód, który nie mieści się w pozostałych źródłach przychodów, o których mowa w art. 12-14 i 17 ustawy o PIT. Jednocześnie fakt użycia w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o PIT sformułowania „w szczególności” dowodzi, że zawarta w tym przepisie definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i może obejmować również inne rodzaje przychodów niż wyraźnie tam wymienione.

W ocenie Wnioskodawcy, pokrycie przez Wnioskodawcę określonych kosztów związanych z uczestnictwem osób zaproszonych w imprezie powoduje powstanie, co do zasady, po stronie osób zaproszonych przychodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pokrycie kosztów oznacza bowiem wymierne i konkretne przysporzenie majątkowe po stronie osób zaproszonych, polegające na tym, że osoba zaproszona w związku ze swoim uczestnictwem w imprezie nie musi ponosić kosztów we własnym zakresie i tym samym nie uszczupla swojego majątku (co miałoby miejsce w sytuacji, gdyby osoba zaproszona chciała uczestniczyć w imprezie bez wsparcia Wnioskodawcy, przez co musiałaby ponieść powyższe koszty we własnym zakresie).

Przychód uzyskiwany przez osobę zaproszoną w związku z pokryciem przez Wnioskodawcę kosztów podróży i uczestnictwa w imprezie powinien być traktowany jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w szeregu interpretacji indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe w odniesieniu do analogicznych zdarzeń przyszłych, np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 października 2008 r. (Nr IPPB2/415-1326/08-3/MK), w której stwierdzono że – w przypadku formy współpracy nieprzewidującej jakiegokolwiek świadczenia zwrotnego w zamian za uzyskane finansowanie – „zwrot kosztów podróży uczestnikom międzynarodowej konferencji będzie stanowił przychód z innych źródeł.”

Zwolnienie przychodu osób zaproszonych z podatku (jako należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem).

Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie podlegają, m.in. dochody wymienione w art. 21 ustawy o PIT. Z kolei, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem – do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy, w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 13 ustawy o PIT.

Zgodnie zaś z art. 21 ust. 13 pkt 1 ustawy o PIT, powyższe zwolnienie stosuje się m.in., jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów.

Z powyższego wynika, że w sytuacji, w której:

1. występuje – z jednej strony – podmiot niebędący pracodawcą osoby fizycznej oraz – z drugiej strony – osoba fizyczna (podatnik) niebędąca pracownikiem tego podmiotu,
2. osoba fizyczna niebędąca pracownikiem odbywa podróż,
3. osoba fizyczna otrzymuje (uzyskuje) od podmiotu niebędącego pracodawcą diety i inne należności za czas podróży,

spełnione są warunki określone w art. 21 ust. 13 pkt 1 ustawy o PIT, a wartość otrzymanych diet i innych należności za czas podróży podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych, do limitów wynikających z odpowiednich, odrębnych przepisów.

Co do rozumienia pojęcia „podróży” dla celów zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o PIT, należy wskazać na utrwalony, jednolity pogląd przedstawiany w interpretacjach indywidualnych, wydawanych przez organy podatkowe, zgodnie z którym zakres zastosowania tego przepisu jest szeroki i obejmuje efektywnie wszelkie podróże osób niebędących pracownikami, niezależnie od tego, czy pomiędzy taką osobą a podmiotem niebędącym pracodawcą istnieje jakikolwiek stosunek prawny, czy też nie.

Potwierdzeniem takiego utrwalonego podejścia – w odniesieniu do sytuacji analogicznych do zdarzenia przyszłego, będącego przedmiotem wniosku ...