Wynagrodzenie prowizyjne. Kiedy składki ZUS?

W przypadku umów cywilnoprawnych, w których określone zostało wynagrodzenie, czy to kwotowo, czy w stawce godzinowej, akordowej, czy prowizyjnie, zasadą jest, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest przychód faktycznie osiągnięty na podstawie takiej umowy. Zatem jeżeli zleceniobiorca ma określone w umowie zlecenia wynagrodzenie prowizyjne i spełnia przesłanki określone w art. 8d ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i w danym miesiącu nie uzyska przychodu z tego tytułu, składki na ubezpieczenia społeczne nie będą opłacane.

We wniosku o interpretację przedsiębiorca (spółka) wyjaśnił, że zamierza zawrzeć umowę o współpracę z osobą, która nie prowadzi działalności gospodarczej i która nie jest jego pracownikiem. Przedmiotem tej umowy ma być pośredniczenie przez zleceniodawcę w zawieraniu z klientami lub potencjalnymi klientami umów sprzedaży produktów i usług oferowanych przez przedsiębiorcę. Umowa taka przewidywałaby wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne, które byłoby określone procentowo od masy uzyskanej marży, która z kolei byłaby ustalana w zależności od wartości zawartej umowy z klientem. Umowa nie przewidywałaby żadnego wynagrodzenia zasadniczego/podstawowego/ryczałtowego, co oznacza, że wysokość wynagrodzenia handlowca (zleceniobiorcy) ma być uzależniona od efektów jego działań. Zleceniobiorca ma zachować przy tym pełną swobodę działania, nie ma być związany żadnym harmonogramem, samodzielnie ma decydować, w jakim czasie i miejscu będzie pozyskiwał klientów. W związku z powyższym ewentualne ustalenie wynagrodzenia ryczałtowego byłoby bezzasadne, bowiem zleceniobiorca nie będzie miał obowiązku podejmowania jakichkolwiek działań. Powyższe może generować sytuacje, w których zleceniobiorca przez bliżej nieokreślony czas może nie świadczyć faktycznie usług na rzecz spółki, co za tym idzie, nie wypracuje zysków dla spółki ani dla siebie. Zleceniobiorca nie uzyska wówczas prowizji, nie osiągnie żadnych przychodów. Jednakże przewiduje się również, że zleceniobiorca doprowadzi do zawarcia szeregu umów sprzedażowych, co skutkować będzie wypracowaniem zysku dla spółki, co skutkować z kolei będzie uzyskaniem znaczącej prowizji (przychodu) dla siebie samego.

W związku z powyższym pojawiły się po stronie spółki wątpliwości jak należy interpretować treść art. 18 ust. 1, 3 i 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tzn. czy i w jaki sposób określa się podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osoby zatrudnionej na umowie cywilnoprawnej (zlecenie, świadczenie usług lub agencyjna), która w umowie ma przewidziane jedynie wynagrodzenie określone prowizyjnie, w sytuacji, jeśli zleceniobiorca nie wypracowuje prowizji, tj. nie uzyskuje żadnego przychodu.

Zdaniem spółki, w sytuacji gdy zleceniobiorca nie osiąga przychodów, nie może on zadeklarować żadnej kwoty, czyli rzeczywistego przychodu, jaki osiągnął, tym samym naliczanie składek nie jest możliwe dopóki zleceniobiorca nie zacznie osiągać przychodów.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w wydanej interpretacji stwierdził:

Spółka we wniosku wskazała, że umowa, którą zamierza zawrzeć, będzie umową o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. W umowie będzie określona odpłatność za jej wykonanie w sposób wyłącznie prowizyjny. Umowa nie przewidywałaby żadnego wynagrodzenia zasadniczego/podstawowego/ryczałtowego, co oznacza, że wysokość wynagrodzenia handlowca (zleceniobiorcy) ma być uzależniona od efektów jego działań. Zleceniobiorca ma zachować przy tym pełną swobodę działania, nie ma być...