Wydatki na pozyskanie kapitału a koszty uzyskania przychodów

Pytanie podatnika: Czy wydatki z tytułu „Umowy na usługi doradcze w związku z przeprowadzeniem procesu pozyskania kapitału dla Spółki” mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodów? Czy Spółka powinna zaliczyć te wydatki do kosztów uzyskania przychodów, traktując je jako koszt pośredni?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 01 lutego 2012 r. sygn. akt I SA/Po 839/11 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 lutego 2013 r. sygn. akt II FSK 1044/12 – stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 26 maja 2011 r. (data wpływu 30 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu wynagrodzenia za usługi doradcze w celu pozyskania kapitału – jest prawidłowe (pytanie nr 1),
• określenia momentu potrącalności kosztów pośrednich – jest prawidłowe (pytanie nr 2).

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu wynagrodzenia za usługi doradcze w celu pozyskania kapitału oraz w zakresie określenia momentu potrącalności kosztów pośrednich.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka jest producentem i dystrybutorem szerokiej gamy produktów zdrowej żywności, której główną grupę asortymentową stanowią wafle ryżowe, tj. m.in. wafle ryżowe grube, cienkie, smakowe, w czekoladzie, mini wafelki dla dzieci (…) oraz pieczywo (…).
Spółka, w związku z ciągłym rozwojem swojej działalności, podejmuje liczne działania nakierunkowane na jak najbardziej korzystne pozyskanie kapitału niezbędnego do sfinansowania Jej bieżącej oraz przyszłej działalności operacyjnej. W związku z powyższymi działaniami, Wnioskodawca zawarł umowę pt. „Umowa na usługi doradcze w związku z przeprowadzeniem procesu pozyskania kapitału dla Spółki” (dalej: Umowa).

Umowa obejmuje następujące czynności:

• omówienie oczekiwań Spółki,
• zebranie informacji o Spółce i przygotowanie pakietu informacyjnego – profilu oraz szczegółowej prezentacji na temat Spółki, Jej działalności operacyjnej oraz kondycji finansowej,
• przygotowanie strategii pozyskania kapitału,
• wsparcie w zakresie opracowania „market story”,
• doradztwo w zakresie kształtowania struktury transakcji,
• ustalenie preferowanego harmonogramu procesu.

Spółka pragnie wskazać, iż wynikiem przedmiotowej Umowy będzie zebranie i opracowanie informacji o bieżącej sytuacji Spółki oraz Jej przyszłej antycypowanej pozycji rynkowej. Tak przygotowana informacja będzie obejmować m.in. analizę finansową oraz majątkową Spółki. Celem przygotowania analizy jest uzyskanie kompletnej i rzetelnej informacji o obecnej i przyszłej pozycji Spółki. Przygotowana analiza będzie wykorzystywana przez władze Spółki przy wyborze najkorzystniejszego źródła pozyskania kapitału na dalszą działalność. Jednocześnie, przygotowana analiza (lub jej część) może być udostępniana potencjalnym dostarczycielom kapitału, tj. kredytodawcom, nowym akcjonariuszom, podmiotom zainteresowanym transakcją typu share – deal.
Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż przygotowywana analiza może mieć też wpływ na podjęcie decyzji o emisji publicznej. Jednakże Spółka informuje, iż na moment podpisania Umowy oraz na moment składania niniejszego wniosku, brak jest uchwały walnego zgromadzenia wspólników o podwyższeniu kapitału zakładowego w drodze emisji nowych akcji lub podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Spółka nie podjęła także żadnych innych działań wymaganych aktami prawa powszechnie obowiązującego, w szczególności ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 185, poz. 1439 ze zm.).
Umowa została zawarta na okres do 30 czerwca 2011 r. Płatności za przedmiotową Umowę będą dokonywane na podstawie faktur wystawianych przez świadczeniodawcę.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy wydatki z tytułu „Umowy na usługi doradcze w związku z przeprowadzeniem procesu pozyskania kapitału dla Spółki” mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodów w Spółce...
2. Czy Spółka powinna zaliczyć wydatki, o których mowa w pytaniu pierwszym, do kosztów uzyskania przychodów, traktując je jako koszt pośredni w rozumieniu art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. w dacie ich poniesienia...

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

W ocenie Spółki, w sytuacji przedstawionej w opisie stanu faktycznego, wydatki z tytułu „Umowy na usługi doradcze w związku z przeprowadzeniem procesu pozyskania kapitału dla Spółki”, Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Uzasadnienie
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Zaliczenie wydatków do kosztów uzyskania przychodów uzależnione jest więc od spełnienia następujących warunków koniecznych:

1. prawidłowego udokumentowania poniesionego wydatku,
2. wykazania związku przyczynowo - skutkowego poniesionego wydatku z potencjalną możliwością osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
3. wydatek (koszt) nie może być wymieniony w katalogu kosztów negatywnych zawartych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
4. wydatek winien dokumentować realne zdarzenie.

Ad. a)
Wydatek będzie udokumentowany fakturami wystawionymi przez świadczeniodawcę.

Ad. b)
W pierwszej kolejności, na przedmiotową Umowę spojrzeć należy w szerszym kontekście, uwzględniając ekonomiczną stronę operacji. Na płaszczyźnie ekonomicznej podstawowym celem prowadzenia każdej działalności operacyjnej jest maksymalizacja dochodów, tj. dochodów stanowiących różnicę pomiędzy uzyskiwanymi przychodami a kosztami prowadzonej działalności (obejmującymi w szczególności koszty finansowania).

Źródła finansowania spółek kapitałowych dzieli się na finansowanie wewnętrzne oraz zewnętrzne. Inwestor zewnętrzny podejmie decyzję o zainwestowaniu własnych środków w określoną inwestycję (podmiot gospodarczy) tylko w sytuacji, gdy stopa zwrotu z danej inwestycji będzie wyższa niż stopa zwrotu z inwestycji pozbawionych ryzyka (np. obligacje skarbowe).

Zdaniem Spółki, możliwość pozyskania kapitału na Jej dalszy rozwój jest bardzo istotna, gdyż skala niezbędnych inwestycji modernizacyjnych i rozwojowych jest znaczna. Spółka z uwagi na prowadzenie działalności w niezwykle konkurencyjnym obszarze musi m.in. produkować towary najwyższej jakości, zwiększać swoje moce produkcyjne, dostosowywać swoje produkty do oczekiwań klientów, nabywać najnowocześniejsze maszyny itp. Jak wskazano powyżej, istnieją liczne źródła finansowania w celu sfinansowania określonych wydatków Spółki. Niemniej jednak, aby wybrać jak najkorzystniejsze źródło finansowania, Spółka zawarła „Umowę na usługi doradcze w związku z przeprowadzeniem procesu pozyskania kapitału dla Spółki”, mającej na celu określenie źródła o niższym koszcie obsługi zadłużenia oraz ewentualnie możliwość znacznie elastyczniejszego wykorzystania pozyskanego kapitału.

Przedmiotowa Umowa została zawarta, gdyż Spółka samodzielnie nie jest w stanie dokonać wskazanych czynności, nie dysponując odpowiednim personelem, jak i doświadczeniem w tego typu działaniach. Jednocześnie podmiot realizujący przedmiotową Umowę jest podmiotem profesjonalnie świadczącym opisane usługi, dysponującym niezbędnym doświadczeniem i pracownikami.
Zarząd jako organ odpowiedzialny za bieżące funkcjonowanie oraz rozwój Spółki, po analizie opracowania będącego wynikiem realizacji Umowy, będzie w stanie określić najbardziej efektywny wariant pozyskania kapitału na dalszą działalność Spółki. Na obecnym etapie możliwe są różne źródła pozyskania kapitału, np. emisja publiczna, transakcja typu share – deal, dopłaty itp.
Spółka stoi na stanowisku, że wydatki na wynagrodzenie firmy doradczej są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów – uzyskanie informacji niezbędnej do wyboru najkorzystniejszego źródła kapitału. Pozyskanie nowego kapitału przyczyni się do wzrostu konkurencyjności Spółki, wzmocni Jej pozycję rynkową, zapewni także źródło kapitału na nowe inwestycje.

Analizując zwrot „koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów” należy wskazać, iż istotne jest w tym wypadku ukierunkowanie przez podatnika działania polegającego na poniesieniu wydatku na osiągnięcie celu w postaci przychodu. W myśl słownikowej definicji słowo „cel” oznacza „to, do czego się dąży, co się chce osiągnąć”. Zwrot użyty przez ustawodawcę zakłada zatem potencjalny charakter przychodu, kładąc wyraźnie nacisk na zamiar podatnika i celowość jego postępowania. Działanie, z którym wiąże się poniesienie wydatku nie musi przy tym, jak wskazuje się w literaturze i orzecznictwie, wpływać zawsze w sposób bezpośredni na fakt uzyskania przychodu. Może być tylko jednym z ogniw pośrednich prowadzących jako całość w efekcie do uzyskania przysporzenia (przychodu).

Zdaniem Spółki, pozyskanie informacji o potencjalnych źródłach pozyskania kapitału umożliwi pośrednio zwiększenie przychodu w kolejnych okresach. Spółka uzyskując kapitał będzie mogła podjąć działania nakierunkowane na zwiększenie potencjalnej grupy klientów, wytwarzaniu bardziej konkurencyjnych produktów itp.

O kosztowym charakterze danego wydatku decydować może ponadto także fakt ukierunkowania przez podatnika wydatku na „zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów”. Użyty przez ustawodawcę zwrot jeszcze wyraźniej wskazuje na możliwość zaliczania do kosztów także wydatków wiążących się z przychodami w sposób tylko pośredni, w tym wydatków o charakterze ogólnym. Wydatki te, choć nie da się z reguły wykazać ich wymiernego wpływu na konkretne przychody, jako związane z utrzymywaniem lub rozszerzaniem funkcjonowania i działalności podatnika (Spółki), powinny być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. Spółka poprzez zapewnienie najefektywniejszych źródeł pozyskania kapitału umożliwia dalsze swoje funkcjonowanie.
Podkreślić należy, iż ustawodawca w żaden sposób nie dał podstaw do zawężania pojęcia kosztów uzyskania przychodów i zaliczania do nich jedynie wydatków bezpośrednio związanych z konkretnymi przychodami. Dopuszczalność zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków wiążących się z tymi przychodami (źródłem przychodów) jedynie w sposób pośredni jest natomiast powszechnie akceptowana w doktrynie i orzecznictwie sądów oraz organów podatkowych.
Spółka zatem poprzez zlecenie realizacji przedmiotowej Umowy będzie mogła dokonać wyboru najkorzystniejszego źródła finansowania swej działalności. W konsekwencji, w dalszej perspektywie pozyska kapitał niezbędny do dalszego funkcjonowania oraz prowadzenia niezakłóconej działalności operacyjnej, co będzie skutkowało możliwością dalszego osiągania przychodów z działalności Spółki.
Spółka pragnie dodatkowo wskazać na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 stycznia 2011 r. (sygn. II FPS 6/10), która dotyczy kosztów pozyskania kapitału poprzez emisję akcji.

We wskazanym powyżej orzeczeniu, sąd podkreślił, iż „tylko wydatki związane z emisją nowych akcji bez których nie jest możliwe podwyższenie przez spółkę akcyjną kapitału zakładowego, nie są kosztami uzyskania przychodów, stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 4 oraz art. 7 ust. 1 i 2 w związku z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Do tego rodzaju wydatków niewątpliwie należy zaliczyć opłaty notarialne, sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych, a w przypadku podwyższenia kapitału w drodze emisji akcji będących przedmiotem oferty publicznej objętych prospektem emisyjnym dodatkowo ponoszone w związku z tym opłaty giełdowe, koszty druku dokumentów akcyjnych, koszty sporządzenia, drukowania oraz dystrybucji prospektu emisyjnego lub jego skróconej wersji oraz koszty oferowania papierów wartościowych. Pozostałe wydatki stanowiąc koszty ogólne funkcjonowania spółki kapitałowej stanowią zgodnie z art. 15 ust.1 u.p.d.o.p., koszty uz...