VAT na wyroby medyczne do zmiany?

Interpelacja nr 1658 w sprawie zmian w systemie podatkowym dotyczących wysokości podatku VAT na wyroby medyczne.

W poz. 105 załącznika nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług - wśród towarów i usług, do których właściwa jest stawka obniżona, wymienione zostały wyroby medyczne, dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W zakresie ich definicji ustawa o podatku od towarów i usług odsyła do ustawy o wyrobach medycznych. W art. 2 ust. 1 pkt 38 obecnie obowiązującej ustawy o wyrobach medycznych z 20 maja 2010 r. (Dz. U. nr 107, poz. 679) wyrób medyczny określony został jako narzędzie, przyrząd, urządzenie, oprogramowanie, materiał lub inny artykuł, stosowany samodzielnie lub w połączeniu, w tym z oprogramowaniem przeznaczonym przez jego wytwórcę do używania specjalnie w celach diagnostycznych lub terapeutycznych i niezbędnym do jego właściwego stosowania (…).

Jednocześnie w art. 132 ustawy o wyrobach medycznych ustawodawca wskazuje, że ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o wyrobach medycznych, należy przez to rozumieć wyroby medyczne, aktywne wyroby medyczne do implantacji, wyroby medyczne do diagnostyki in vitro, wyposażenie wyrobów medycznych, wyposażenie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz systemy i zestawy zabiegowe złożone z wyrobów medycznych.

Nie można również zapominać o tym, że opodatkowanie według stawki obniżonej ma charakter wyjątkowy względem stawki podstawowej. W związku z tym przepisy wprowadzające odstępstwa od reguły powinny być zawsze interpretowane ściśle.

Jeżeli wolą ustawodawcy podatkowego jest rozszerzenie zakresu stosowania przepisów ustawy, takie zmiany może wprowadzić w rozporządzeniu wykonawczym. W odniesieniu do wyrobów medycznych tego rodzaju regulacja obowiązywała od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r., kiedy to zgodnie z § 45 rozporządzenia Ministra Finansów z 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT dostawa, wewnątrzwspólnotowe nabycie oraz import wyrobów medycznych, o których mowa w art. 132 ustawy o wyrobach medycznych (a więc także wyposażenie tych wyrobów) jest opodatkowana 8% stawką podatku VAT.

Zastosowanie wskazanej wyżej regulacji było ograniczone w czasie, można by więc wysnuć wniosek, że od 1 stycznia 2012 r. wyposażenie wyrobów medycznych w ogóle nie może być opodatkowane stawką preferencyjną (do takiego wniosku może prowadzić również lektura interpretacji podatkowych np. interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej Katowicach z 31 stycznia 2012 r., IBPP2/443-1156/11/WN). Jednak takie stwierdzenie należy uznać za zbyt duże uogólnienie.

Komisja Europejska domaga się, aby Polska dostosowała się do dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zgodnie z załącznikiem III do dyrektywy VAT towarami, do których można zastosować stawkę obniżoną są między innymi:

• produkty farmaceutyczne zwykle stosowane dla ochrony zdrowia, zapobiegania chorobom oraz do celów medycznych i weterynaryjnych, łącznie z produktami używanymi do celów antykoncepcyjnych oraz higieny osobistej;
• sprzęt medyczny, sprzęt pomocniczy oraz pozostałe urządzenia przeznaczone zwykle do łagodzenia skutków lub leczenia niepełnosprawności, przeznaczone wyłącznie do użytku osobistego przez osoby niepełnosprawne, łącznie z naprawami takich towarów, jak również dostarczanie fotelików do przewozu dzieci w samochodach.

Natomiast załącznik III do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004, nr.54, poz. 535 ze zm.), wymienia szereg wyrobów medycznych, do których zastosowanie w Polsce ma stawka obniżona. Faktycznie w Polsce niższą stawkę podatku stosowało się do wielu różnego rodzaju produktów związanych zarówno bezpośrednio jak i pośrednio z medycyną.

Dnia 26 września 2013 roku Komisja Europejska wniosła skargę do Trybunału w zakresie stosowanej przez Polskę stawki podatku VAT. Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej wyroby medyczne powinny być opodatkowane podstawową stawką podatku VAT, podczas gdy w Polsce stosowana była stawka obniżona w wysokości 8%. Wyższym podatkiem będą objęte zarówno podstawowe środki medyczne, jak m.in. strzykawki i środki dezynfekujące, jak i zakup sprzętu medycznego, np. tomograf, czy rezonans.

Polska stała na stanowisku, iż krajowe przepisy w zakresie stosowania stawki obniżonej są zgodne z ustawodawstwem Unii Europejskiej. Zgodnie z przewidywaniami ekspertów Russell Bedford Poland, Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 4 czerwca (sprawa C-678/13), nie podzielił stanowiska prezentowanego w sporze przez Polskę. Z drugiej jednak strony należy zauważyć, że nie wszystkie zarzuty Komisji Europejskiej zostały uwzględnione. Trybunał Sprawiedliwości w wydanym orzeczeniu stwierdził, iż stosowanie stawki obniżonej w odniesieniu do cysteiny, cystyny i ich pochodnych, wyrobów higienicznych i farmaceutycznych, soczewek kontaktowyc...