Ponowne przeliczenie emerytury: Nie wszyscy wiedzą, że trzeba złożyć wniosek

Wszelkie zmiany wprowadzane w ustawie o Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie są wykonywane z urzędu, lecz na wniosek świadczeniobiorców. Jednym z takich przykładów jest sytuacja, kiedy Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaniżał emerytury osobom, które otrzymywały je po wcześniejszych rentach. ZUS na swojej stronie internetowej podaje informację, że składnik emerytury wynoszący 24 proc. kwoty bazowej oblicza się na podstawie kwoty bazowej obowiązującej w dniu składania wniosku o emeryturę i takie wnioski można składać. Ile osób na chwilę obecną posiada lub posiadało wiedzę o możliwości ponownego przeliczenia swoich emerytur oraz ile osób złożyło wnioski o ponowne przeliczenie swoich emerytur? - pyta poseł w interpelacji do Ministra Rodziny i Polityki Społecznej.

Interpelacja nr 25622 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie ponownego przeliczenia świadczeń emerytalnych ubezpieczonym, którzy wcześniej pobierali rentę z tytułu niezdolności do pracy

Szanowna Pani Minister,

wszystkie jednostki publiczne w Polsce zostały w pełni zinformatyzowane, co umożliwiło pracownikom obsługującym systemy ich sprawniejszą pracę, a interesantom szybszy i łatwiejszy dostęp do informacji.

Należy jednak zaznaczyć, że nie każdą sprawę można załatwić on-line, szczególnie gdy ona dotyczy osób w wieku emerytalnym. Osoby starsze zazwyczaj mają problem z przemieszczaniem się, nie wspominając o jakiejkolwiek obsłudze komputera. Bez wsparcia i pomocy rodziny bądź najbliższych im osób nie są w stanie załatwić swoich spraw. Najczęściej dotyczą one świadczeń emerytalnych wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wszelkie zmiany wprowadzane w ustawie o Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie są wykonywane z urzędu, lecz na wniosek świadczeniobiorców.

Jednym z takich przykładów jest sytuacja, kiedy Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaniżał emerytury osobom, które otrzymywały je po wcześniejszych rentach. Świadczeniobiorcy dostawali miesięcznie mniej nawet po kilkadziesiąt złotych. W tej sprawie interweniował rzecznik praw obywatelskich, który oficjalnie oświadczył, że ZUS zaniża emerytury osób, które wcześniej pobierały rentę z tytułu niezdolności do pracy. Gdy osiągali oni wiek emerytalny, wyliczono im część socjalną świadczenia, przyjmując kwotę bazową obowiązującą w chwili przyznania renty. Tak samo traktowano przedemerytów, którzy doczekali się emerytury. Przyjęcie kwoty bazowej sprzed kilku lat zamiast aktualnej powodowało, że świadczenie było niższe. Według rzecznika praw obywatelskich takie działanie ZUS-u było niezgodne z prawem. ZUS na swojej stronie internetowej podaje informację, że wobec podjęcia przez Sąd Najwyższy uchwały z dnia 29 października 2002 roku składnik emerytury wynoszący 24 proc. kwoty bazowej oblicza się na podstawie kwoty bazowej obowiązującej w dniu składania wniosku o emeryturę i takie wnioski można składać.

Jednocześnie nasuwa się pytanie: Ile osób na chwilę obecną posiada lub posiadało wiedzę o możliwości ponownego przeliczenia swoich emerytur oraz ile osób złożyło wnioski o ponowne przeliczenie swoich emerytur? Brak wystarczającej wiedzy świadczeniobiorców spełniających powyższe kryteria pozbawia ich możliwości otrzymywania emerytur w wyższej wysokości, co niewątpliwie jest dla nich bardzo krzywdzące.

Wobec powyższego proszę Panią Minister o odpowiedź na pytania:

1. Czy rząd zamierza wprowadzić zmiany w ustawie o FUS, tak aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych mający pełne dane świadczeniobiorców (system informatyczny) przeliczał świadczenia emerytalne z urzędu, a nie na wniosek świadczeniobiorców, szczególnie gdy sytuacja dotyczy emerytów, którzy wcześniej pobierali rentę z tytułu niezdolności do pracy?
2. Ilu obecnie emerytów złożyło wniosek o ponowne przeliczenie swoich świadczeń w oparciu o wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2002 roku, a ilu emerytów na chwilę obecną nie skorzystało z takiej możliwości?

Poseł Wojciech Saługa

23 lipca 2021 r.

Odpowiedź na interpelację nr 25622 w sprawie ponownego przeliczenia świadczeń emerytalnych ubezpieczonym, którzy wcześniej pobierali rentę z tytułu niezdolności do pracy

Szanowna Pani Marszałek,

odpowiadając na interpelację nr 25622 Posła na Sejm RP Pana Wojciecha Saługi w sprawie ponownego przeliczenia świadczeń emerytalnych ubezpieczonym, którzy wcześniej pobierali rentę z tytułu niezdolności do pracy, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, z późn. zm.) uregulowano przysługujące z powszechnego systemu emerytalno-rentowego uprawnienia do świadczeń emerytalno-rentowych oraz zasady obliczania bądź ponownego ustalenia wysokości tych świadczeń.

W zreformowanym powszechnym systemie emerytalno-rentowym przyjęto, że ubezpieczeni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 r. zachowują uprawnienia do świadczeń emerytalno-rentowych oraz zasady ustalania wysokości tych świadczeń na tzw. starych zasadach. Znajdują one określone zastosowanie w przypadku ustalania wysokości świadczeń emerytalno-rentowych d...