Polski Ład 2.0: Składka zdrowotna - opodatkowanie działalności na zasadach ogólnych

1. Wysokość składki Stopa procentowa składki na ubezpieczenie zdrowotne nie uległa zmianie i wynosi9%. Jednak nowe przepisy, które weszły w życie 1 stycznia br., wprowadziły zmianę w przypadku osób, które osiągająprzychody z działalności gospodarczej i opłacają podatek dochodowy w formiepodatku liniowego.Jeżeli prowadzisz pozarolniczą działalność i opłacasz podatek dochodowy w formiepodatku liniowego stopa procentowa składki na Twoje ubezpieczenie zdrowotnewynosi 4,9%. Wysokość ta obowiązuje, począwszy od rozliczeń składek za luty 2022r.

Wyjątek

Jeżeli składka zdrowotna obliczona w ten sposób jest niższa niż kwota 9% minimalnego wynagrodzenia (w 2022 r. – 270,90 zł), musisz podnieść wysokość składki do tej kwoty. W tym przypadku obowiązującą dla Ciebie podstawą wymiaru składki jest kwota minimalnego wynagrodzenia (w 2022 r. – 3010 zł).

Przykład 1

Aneta prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną według zasad ogólnych (podatek liniowy) od 1 lutego 2022 r. Jej dochód z działalności gospodarczej w lutym wyniósł 4 000 zł, a w marcu 2022 r. – 6000 zł.

Wyliczenie wysokości składki:

• za marzec 2022 r. – 4,9% x 4000 zł = 196 zł
• za kwiecień 2022 r. – 4,9% x 6000 zł = 294 zł

Wyliczenie minimalnej miesięcznej wysokości składki w roku składkowym 02/2022–01/2023 wygląda następująco: 9% x 3010 zł = 270,90 zł.

Należna do zapłaty składka na ubezpieczenie zdrowotne Anety wynosi:

• za marzec 2022 r. – 270,90 zł (podstawa wymiaru to 3010 zł),
• za kwiecień 2022 r. – 294 zł (podstawa wymiaru to 6000 zł).

2. Miesięczna podstawa wymiaru

Miesięczną podstawę wymiaru składki dla Ciebie jako osoby, która uzyskuje dochody z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o PIT, stanowi dochód uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacasz składkę.

Miesięczny dochód ustalasz następująco:

1. Dochód za pierwszy miesiąc jest różnicą między osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, w rozumieniu ustawy o PIT.
2. Dochód ustalony w ten sposób pomniejszasz o kwotę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, które opłaciłeś w tym miesiącu – jeżeli nie zaliczyłeś ich do kosztów uzyskania przychodów.
3. Dochód za kolejne miesiące ustalasz jako różnicę między sumą przychodów (osiągniętych od początku roku) a sumą kosztów uzyskania tych przychodów (poniesionych od początku roku).
4. Dochód ustalony w ten sposób pomniejszasz o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające i o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe (zapłaconych od początku roku), a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach. Nie pomniejszaj dochodu o składki, jeżeli zaliczyłeś je do kosztów uzyskania przychodów.

Od 13 kwietnia 2022 r. ustalając wysokość przychodów z prowadzonej działalności nie uwzględniasz przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, tj. przychodów niepodlegających opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy PIT, jak i odrębnych przepisów, np. rozporządzeń o zaniechaniu poboru podatku. Wyjątkiem są przychody zwolnione z podatku PIT w ramach tzw. ulgi: PIT zero na powrót, PIT zero dla rodzin 4+, PIT zero dla pracujących seniorów, które nadal uwzględniasz w przychodach z prowadzonej działalności. Składkę zdrowotną obliczasz również od dochodów z działalności gospodarczej prowadzonej w specjalnej strefie ekonomicznej oraz osiągniętych z realizacji nowej inwestycji określonej w decyzji o wsparciu i uzyskane na terenie określonym w tej decyzji.

Od 13 kwietnia 2022 r. nie zmieniła się natomiast zasada, zgodnie z którą podstawa obliczenia składki zdrowotnej nie jest tożsama z podstawą obliczenia podatku PIT (zaliczki na podatek PIT). Oznacza to, że ulgi (np. ulga B+R) i odliczenia (np. strata podatkowa) nie są uwzględniane przy obliczaniu składki zdrowotnej.

Jeżeli prowadzisz księgę przychodów i rozchodów i dla celów podatku PIT sporządzasz remanent w trakcie roku, przy obliczaniu miesięcznej składki zdrowotnej możesz uwzględniać różnice remanentowe.

Różnice remanentowe, to różnica pomiędzy remanentem początkowym a końcowym:

• jeżeli remanent końcowy jest wyższy od remanentu początkowego, dochód (przychód minus koszty) powiększany jest o tę różnicę.
• jeżeli remanent końcowy jest niższy od remanentu początkowego, dochód (przychód minus koszty) pomniejszany jest o tę różnicę.

Przykład 2

Remanent początkowy 100

Koszty podatkowe (zakup towarów handlowych) 20

Przychód 120

Dochód 100

Remanent końcowy 120

Różnica remanentowa +20

Dochód do opodatkowania po uwzględnieniu różnic remanentowych 100 dodać 20 = 120

Zmiany dotyczące 2022 r.:

• od przychodów z odpłatnego zbycia określonych składników majątku, np. środków trwałych, nie powiększasz dochodu o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 r. Chodzi, np. o środki trwałe, które przed 2022 r. amortyzowałeś i odpisy amortyzacyjne zaliczałeś do kosztów podatkowych. W przypadku sprzedaży środków trwałych, które dla potrzeb podatku PIT były amortyzowane przed 2022 r., przy ustalaniu - dla potrzeb składki zdrowotnej - dochodu z ich odpłatnego zbycia, dochodu tego nie powiększasz o dokonane przed 2022 rokiem odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Przykład 3

W 2022 r. przedsiębiorca sprzedaje samochód ciężarowy, który w pełni zamortyzował do końca 2021 r.

Przychód 100

Wartość początkowa 120

Odpisy amortyzacyjne w KUP 120

Dochód do opodatkowania: 100 minus 120 plus 120 = 100

Gdyby nie zmiana przepisów, przedsiębiorca opłaciłby składkę zdrowotną od 100, dzięki ustawie z 9 lutego 2022 r., dochód dla celów składki zdrowotnej wyniesie 0.

• przy ustalaniu w 2022 r. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, nie powiększasz dochodu o różnicę remanentową, gdy remanent końcowy jest wyższy od remanentu początkowego. 

Przykład 4

Remanent początkowy 120

Koszty podatkowe (zakup towarów handlowych) 20

Przychód 120

Dochód 100

Remanent końcowy 100

Różnica remanentowa – 20

Dochód do opodatkowania po uwzględnieniu różnic remanentowych 100 minus 20 = 80

Zgodnie z wprowadzonymi zmianami możesz skorygować podstawę wymiaru składki jaką wykazałeś w dokumentach rozliczeniowych za luty 2022 roku, jeśli rozliczałeś składkę na ubezpieczenie zdrowotne bez uwzględnienia powyższych zwolnień oraz różnic remanentowych, jeżeli remanent sporządzałeś już w trakcie tego roku.

Ważne

Od 1 lipca 2022 r. dla celów obliczania dochodu na potrzeby ustalania miesięcznej podstawy wymiaru składki nie uwzględniasz przychodów, kosztów i opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, uzyskanych/poniesionych/opłaconych w miesiącu, w którym spełniałeś warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki na podstawie art. 82 ust. 8-9a ustawy zdrowotnej.

Przykład 5

Grzegorz jest emerytem (kwota świadczenia nie przekracza 3010 zł) i prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej. W 2022 r. jego miesięczny przychód nie przekroczył kwoty 669,22 zł (50% najniższej emerytury w 2022 r.) jedynie w maju. Prawo do zwolnienia ze składki nabył zatem jedynie za maj. W deklaracji rozliczeniowej za ten miesiąc do podstawy wymiaru składek wykazuje kwotę dochodu za kwiecień, natomiast składkę w wysokości 0 zł. W rozliczeniu za czerwiec Grzegorz nie uwzględnia dochodu za maj, co oznacza, że podstawę wymiaru składki za czerwiec będzie stanowiła kwota minimalnego wynagrodzenia. Kwota dochodu za maj nie będzie też uwzględniana przy ustalaniu wysokości dochodu rocznego (a dochód ten nie będzie też pomniejszany o opłacone w maju składki na ubezpieczenia społeczne). Roczna podstawa wymiaru nie będzie mogła być niższa niż iloczyn liczby miesięcy podlegania w roku 2022 (z wyłączeniem maja) i kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 lutego 2022 r. (11 x 3010 zł).

Od 1 lipca 2022 r. dla celów obliczenia składki zdrowotnej uwzględn...