"Inwigilacja" przedsiębiorców sposobem na lukę w VAT?

Interpelacja nr 12862 do ministra finansów w sprawie projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej zawierającej zapis o przekazywaniu przez firmy dobowych wyciągów bankowych

Szanowny Panie Premierze!

Ministerstwo Finansów planuje wprowadzenie nowego pomysłu na walkę z oszustwami podatkowymi. Mianowicie od pierwszego września 2017 r. małe, średnie i duże firmy mają być zobowiązane do przesyłania codziennych raportów z wyciągów bankowych i operacji finansowych. Ma to być jednolity plik kontrolny (JPK_WB), w którym będą takie dane, jak: dane nabywcy i odbiorcy płatniczego (nazwa, adres, NIP, REGON), tytuł i opis zlecenia płatniczego, numer rachunku nabywcy i rachunku obcego, data i czas transakcji lub obciążenia rachunku, saldo rachunku przedsiębiorcy po realizacji zlecenia płatniczego. Takie działanie ma mieć charakter prewencyjny i odstraszać potencjalnych oszustów podatkowych. Urzędy skarbowe będą także mogły informować kontrahentów o niezłożonej deklaracji, niepodaniu wszystkich danych lub niezapłaceniu podatków, co ma informować o nieuczciwych partnerach biznesowych. Podejrzane transakcje trafiałby do szefa Krajowej Administracji Skarbowej, czyli wiceministra finansów, który miałby osobiście przeprowadzać analizy ryzyka i mógł blokować rachunki bankowe na 72 godziny, z możliwością przedłużenia do 3 miesięcy.

Przepisy te niosą za sobą bardzo duże ryzyko, włącznie z łamaniem konstytucji oraz praw przedsiębiorców, traktują każdego jako podejrzanego o oszustwa finansowe. Przekazywanie takiej ilości bieżących danych grozi wyciekami o kontrahentach i transakcjach, naruszaniem tajemnicy handlowej. Dodatkowo konta osób fizycznych, które, płacąc przelewem jakiejkolwiek firmie lub dokonując zakupów przez Internet, będą prześwietlane. Regulacje te mogą być również narzędziem w rękach władzy do likwidowania niewygodnych firm lub ich właścicieli poprzez blokowanie kont, zamrażania kapitału i paraliżowania realizacji zobowiązań firmy wobec klienta.

W związku z tym chciałabym zapytać o poniższe kwestie:

1. Czy potrzebna jest aż tak głęboka, codzienna inwigilacja przedsiębiorców, skoro funkcjonuje już jednolity plik kontrolny JPK, przesyłany miesięcznie przez firmy, i jest on niewykorzystywany w pełni przez Ministerstwo Finansów?
2. Czy wysyłane dane będą wystarczająco chronione przed potencjalnymi atakami hakerskimi?
3. Czy domniemany, podejrzany przedsiębiorca będzie miał prawo do odwołania się od decyzji szefa Krajowej Administracji Skarbowej o zablokowaniu rachunku bankowego?
4. Czy planowane jest w kolejnym czasie poprzez następną nowelizację poszerzenie obowiązku przekazywania informacji dobowych z wyciągów bankowych o podmioty klasyfikowane jako mikroprzedsiębiorstwa?
5. Czy fiskus będzie ponosił koszty ewentualnych strat poniesionych przez firmy w przypadku nieuzasadnionego zablokowania konta bankowego?

Poseł Joanna Schmidt

25 maja 2017 r.

Odpowiedź na interpelację nr 12862 w sprawie projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej zawierającej zapis o przekazywaniu przez firmy dobowych wyciągów bankowych

Odpowiadając na Interpelację nr 12862 z dnia 2 czerwca 2017 r. złożoną przez Panią Poseł Joannę Schmidt w sprawie projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej zawierającej zapis o przekazywaniu przez firmy dobowych wyciągów bankowych uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Aktualnie w Ministerstwie Finansów prowadzone są prace legislacyjne dotyczące dwóch projektów, tj.:

1. Ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa - projekt ustawy został zamieszczony w Wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów pod numerem UD259. Projekt przewiduje wprowadzenie obowiązku przekazywania przez podatników dobowych wyciągów z rachunków Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. Podatnicy, których dotyczyłby obowiązek przekazywania wyciągów z rachunków to osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie gospodarczej z wyłączeniem mikro przedsiębiorców oraz jednostek sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 ustawy o finansach publicznych.

W projekcie ustawy zaproponowano, aby obowiązek przekazywania wyciągów z rachunków realizowany był:

1. za pośrednictwem banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-rozliczeniowej - w przypadku podatników posiadających rachunek w banku posiadającym adres siedziby lub oddziału na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa przekazywałby Szefowi KAS wyciągi z rachunku za pośrednictwem izby rozliczeniowej (Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A.);
2. bezpośrednio przez podatnika – w przypad...