In dubio pro tributario, czyli fiskus zawsze ma rację?

Interpelacja nr 11250 do ministra finansów w sprawie niewykonywania prawa mającego rozstrzygać wątpliwości na korzyść podatnika

Szanowny Panie Ministrze!

Od jakiegoś czasu istnieje w polskich przepisach zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika, jeśli te zaistnieją.

Portal Onet.pl zauważył, że w 262 wnioskach "podatnicy apelowali o zastosowanie klauzuli, wskazując np. niejednolite orzecznictwo sądowe. Tylko do siedmiu tych wniosków skarbówka się odniosła. Zawsze negatywnie".

Proszę zatem o odpowiedź na następujące pytania:

1. Ile było przeprowadzonych kontroli skarbowych od czasu wprowadzenia tych przepisów?
2. Dlaczego mimo różnych rozstrzygnięć sądowych, co może oznaczać niejednoznaczność przepisów, US negatywnie odniósł się do zastrzeżeń podatnika?
3. Czy Ministerstwo przeprowadzi kontrolę wykonywania tej zasady w Urzędach Skarbowych?
4. Jakie rząd podejmie działania, aby te przepisy nie pozostały "martwe"?

Posłowie
Paweł Kobyliński, Jerzy Meysztowicz, Paweł Pudłowski

17 marca 2017 r.

Odpowiedź na interpelację nr 11250 w sprawie niewykonywania prawa mającego rozstrzygać wątpliwości na korzyść podatnika

Odnosząc się do interpelacji nr 11250, którą wnieśli Posłowie - Panowie Paweł Kobyliński, Jerzy Meysztowicz i Paweł Pudłowski, w sprawie niewykonywania prawa mającego rozstrzygać wątpliwości na korzyść podatnika uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Wątpliwości opisane w interpelacji powstały po opublikowaniu artykułu przez portal Onet.pl w dniu 16 marca 2017 r. pt.: „Fiskus głuchy na prawo”. Opisane zagadnienie dotyczy stosowania przez organ upoważniony art. 2a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Przepis art. 2a Ordynacji podatkowej, wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. i stanowi, że niedające się usunąć wątpliwości, co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika (zasada „in dubio pro tributario”), w indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego.

Norma prawna zawarta w art. 2a Ordynacji podatkowej zawiera dyrektywę nakazującą rozstrzyganie na korzyść podatnika tylko takich wątpliwości dotyczących przepisów prawa, których nie da się usunąć w drodze procesu wykładni. Zasada ta bowiem ma zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy wykładnia przepisu prawa przy zastosowaniu wszystkich jej aspektów (językowego, systemowego, funkcjonalnego) nie daje zadowalających rezultatów.

Pytanie 1. Ile było przeprowadzonych kontroli skarbowych od czasu wprowadzenia tych przepisów?

Odp.: W 2016 r., w trybie ustawy o kontroli skarbowej, przeprowadzono 9.855 postępowań kontrolnych.

Pytanie 2. Dlaczego mimo różnych rozstrzygnięć sądowych, co może oznaczać niejednoznaczność przepisów, US negatywnie odniósł się do zastrzeżeń podatnika?

Odp.: Posłowie w swej interpretacji powołują się na dane zaprezentowane przez portal Onet.pl, który w artykule „Fiskus głuchy na prawo” podaje, iż w 262 wnioskach „podatnicy apelowali o zastosowanie klauzuli wskazując np. niejednolite orzecznictwo sądowe. Tylko do siedmiu tych wniosków skarbówka się odniosła. Zawsze negatywnie”.

Zasada in dubio pro tributario formułuje zakaz czynienia niekorzystnych domniemań w sytuacji, gdy wykładnia prawa podatkowego prowadzi do obiektywnie konkurencyjnych wniosków. Zasada ta, nie oznacza jednak, że obowiązkiem organu jest przyjęcie najkorzystniejszej wersji dla podatnika (por. wyrok WSA w Kielcach z dnia 19.01.2017 r., sygn. akt I SA/Ke 654/16).

Portal Onet.pl w omawianym artykule posiłkuje się źródłami w postaci raportu firmy doradczej Grant Thornton, który jest ogólnodostępny na stronie internetowej tej firmy pod tytułem „Fiskus nadal nie ma wątpliwości”. W omawianym raporcie udzielono odpowiedzi na pytanie zadane w interpelacji poselskiej dlaczego w tych siedmiu konkretnych sprawach, skarbówka odniosła się negatywnie do zastrzeżeń podatnika, cyt.: „Jedynie w siedmiu interpretacjach organy podatkowe w ogóle odniosły się do klauzuli, jednak stwierdziły w swoim uzasadnieniu, że nie ma ona zastosowania, ponieważ sprawa jest jednoznaczna”.

Nie znając akt sprawy trudno jest odpowiedzieć na pytanie postawione w interpelacji poselskiej, ale można przypuszczać, że organy nie podzieliły przekonania podatników, że wskazywana przez nich niejednolitość orzecznictwa odn...