Ustawa o transporcie drogowym komplikuje działania fiskusa

Interpelacja nr 13349 do ministra finansów w sprawie wadliwych przepisów ustawy o transporcie drogowym

Szanowny Panie Ministrze!

Zgodnie z brzmieniem art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.) przy wykonywaniu przewozów okazjonalnych w krajowym transporcie drogowym pojazdem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą zabrania się:

a) umieszczania i używania w pojeździe taksometru,

b) umieszczania na pojeździe oznaczeń z nazwą, adresem oraz telefonem przedsiębiorcy,

c) umieszczania na dachu pojazdu lamp lub innych urządzeń technicznych.

Przepis art. 18 ust. 5 ustawy o transporcie drogowym został dodany przez art. 1 pkt 7 lit. c ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1497) i wszedł w życie z dniem 21 października 2005 r. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 1998 r. Nr 144, poz. 930, z późn. zm.) przewóz osób może być objęty zryczałtowaną stawką podatkową 8,5%, może być on również opodatkowany na zasadach ogólnych na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stawką podatku liniowego 19%.

Taki sposób ukształtowania przepisów dotyczących przewozu okazjonalnego umożliwia nadużycia podatkowe na ogromną skalę, sprzyjając rozwojowi szarej strefy podatkowej (zakaz ujawniania taryfikacji usług, nazwy przedsiębiorcy, używania taksometrów fiskalnych lub innych podobnych urządzeń, co uniemożliwia fiskalizację rzeczywistego obrotu), z drugiej strony stwarza mechanizm do legalizacji środków pieniężnych pochodzących z przestępstwa lub innych nielegalnych źródeł przychodów. Wystarczy bowiem, że przewoźnik, stosując się do zakazów art. 18 ust. 5, nie korzysta z urządzeń pomiarowych ani taryfikatora, a na kasę fiskalną nabija minimalny obrót z tytułu świadczonych usług. Przedsiębiorca ma zakaz ujawniania swoich danych, zakazane jest również używanie urządzeń pomiarowych i rejestrujących, daje to możliwość zarejestrowania na kasie fiskalnej dowolnej liczby i wartości obrotów z tytułu fikcyjnych, nigdy niewykonanych usług przewozowych. Kontrola legalności tych czynności jest w tych warunkach praktycznie nie do przeprowadzenia. Brak jest bowiem podstaw do ustalenia jakiegokolwiek obrotu poza wykazanym na kasie fiskalnej. Wystarczy, że w oparciu o art. 5 ustawy wydane zostaną wypisy z licencji na samochody użyczone (niestanowiące własności przedsiębiorcy), a w przedsiębiorstwie znajduje się jedna kasa fiskalna - w miejscu siedziby przedsiębiorcy - to w przypadku braku podstaw do rejestracji wykonywanych usług, braku obowiązku posiadania urządzenia taryfikującego zintegrowanego z kasą fiskalną oraz braku rejestracji sposobu i miejsca zawarcia umowy o przewóz to jedynym dokumentem księgowym - legalnym i nie do podważenia jest raport z kasy fiskalnej. Należy przy tym podkreślić, że pośrednictwo przy zawieraniu umów o przewóz osób nie jest w ogóle działalnością, do której stosuje się przepisy ustawy - jak w przypadku spedycji rzeczy, a to oznacza, że brak jest równoległej ewidencji usług o przewóz osób.

W związku z powyższym proszę Pana Ministra o odpowiedź na następujące pytania:

1. Czy Ministerstwo Finansów uznaje obowiązujący stan normatywny wyznaczony przez treść art. 18 ust. 5 ustawy o transporcie drogowym za właściwy i czy dostrzega możliwość wykorzystywania tej regulacji w celu zaniżania przez podatników należności podatkowych?

2. Czy Ministerstwo Finansów dostrzega możliwość wykorzystywania wskazanego wyżej przepisu w celu legalizowania środków pieniężnych pochodzących z nielegalnych źródeł poprzez wykazywanie fikcyjnego obrotu?

3. Czy Ministerstwo Finansów zamierza wystąpić z inicjatywą ustawodawczą mającą na celu likwidację luki w przepisach powstałej w wyniku wprowadzenia do ustawy o transporcie drogowym przepisu art. 18 ust. 5 w jego obecnym brzmieniu?

Z poważaniem

Poseł Sławomir Kopyciński

Kielce, dnia 1 grudnia 2009 r.

Odpowiedź: Dominik Radziwiłł - podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów

Szanowny Panie Marszałku!

W odpowiedzi na pismo z dnia 11 grudnia 2009 r., znak: SPS-023-13349/09, przy którym przekazana została interpelacja pana posła Sławomira Kopycińskiego w sprawie wadliwych przepisów ustawy o transporcie drogowym, uprzejmie informuję, co następuje.

I. Przepisy dotyczące podatku dochodowego.

Na podstawie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) obowiązuje zasada powszechności opodatkowania. Zasada ta jest wyrażona w art. 9 ust. 1 tej ustawy, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c (tj. świadczenia dla inwalidów wojennych, świadczenia rzeczowe oraz ekwiwalenty dla byłych pracowników, renty i emerytury otrzymywane z zagranicy, odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku sądowego lub ugody sądowej, różnego rodzaju przychody z papierów wartościowych, świadczenia fi...