Opłata za przystąpienie do współpracy jest opodatkowana VAT

Pytanie podatnika: Wnioskodawca jest spółką, której przedmiotem działalności jest prowadzenie sklepu (marketu) ze sprzętem elektronicznym i AGD. W ramach prowadzonej działalności spółka zawiera z bankami bądź innymi instytucjami finansowymi różnego rodzaju umowy o współpracę w zakresie organizacji finansowania sprzedaży kredytem bankowym. Czy opłata wstępna (motywacyjna) określana przez strony w umowie, stanowiąca wynagrodzenie spółki za zawarcie umowy i jej realizację (a w szczególności możliwość sprzedaży produktów kredytowych) oraz gotowość do jej przedłużania, pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 03.01.2011 r. (data wpływu 10.01.2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłaty wstępnej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10.01.2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłaty wstępnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest spółką, której przedmiotem działalności jest prowadzenie sklepu (marketu) ze sprzętem elektronicznym i AGD.

W ramach prowadzonej działalności Spółka zawiera z bankami bądź innymi instytucjami finansowymi różnego rodzaju umowy o współpracę w zakresie organizacji finansowania sprzedaży kredytem bankowym. Na podstawie powyższych umów Spółka umożliwia bankowi prowadzenie na terenie marketu działalności związanej z udzielaniem kredytów, wykonuje też szereg czynności wspierających działalność banku.

Zawarcie umowy o współpracę, co do zasady, uzależnione jest od wpłacenia przez bank/instytucję finansową na rzecz Spółki opłaty wstępnej (opłaty motywacyjnej), która kalkulowana jest przed zawarciem umowy, ale może być rozłożona na płatności dokonywane w określonych odstępach czasowych. Opłata ta ma na celu wynagrodzenie Spółki za jej gotowość do przystąpienia do umowy i wykonywania wynikających z niej obowiązków. Powyższa opłata jest należna także w przypadku, gdy bank oczekuje od Spółki przedłużenia umowy na kolejny okres. W jednej z umów z instytucją bankową opłata, o której mowa powyżej, została określona przez strony w Umowie, jednakże również w takim przypadku jej charakter pozostaje co do zasady bez zmian tj. stanowi ona wynagrodzenie Spółki za przystąpienie do Umowy oraz późniejsze wykonywanie wynikających z niej obowiązków, a w szczególności - możliwość sprzedaży produktów kredytowych na terenie marketu (opłata ta została rozłożona na płatności częściowe dokonywane w miesięcznych okresach czasu).

Opłata wstępna (motywacyjna) jest niezależna od faktycznego wykonywania Umowy, a w szczególności od realizacji innych obowiązków nałożonych Umową na Spółkę.

Celem Umowy jest bowiem umożliwienie Bankowi prowadzenia na terenie marketu działalności związanej z udzielaniem kredytów i wspieranie przez M. tej działalności. Spółka na jej podstawie świadczy na rzecz Banku następujące usługi, będące elementami pewnej całości:

1. umożliwienie Bankowi prowadzenia działalności kredytowej na terenie sklepów należących do M. (udostępnienie powierzchni dla Punktu Obsługi Klienta),
2. udzielanie informacji i propagowanie aktualnych warunków kredytowania przez bank,
3. pośrednictwo pomiędzy stronami zaangażowanymi w udzielanie i przyjmowanie kredytów (wystawianie tzw. zleceń pro forma będących jednocześnie wnioskami kredytowymi na podstawie których Banki dokonują oceny zdolności kredytowej klientów);
4. zbieranie danych na rzecz Banków celem ich przetwarzania,
5. przestrzeganie procedur oraz stosowanie się do zaleceń i wytycznych Banku w zakresie wykonywania przedmiotu Umowy.

Za wykonywanie czynności wynikających z Umowy Spółka pobiera odrębne wynagrodzenie, na którego istnienie i wysokość opłata wstępna nie ma żadnego wpływu.

Jedna ze spółek Grupy M. Spółka S. i spółka komandytowa posiada korzystną interpretację Dyrektora Izby Skarbowej z 26 sierpnia 2009 r. wydaną po wyroku WSA w Warszawie z 22 kwietnia 2009 r. Interpretacja ta dotyczy stanu faktycznego zbliżonego do występującego w niniejszym zapytaniu tzn. sytuacji w której wnioskująca spółka przed zawarciem Umowy otrzymywała opłatę motywacyjną za gotowość do przystąpienia do Umowy i wykonywania obowiązków z niej wynikających.

Zarówno opłata wstępna (motywacyjna), której dotyczy powyższa interpretacja, jak i jej specyficzny rodzaj (opłata wstępna określona w Umowie) nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług, a ich funkcją jest zagwarantowanie bankowi tego, że Spółka podpisze z nim umowę (względnie przedłuży istniejącą umowę na dalszy okres) w pierwszym przypadku oraz, że Spółka zawiera Umowę z Bankiem i będzie wykonywała wynikające z niej obowiązki i przedłużać ją na kolejne okresy w przypadku drugim.

Świadczenia Spółki wynikające z Umowy są odrębnie wynagradzane, a na wielkość oraz zasady wypłaty tego wynagrodzenia opłata wstępna (motywacyjna) nie ma żadnego wpływu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Spółka wnosi o potwierdzenie, że na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opłata wstępna (motywacyjna) określana przez Strony w umowie, stanowiąca wynagrodzenie Spółki za zawarcie umowy i jej realizację (a w szczególności możliwość sprzedaży produktów kredytowych) oraz gotowość do jej przedłużania, pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy:

W opinii Spółki opisana powyżej opłata wstępna nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT - pozostaje poza zakresem opodatkowania tym podatkiem.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa powyżej rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej niebędące dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Oczywiste jest, że opłata wstępna nie może być uznana za wynagrodzenie za dostawę towarów - w relacjach między stronami nie dochodzi w ogóle do jakiejkolwiek dostawy towarów. Usługą jest natomiast świadczenie pewnych czynności lub powstrzymanie się od pewnych czynności, niebędące dostawą towarów, za które strona świadcząca (lub powstrzymująca się od świadczenia) pobiera uzgodnione wynagrodzenie. Aby więc dane zachowanie strony świadczącej (lub powstrzymującej się od świadczenia) uznać za usługę muszą być spełnione następujące warunki:

1. istnieje stosunek zobowiązaniowy pomiędzy dwiema stronami;
2. jedna ze stron zobowiązana jest do określonego świadczenia lub powstrzymania się od określonego zachowania;
3. druga strona zobowiązana jest do zapłaty wynagrodzenia za otrzymane świadczenie lub powstrzymanie się kontrahenta od określonego zachowania;
4. w rezultacie stosunek zobowiązaniowy ma charakter wzajemny - każda z jego stron ma prawo oczekiwać określonego zachowania kontrahenta, jak również obowiązek wypełnienia własnego zobowiązania/wystąpienie wzajemności jest najważniejszym warunkiem, aby dany stosunek zobowiązaniowy mógł być uznany za świadczenie usługi.

Brak wzajemności świadczenia

Przede wszystkim należy podkreślić, iż zapłata opłaty wstępnej (motywacyjnej) nie skutkuje automatycznie możliwością prowadzenia działalności kredytowej na terenie sklepu przez Bank. Aby taka działalność mogła być rzeczywiście prowadzona, Spółka i Bank muszą uregulować warunki prowadzenia takiej działalności oraz określić wzajemne obowiązki stron. Realizacja tych warunków stwarza stosunek zobowiązaniowy, w którym pojawia się świadczenie Spółki na rzecz Banku w postaci określonych usług Spółki, które faktycznie umożliwiają prowadzenie przez Bank działalności na terenie sklepu (częściowo również przy wykorzystaniu zasobów Spółki) a także w postaci innych usług wymienionych w stanie faktycznym, za które to świadczenia Bank jest zobowiązany zapłacić Spółce ustalone wynagrodzenie.

Tymczasem opłata wstępna (motywacyjna) określona w Umowie jest opłatą której Spółka oczekuje jako warunek wstępny realizacji usług wynikających z Umowy oraz gotowości Spółki do wykonywania w przyszłości czynności z niej wynikających. Nie jest, więc ona związana z wykonywaniem jakiegokolwiek świadczenia przez Spółkę na rzecz Banku. To, bowiem wykonywane jest dopiero w określonym zakresie na podstawie zawartej Umowy.

Powyższe rozróżnienie ma charakter fundamentalny dla oceny charakteru przedmiotowej opłaty z punktu widzenia art. 5 i 8 ustawy o VAT. Warto mieć bowiem na uwadze, ze celem Umowy jest świadczenie przez Spółkę usług takich jak:

1. umożliwienie Bankowi prowadzenia działalności kredytowej na terenie sklepów należących do M. (udostępnienie powierzchni dla Punktu Obsługi Klienta);
2. udzielanie informacji i propagowanie aktualnych warunków kredytowania przez bank;
3. pośrednictwo pomiędzy stronami zaangażowanymi w udzielanie, przyjmowanie kredytów (wystawianie tzw. zleceń pro-forma będących jednocześnie wnioskami kredytowymi, na podstawie, których Banki dokonują oceny zdolności kredytowej klientów);
4. zbieranie danych na rzecz Banków, celem ich przetwarzania;
5. przestrzeganie procedur oraz stosowanie się do zaleceń i wytycznych Banku w zakresie wykonywania przedmiotu Umowy,

- za które Spółka pobiera odrębne wynagrodzenie, którego częścią nie jest opłata wstępna (motywacyjna).

Zapłata opłaty wstępnej (motywacyjnej) nie jest związana ani ...