Faktura nie może zastąpić kasy fiskalnej

Pytanie podatnika: Czy Zainteresowany jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji obrotu kwot podatku przy pomocy kas rejestrujących, w odniesieniu do sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, nie objętej zwolnieniem zgodnie z Rozporządzeniem, w sytuacji każdorazowego udokumentowania sprzedaży, we wskazanym zakresie, fakturą VAT?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia - brak daty sporządzenia (data wpływu 17 sierpnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości rezygnacji z prowadzenia ewidencji obrotu przy pomocy kas rejestrujących w sytuacji każdorazowego dokumentowania sprzedaży fakturami VAT - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 sierpnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości rezygnacji z prowadzenia ewidencji obrotu przy pomocy kas rejestrujących w sytuacji każdorazowego dokumentowania sprzedaży fakturami VAT.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie leasingu środków trwałych, w szczególności maszyn i urządzeń, a także komputerów i wyposażenia biura.

Dokonuje następujących transakcji leasingu:

1. transakcje leasingu, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy o VAT (dalej „leasing operacyjny”),
2. transakcje leasingu, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19 ust. 4 w powiązaniu z art. 7 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT (dalej „leasing finansowy”).

Dodatkowo Zainteresowany prowadzi działalność w zakresie udzielania pożyczek na zakup środków trwałych oraz dokonuje sprzedaży środków trwałych (wykorzystywanych wcześniej przez klientów w ramach umów leasingu).

Nabywcami w tych transakcjach są m.in. osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej oraz rolnicy ryczałtowi. We wskazanym zakresie, zgodnie z art. 111 ust. 1 Ustawy o VAT, Spółka prowadzi ewidencję obrotu i kwot podatku należnego dla transakcji leasingu operacyjnego i sprzedaży środków trwałych, przy zastosowaniu kas rejestrujących. Rozpoczęła prowadzenie tejże ewidencji przed 1 stycznia 2010 r. Jednocześnie korzysta ze zwolnienia z obowiązku fiskalizacji w odniesieniu do usług pośrednictwa finansowego przewidzianego w poz. 14 załącznika do Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (dalej: „Rozporządzenie”).

Wnioskodawca, dokonując sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, która nie korzysta z ww. zwolnienia, oprócz realizacji obowiązku fiskalizacji wynikającego z Ustawy o VAT, każdorazowo dokumentuje transakcje sprzedaży fakturą VAT, przy czym faktura jest zawsze przekazywana do klienta, bez potrzeby składania w tym zakresie odrębnych wniosków przez klientów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Zainteresowany jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji obrotu kwot podatku przy pomocy kas rejestrujących, w odniesieniu do sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, nie objętej zwolnieniem zgodnie z Rozporządzeniem, w sytuacji każdorazowego udokumentowania sprzedaży, we wskazanym zakresie, fakturą VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma on obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku przy pomocy kas rejestrujących, w odniesieniu do sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, nie objętej zwolnieniem zgodnie z Rozporządzeniem, w sytuacji każdorazowego udokumentowania sprzedaży, we wskazanym zakresie, fakturą VAT.

Uzasadnienie

W myśl zasady proporcjonalności określonej w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej oraz w art. 3b Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, podjęte przez państwa członkowskie środki prawne muszą być współmierne (konieczne i proporcjonalne do wagi zagadnienia), jeśli chodzi o cel jaki prawodawca chce osiągnąć. Zasadę tę należy wiązać z faktem, że prawo europejskie nie reguluje w sposób szczególny kwestii sposobu ewidencji przez podatników sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności i rolników ryczałtowych.

Art. 242 Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: „Dyrektywa”) wskazuje jedynie na obowiązek prowadzenia przez podatników ewidencji umożliwiającej prawidłowe i rzetelne rozliczenie podatku, w sposób wystarczająco szczegółowy dla celów stosowania VAT oraz kontroli przez organy podatkowe. Dodatkowo art. 273 Dyrektywy określa, iż państwa członkowskie mogą nałożyć inne obowiązki, jakie uznają za niezbędne dla zapewnienia prawidłowego poboru podatku VAT i zapobieżenia oszustwom podatkowym. Jednak możliwość ta nie może zostać wykorzystana do nałożenia dodatkowych obowiązków związanych z fakturowaniem poza obowiązkami, które zostały wskazane w Dyrektywie.

Państwa członkowskie mają więc pewną swobodę w zakresie ustalania zasad prowadzenia przez podatników tej ewidencji. Przepisy krajowe, zdaniem Zainteresowanego, powinny jednak nakładać na podatnika tylko takie obowiązki, które są niezbędne do osiągnięcia celu wyznaczonego w Dyrektywie. a zatem państwa członkowskie określając zasady udokumentowania wysokości obrotu i kwot podatku należnego, powinny brać pod uwagę jedynie takie wymogi, które nie skutkowałyby zachwianiem zasady proporcjonalności.

Na zasadę proporcjonalności wielokrotnie wskazywały sądy administracyjne, przykładowo w wyroku z dnia 17 marca 2010 r. (sygn. i SA/Wr 1923/09) WSA we Wrocławiu odwołując się do zasady proporcjonalności uznał, iż należy przez nią rozumieć: „jedną z podstawowych zasad prawa wspólnotowego, zgodnie z którą wszelkie odstępstwa od zasad wynikających z Dyrektywy w przepisach krajowych muszą być tak precyzyjnie skonstruowane, aby osiągnęły swój cel wypaczając w jak najmniejszym stopniu funkcjonowanie systemu VAT, a więc musza być jak najmniej inwazyjne”.

Natomiast WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 17 marca 2010 r. (sygn. i SA/Po 107/10) stwierdził: „państwa członkowskie, podejmując działania służące wykonaniu prawa wspólnotowego w krajowych porządkach prawnych, muszą mieć na uwadze kryteria proporcjonalności, np. implementując postanowienia dyrektywy nie powinny przyjmować rozwiązań, które nie są odpowiednie i konieczne do osiągnięcia jej celu. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE potwierdza, że obowiązek państw członkowskich przestrzegania zasad ogólnych, w tym proporcjonalności, rozciąga się na sferę wykonywania prawa wspólnotowego, niezależnie od stopnia swobody decyzyjnej, którą ono przewiduje. Zasada proporcjonalności znajduje zastosowanie do środków krajowych, które są przyjmowane przez państwa członkowskie w wykonaniu ich uprawnień dotyczących VAT. Gdyby te środki przekroczyły ramy tego, co konieczne dla osiągnięcia ich celu osłabiłyby zasady wspólnego systemu VAT”.

Zasada proporcjonalności była również wielokrotnie powoływana w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (dalej: „Trybunał”). w rozstrzygnięciu z dnia 23 lutego 1983 r. w sprawie nr C-66/82 napisano: „w celu stwierdzenia, czy postanowienie prawa wspólnotowego jest zgodne z zasadą proporcjonalności należy ustalić czy środki, które przewiduje się do osiągnięcia celu odpowiadają wadze tego celu oraz czy są konieczne do jego osiągnięcia”. Natomiast w orzeczeniu z dnia 13 listopada 1990 r. w sprawie nr C-331/88 Trybunał wskazał, że „zgodnie z zasadą proporcjonalności, która jest jedną z ogólnych zasad prawa wspólnotowego (...) jeśli istnieje wybór między kilkoma odpowiednimi środkami należy zastosować ten, który jest najmniej uciążliwy, a niekorzystne skutki które za sobą pociąga, nie mają być nieproporcjonalne do wskazanego celu”.

Spółka pragnie przy tym wskazać, na obowiązek wykładni przepisów Ustawy o VAT zgodnie z celem wynikającym z Dyrektywy, który wynika z:

- art. 91 ust. 2 Konstytucji RP - umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, ma pierwszeństwo przed ustawą,
- art. 91 ust. 3 Konstytucji RP - prawo stanowione przez Unię Europejską (w tym m.in. dyrektywy) mają pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami,
- art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej - Dyrektywa wiąże każde państwo w odniesieniu do rezultatu jaki ma być osiągnięty.

Spółka każdorazowo dokumentując sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych wystawia fakturę VAT, tym samym wypełnia obowiązek prawidłowej i rzetelnej ewidencji, która zapewnia prawidłowe określenie wysokości podatku oraz stanowi podstawę do kontroli przez organy podatkowe. w konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy, wymaganie przez ustawodawcę dodatkowej ewidencji za pomocą kasy rejestrującej jest nałożeniem dodatkowych obowiązków prowadzących do uzyskania tego samego ...