Sposób ustalenia kosztów uzyskania przychodów ze sprzedaży wierzytelności

Pytanie podatnika: Podatnik rozważa możliwość dokonania sprzedaży swojej wierzytelności wobec spółki na rzecz podmiotu skupującego długi bądź też innego podmiotu gospodarczego, posiadającego zobowiązania wobec spółki (w celu dokonania przez podmiot wzajemnej kompensacji). Czy w przypadku planowanej sprzedaży wierzytelności, wierzytelność ta będzie stanowić koszt podatkowy, podlegający odliczeniu od dochodów z kapitałów ujawnianych w PIT-38?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 16.09.2010 r. (data wpływu 20.09.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu planowanej sprzedaży wierzytelności - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20.09.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu planowanej sprzedaży wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca w 2007 roku chciał dołączyć jako wspólnik do spółki P. Sp. z o.o. z siedzibą w W. . W związku z planowanymi zmianami w spółce, zgromadzenie wspólników tego podmiotu podjęło uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego tej spółki z kwoty wynoszącej 40.000.000 złotych (czterdzieści milionów złotych) do kwoty 50.000.000 złotych (pięćdziesiąt milionów złotych), poprzez utworzenie 100.000 (sto tysięcy) nowych udziałów o wartości nominalnej 100 (sto) złotych każdy, tj. o łącznej wartości 10.000.000 złotych (dziesięć milionów złotych).

Zgodnie z uchwałą 6000 (sześć tysięcy) nowych udziałów miało zostać objętych przez podatnika. Podatnik w wykonaniu zaciągniętego zobowiązania 7 marca 2007 roku złożył w formie aktu notarialnego oświadczenie o przystąpieniu do spółki o objęciu 6.000 udziałów o łącznej wartości 600.000 złotych (sześćset tysięcy złotych).

Jak się następnie okazało, podniesienie kapitału spółki zostało dokonane nieprawidłowo, a sąd rejestrowy odmówił dokonania zmiany wpisu polegającego na ujawnieniu nowej wysokości kapitału zakładowego spółki, jako, że uchwała dotycząca tej czynności została dokonana z pogwałceniem przepisu Kodeksu Spółek Handlowych (podkreślono, co nie jest istotne dla wydania interpretacji, że w przedmiotowej sprawie powinna mieć miejsce zmiana umowy spółki).

Prawomocna decyzja sądu rejestrowego spowodowała, że odpadła podstawa prawna do złożenia przez podatnika oświadczenia o objęciu udziałów oraz przystąpieniu do spółki. Podatnik jednocześnie zażądał zwrotu 600.000 złotych, które zostały przekazane na rzecz spółki celem pokrycia nowych udziałów.

W związku z tym, ze spółka w żaden sposób nie odniosła się do żądania podatnika, a w sprawie toczy się postępowanie sądowe, podatnik rozważa możliwość dokonania sprzedaży swojej wierzytelności wobec spółki, wynoszącej 600.000 złotych (kwota odpowiadająca wartości udziałów, które podatnik miał nabyć) na rzecz podmiotu skupującego długi bądź też innego podmiotu gospodarczego, posiadającego zobowiązania wobec spółki (w celu dokonania przez podmiot wzajemnej kompensacji).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku planowanej sprzedaży wierzytelności, wierzytelność ta będzie stanowić koszt podatkowy, podlegający odliczeniu od dochodów z kapitałów ujawnianych w PIT-38?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Sprzedane wierzytelności będą stanowiły koszt podatkowy w kwocie pierwotnej wierzytelności tj. 600.000 złotych odpowiadającej kwocie udziałów, które miały zostać objęte i będą podlegały odliczeniu od dochodów z kapitałów ujawnianych w PIT-38.

Przede wszystkim podatnik pragnie zauważyć, że zgodnie z definicją zawartą w przepisie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT) (Dz. U. z 2010 Nr 51, poz. 307 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Jak się podkreśla pojęcie kosztów uzyskania przychodów ze względu na swój ogólnikowy charakter stanowi typową klauzulę generalną, pozwalając jednocześnie na elastyczne stosowanie tego pojęcia w zależności od okoliczności faktycznych.

Przytoczony art. 22 ust. 1 ustawy o PIT formułuje w sposób pośredni i bezpośredni następujące podstawowe warunki uznania kosztów podatnika za koszty uzyskania przychodów:

- poniesienie kosztu przez podatnika,
- celem poniesienia kosztu powinno być uzyskanie przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodu,
- niewymienienie pośród kategorii wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodu.

Pierwszym z warunków uznania kosztu za koszt podatkowy jest jego faktyczne poniesienie przez podatnika. W doktrynie podkreśla się, że koszt poniesiony to koszt faktycznie zrealizowany w znaczeniu kasowym lub każdy faktycznie dokonany odpis niebędący wydatkiem, powodujący zmianę w strukturze aktywów lub pasywów. Poniesienie kosztu musi mieć ponadto charakter definitywny, oznacza to, że wartość poniesionego przed podatnika wydatku nie może być mu w żadnej formie zwrócona.

W przypadku Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że koszt pokrycia udziałów w spółce został faktycznie poniesiony, dodatkowo w sposób definitywny. Oznacza to, że została spełniona pierwsza przesłanka uznania kosztu za koszt podatkowy.

Ponadto, aby dany wydatek można było uznać za koszt podatkowy, musi on być poniesiony w celu uzyskania przychodu, bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodu. Jest to pojęcie oceniane subiektywnie, według zasad racjonalności postępowania podatnika. Orzecznictwo sądów administracyjnych daje jednak pewne wskazówki, w jaki sposób należy oceniać, czy poniesione przez podatnika wydatki stanowią koszt poniesiony w celu uzyskania przychodu. Przede wszystkim wskazuje, że posłużenie się przez ustawodawcę pojęciem celu, a nie skutku sugeruje, że decydującą rolę przy ocenie możliwości zaliczenia przez podatnika wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest zamiar podatnika (przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 10 lipca 2003 roku w sprawie SA/Bd 1760/03). Ponadto, podkreśla się, że możliwość zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów może być oceniania przy pomocy dodatkowego kryterium - kryterium racjonalności poniesienia przez podatnika kosztu. Aczkolwiek organy podatkowe nie powinny oceniać ekonomicznej zasadności poniesienia przez podatnika kosztu, który służył uzyskaniu przychodów. Jak podkreślono w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 czerwca 2005 roku w sprawie II FSK 279/05: „działania podatnika muszą zmierzać w celu uzyskania przychodu, ale nie oznacza to, by organy podatkowe mogły kontrolować celowość działania podatnika. Z drugiej zaś strony nie można twierdzić, że każdy wydatek, o ile został zrealizowany przychód należy uznać za koszt uzyskania przychodu, gdyż oznaczałoby to negowanie możliwości badania związku wydatku z przychodem. Wydatek musi więc przyczynić się do osiągnięcia przychodu, a przynajmniej podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą powinien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodów”.

W przypadku Wnioskodawcy nie ulega wątpliwości, że wydatki na objęcie udziałów w spółce związane były z celem, jakim było osiągnięcie przyszłego przychodu przez podatnik...