Posłowie: Przedsiębiorcy mogą wyłudzać wysokie zasiłki

Interpelacja nr 15903 do ministra pracy i polityki społecznej w sprawie uchwały Sądu Najwyższego z 21 kwietnia 2010 r., która dotyczy kwoty zdeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

Zwracamy się do Pani Minister z interpelacją dotyczącą stanowiska resortu pracy i polityki społecznej wobec sytuacji, jaka powstała po podjęciu przez Sąd Najwyższy uchwały siedmiu sędziów Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 21 kwietnia 2010 r. (sygn. akt II UZP 1/10). W orzeczeniu sąd stwierdził, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Jak wynika z publikacji prasowych („Gazeta Prawna” z dnia 23 kwietnia 2010 r.), stan faktyczny w sprawie podlegającej rozpoznaniu w tym postępowaniu przed Sądem Najwyższym dotyczył przypadku osoby, która, będąc już w zaawansowanej ciąży, podjęła działalność gospodarczą (wcześniej była zatrudniona na umowę o pracę), dobrowolnie przystępując do ubezpieczenia chorobowego, przyjmując jako podstawę składki maksymalną kwotę. Poród nastąpić miał dwa miesiące później, a osoba ta przebywać miała cały czas na zwolnieniu lekarskim. Po urodzeniu dziecka, przebywając na urlopie macierzyńskim, przez cały czas pobierać miała od ZUS kwoty ok. 6 tys. zł miesięcznie. Po zakończeniu okresu pobierania zasiłku składkę osoba ta miała obniżyć do przewidzianego przez prawo minimum.

Sprawa trafiła na drogę sądową po przeprowadzonej przez ZUS kontroli, w trakcie której postępowanie ubezpieczonej zostało przez zakład zakwestionowane - uznano, że ubezpieczona podwyższyła wymiar składek na ubezpieczenie wyłącznie po to, aby otrzymywać wyższy zasiłek na urlopie macierzyńskim. Zakład podniósł też, iż w tym samym czasie prowadzone przez ubezpieczoną przedsiębiorstwo wykazywało straty.

W trakcie postępowań przed kolejnymi instancjami sądowymi zapadały przeciwne rozstrzygnięcia; jednak ostatecznie Sąd Najwyższy przyznał rację ubezpieczonej.

Orzeczenie sądu może mieć istotne skutki dla budżetu państwa, ponieważ praktyka podwyższania tuż przed porodem podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe przez osoby prowadzące działalność gospodarczą tylko po to, by uzyskać wysoki zasiłek po porodzie, może stać się powszechna. Działania takie wobec powyższego orzeczenia Sądu Najwyższego będą całkowicie legalne, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie będzie mógł ich kwestionować.

Nie negując prawa ubezpieczonego do otrzymywania zasiłków i innych świadczeń w wysokości uzależnionej od podstawy wymiaru składki na poszczególne ubezpieczenia, należy zauważyć sytuację, w której niedoskonałość przepisów powoduje, iż pobierany zasiłek będzie znacznie wyższy niż dochody normalnie osiągane pr...